Politiek, een inleiding in de politieke
wetenschappen
Deschouwer & Hooghe
Inhoud
Hoofdstuk 1 ............................................................................................................................................. 3
Paragraaf 1 .......................................................................................................................................... 3
Paragraaf 2 .......................................................................................................................................... 3
Politiek en territorium ......................................................................................................................... 3
Verschuivende culturele grenzen van de politiek ........................................................................... 3
De vormen en structuren van de politiek........................................................................................ 3
Paragraaf 3: politieke wetenschap ...................................................................................................... 4
Paragraaf 4: De instrumenten van de politieke wetenschap .............................................................. 4
Concepten ....................................................................................................................................... 4
Modellen ......................................................................................................................................... 4
Theorieën ........................................................................................................................................ 5
Hoofdstuk 2: staat en macht .................................................................................................................. 5
Paragraaf 1: Bindende regels .............................................................................................................. 5
Paragraaf 2: De grondwet ................................................................................................................... 5
Paragraaf 3: Macht .............................................................................................................................. 5
Paragraaf 4: De macht van de overheid .............................................................................................. 6
Paragraaf 5: De oorsprong van de politiek .......................................................................................... 6
Paragraaf 6: De staat als contract ....................................................................................................... 7
Hoofdstuk 3: breuklijnen en ideologieën............................................................................................... 7
Paragraaf 1: Tegenstellingen en breuklijnen....................................................................................... 7
Paragraaf 2: Nieuwe tegenstellingen? ................................................................................................ 8
Paragraaf 3: Ideologieën ..................................................................................................................... 8
Het begrip ideologie ........................................................................................................................ 8
Liberalisme ...................................................................................................................................... 8
Conservatisme ................................................................................................................................. 9
Socialisme ........................................................................................................................................ 9
Christendemocratie ......................................................................................................................... 9
,2
Feminisme ....................................................................................................................................... 9
Nationalisme.................................................................................................................................... 9
Fascisme ........................................................................................................................................ 10
Ecologisme..................................................................................................................................... 10
Extreem rechts populisme............................................................................................................. 10
Hoofdstuk 4: democratie en politieke vertegenwoordiging ............................................................... 10
Paragraaf 1: Democratie een omstreden begrip............................................................................... 10
Paragraaf 2: variaties in vertegenwoordigende democratie ............................................................ 11
Delegatie, vertrouwen of partijpolitiek mandaat.......................................................................... 11
Territoriale vertegenwoordiging of inhoudelijke vertegenwoordiging......................................... 11
Vertegenwoordiging en afspiegeling............................................................................................. 11
Paragraaf 3: directe democratie........................................................................................................ 11
Hoofdstuk 5: Politieke participatie en sociale bewegingen ................................................................ 12
Paragraaf 1: deelname aan politiek .................................................................................................. 12
Ongelijke politieke participatie ..................................................................................................... 12
Dalende participatie? .................................................................................................................... 12
Paragraaf 2: Sociale bewegingen en pressiegroepen........................................................................ 12
De rol van pressiegroepen............................................................................................................. 12
Recente ontwikkelingen ................................................................................................................ 13
Democratische gevolgen van participatie ..................................................................................... 13
Paragraaf 3: politieke cultuur ............................................................................................................ 13
Paragraaf 4: participatie en sociaal kapitaal ..................................................................................... 14
Wat is sociaal kapitaal? ................................................................................................................. 14
Het gewicht van het verleden: path dependency ......................................................................... 14
Kritische burgers ............................................................................................................................ 14
Hoofdstuk 9: Bestuur en beleid............................................................................................................ 14
Paragraaf 1: de beleidscyclus ................................................................................................................ 14
Agendavorming ............................................................................................................................. 15
Beleidsvoorbereiding..................................................................................................................... 15
Besluitvorming............................................................................................................................... 15
Beleidsuitvoering ........................................................................................................................... 16
Beleidsevaluatie ............................................................................................................................ 16
Hoofdstuk 10: Administratie en justitie ............................................................................................... 16
Paragraaf 1: de administratie ............................................................................................................ 16
Paragraaf 2: justitie ........................................................................................................................... 17
, 3
Hoofdstuk 1
Paragraaf 1
politiek: sturen van de samenleving. Breed begrip, zeer veel activiteiten zijn politiek.
Eigenlijk is het een essentially contested subject: een begrip waar eindeloze discussie over bestaat,
Paragraaf 2
Politiek en territorium
Politiek associëren we met samenlevingen gekoppeld aan een territorium. Bv: landen, gemeenten,
provincies. Je bent gebonden aan de regels die hier gelden en ze zijn moeilijk te ontwijken. =
belangrijkste vorm van hedendaagse sturing. Politicologie beperkt tot territoriale politieke.
Politiek varieert op 2 manieren:
Op inhoud.
Op reikwijdte, hoeveel wordt er geregeld door de staat.
Verschuivende culturele grenzen van de politiek
Begin van de staten in de 19e eeuw: beperkte politiek. Aantal basisregels beschermt door
rechtbanken, politie etc. Defensie en buitenlandse politiek gefinancierd door enkele belastingen.
Later werden er door o.a. de arbeidsbeweging nieuwe regels opgesteld. Zo worden er continu
nieuwe reguleringen gevraagd vanuit de maatschappij.
Evolutie politieke cultuur: ongeschreven regels waar de politiek zich mee mag bemoeien veranderen
continu door behoeften samenleving.
De vormen en structuren van de politiek
Vormen: door verschillende maatschappijen zien politieke systemen er anders uit in verschillende
landen. Staat centraal in politieke wetenschap. Verschillen worden in kaart gebracht en gerangschikt.
Politiek regime: grote principes die ten grondslag liggen aan het functioneren van een bestel. Een
aantal vragen moeten beantwoord worden om verschillen te vinden.
Unitair regime: gecentraliseerd bestuur.
Federaal regime: gedecentraliseerd bestuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Wouter_R. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.