College aantekeningen
Hoorcolleges + aantekeningen Neuropsychologie van de Veroudering (college 7 t/m 12)
Hoorcolleges inclusief aantekeningen & figuren van Neuropsychologie van de Veroudering (college 7 t/m 12)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
Voorbeeld 4 van de 51 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 7 – Alzheimer 2Executieve functies
Beperkingen komen veel voor in AD
• Al in een vroeg stadium
• Beperkt relatief aan NC (= normal controls) op set shifting, flexibiliteit (WCST = wisconsin card sorting
test), planning (ToL = Tower of London), inhibitie (Stroop)
Stroop in AD (Bondi et al., 2002)
• 51 gezonde controls, 59 waarschijnlijk AD
• AD → meer fouten op woord lezen, kleur lezen, kleur-woord lezen trials (dus op alles)
• AD → interferentie score beperkt (CW/C)
• Geen verschil tussen milde en matige AD subgroepen (Dementia Rating Scale)
o Milde AD had al een psychomotorische vertraging en een inhibitietekort
Executive Functions in Alzheimer Disease: A Systematic Review (Guarino et al., 2019)
Stroop – meest consistent beperkt
• Accuraatheid
• Reactietijden
• Interferentie
AD heel mild (MMSE 26) – matig (MMSE 16)
WCST – tekorten inconsistent
• Probleem met taakmoeilijkheid (waarschijnlijk te
moeilijk)
• Vloer effect (al snel te moeilijk)
Flanker – geen consistente groepsverschillen
Go-NoGo – grootste deel van de studies geen verschil
AD: MMSE 18-25
Taal
Productie
• Benoemen
• Verbale vloeiendheid
(semantisch en fonemische
vloeiendheid)
Comprehension
Relatief gespaard in het vroege
stadium van AD
Ferris & Farlow (2013) →
,Visueel-ruimtelijke functies
Beperkingen typisch mild in het vroege stadium
• Ernstige beperkingen als de ziekte zich voortzet
• Verlies van oriëntatie – verdwaald in bekende omgeving, zelfs in eigen huis
Visueel zoeken: kenmerk vs. conjunctie zoeken (Foster et al., 1999)
• AD langzamer dan gezonde controls (HC), zelfs in kenmerk zoeken
• Beperking ernstiger in meer geavanceerde AD
Visueel-ruimtelijke vaardigheden
Mentale rotatie (Lineweaver et al., 2005)
“Roteer de figuur mentaal naar de recht op positie en geef aan aan welke kant
van de figuur de bal zal zijn.”
• AD langzamere reactie (mentaal roteren)
• Accuraatheid lager in AD-patiënten, grotere afname met stijgende
draaihoeken
Kloktekenen
Kopieer een klok uit je geheugen & kopieer een klok
(Rouleau et al., 1992)
• Fouten bij AD meestal conceptuele errors, zoals:
o Een klok tekenen zonder nummers of
wijzers
o Het fout zetten van de tijd (10 past 11)
→ Conceptuele errors = tekort in toegang krijgen tot de
kennis > moeite met herinneren hoe een klok eruitziet
,Visual Object and Space Perception (VOSP) → 31 AD, 44 HC (Quental et al., 2013)
Vroeg stadium van AD – beperking in sub testen van objectperceptie en plaatsperceptie
Mogelijke oorzaken van visueel-ruimtelijke stoornissen (Cronin-Golomb, 2011)
• Verminderde contrastsensitiviteit
• Verminderde bewegingsperceptie (optische flow)
• Inadequaat scannen van het visuele veld
• Aandacht/verwaarlozen van een deel van het visuele veld
Patroon van neuropsychologische beperkingen
Typisch patroon geheugen en EF-beperkingen in een vroeg stadium van AD
• Met progressie van de ziekte, worden meer functies beïnvloed
• Patroonbeperkingen minder onderscheidend van andere vormen van dementie
Weintraub et al. (2012) → hoogte staaf geeft ernst aan, donkere deel geeft vroege stadium aan
Comportment = gedrag
Ernstigste = expliciet geheugen (declaratief geheugen, woordenlijsten leren, episodisch geheugen)
Salmon & Bondi (2009)
→ Ernst en profiel van cognitieve
beperkingen varieert vanwege
leeftijd op het moment van diagnose
→ Verschillende vormen van AD???
(want de lijnen verschillen van
elkaar) > komt door vergelijking met
gezonde controls van dezelfde
leeftijdsgroep → dus 80 is minder
heftig vanwege dat mensen met 80
sowieso wel achteruitgaan.
, Geslachtsverschillen in AD
• AD komt vaker voor bij vrouwen
o Genetisch – APOE4 (Mielke et al., 2014)
▪ Enkel APOE 4 allel > vrouwen 4 x hoger risico op AD, mannen kleine stijging van
risico
▪ Autopsie studie > plaques en knopen meest voorkomend in vrouwen die het APOE 4
gen dragen
o Hormonen – veranderingen in oestrogeen levels
▪ Hormoonvervangings therapie (HRT = hormon ereplacement therapy) in het midden
van het leven kan het risico op AD verlagen
• HRT na de menopause kan het risico op AD juist verhogen
o Cognitieve reserve
▪ Mensen met meer cognitieve reserve hebben een grotere capaciteit om om te gaan
met breinpathologie
▪ Educatie en occupatie zijn belangrijke factoren voor de cognitieve reserve
• Cognitieve beperkingen zijn ernstiger in vrouwen met AD
o LAws et al. (2018) – review van 298 artikelen
▪ Vrouwen met AD < Mannen met AD
• Episodisch geheugen, semantisch geheugehn, verbale vaardigheden,
visueel-ruimtelijke functies
• Effect sizes small (d = 0.2)
Vroege cognitieve predictoren
Vroege cognitieve predictoren voor AD
• Verstoring in het episodisch geheugen jaren voor de diagnose
o Vertraagd oproepen CVLT (= California Verbal Learning Test) prestatie in gezonde oudere
volwassenen is een predictor van subsequente progressie naar AD (Bondi et al., 1999)
• Geheugenprestatie slechter in personen die 3 jaar later AD kregen
o Leerscore op de CVLT onderscheidde de normale groep (controls), MCI (twijfelachtig) en
converters (MCI die uiteindelijk waarschijnlijk AD kregen) – (Albert et al., 2001)
Personen die gediagnosticeerd werden met AD > slechter
episodisch geheugen dan personen die gezond bleven 6 jaar
voor de diagnose (Bäckmen et al., 2001)
Milde beperkingen in het episodisch geheugen zijn een vroege
predictor van AD
• aMCI meer kans om uiteindelijk AD te krijgen dan
naMCI
• aMCI wordt naar gerefereerd als “MCI door AD”
(geheugen beperking + biomarkers)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabellebruin56. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen