Kennisclips casus en
vaardigheden
Kennisclip bijeenkomst 1.1 (hoofdlijnen strafrecht)
In deze kennisclip:
1. Hoofdlijnen van het strafrecht
2. Dynamiek van het strafrecht
3. Veiligheid versus vrijheid
Hoofdlijnen van het strafrecht
Materieel strafrecht:
- Welke gedragingen zijn strafbaar gesteld?
- Welke misdrijven en overtredingen kennen we?
- Opgenomen in het wetboek van strafrecht en bijzondere wetten zoals de Opiumwet en
lokale APV’s.
Formeel strafrecht:
- Hoe is ons strafprocesrecht form gegeven?
- Welke bevoegdheden hebben opsporingsambtenaren?
- Hoe ziet het onderzoek ter terechtzitting eruit?
- Vinden we in wetgeving in formele zin, dus in het wetboek van strafvordering, ook in de
Opiumwet en Wet Wapens en Munitie. We vinden formeel strafrecht niet terug in lagere
wetten.
Sanctierecht:
- Heeft materiele als zowel processuele kenmerken.
- Het sanctierecht ziet op de vraag hoe moeten de straffen nu ten uitvoer worden gelegd
en maatregelen.
Belangrijke actoren binnen het strafprocesrecht
Verdachte (en evt. advocaat)
Politie/ hulpofficier van justitie
Officier van Justitie
Slachtoffer
Rechter commissaris
Zittingsrechter
Getuige
Deskundige
Structuur strafprocesrecht
1. Vooronderzoek (opsporing)
2. Onderzoek ter terechtzitting (rechter)
3. Tenuitvoerlegging (straf of maatregel)
Invloed van Europa
Raad van Europa: EVRM en EHRM
(vb. Murray t. NL, EHRM 26 april 2016)
, Cevdet Yilmaz nu toch gratie
EU (Europese Unie): EU regelgeving en Hof van Justitie
(vb. Richtlijn 2013/48/EU recht op toegang tot advocaat)
Dynamiek van het strafrecht
Continu proces van aanpassing en verandering
Modernisering Wetboek van Strafvordering
Nieuwe tijden, nieuwe methoden!
Modernisering Wetboek van Strafvordering
‘Groot onderhoud’
Toekomstbestendig en toegankelijk
Acht boeken
Beweging naar voren
Geen stelselwijziging
Nieuwe tijden, nieuwe vragen
Voorbeeld: ontgrendelen smartphone (mag je een verdachte verplichten zijn smartphone te
ontgrendelen?).
Verhouding zwijgrecht (verdachte hoeft niet te antwoorden op vragen die gaan over een
strafbaar feit) en nemo tenetur (verdachte is niet verplicht mee te werken aan zijn eigen
veroordeling).
Wachtwoord of biomedisch (facescan, fingerprint) ?
Rechtbank Noord-Holland 28-02-2019, ECLI:NL:RBNHO:2019:1568
- Uitspraak: je kan een verdachte niet verplichten een wachtwoord te vertellen, dit gaat in
tegen het zwijgrecht een het nemo tenetur beginsel, het geven van dit wachtwoord heeft
te maken met de wil van de verdachte.
Maar… een facescan of fingerprint kan worden gemaakt zonder de wil van de verdachte.
Deze manier van ontgrendelen mag dus wel worden afgedwongen.
- Is nu cassatie in belang der wet ingesteld.
Vrijheid versus veiligheid
Strafrecht als instrument
Conflicterende belangen
- Zoeken naar balans
- Modellen van Packer
Het strafrecht wordt vooral gezien als ultimum remedium. Het laatste middel dat wij moeten
aangrijpen. Als je een kwestie op andere wijze kan oplossen, dan moet je dat niet via het strafrecht
oplossen.
Het probleem is, er hangt wel een prijskaartje aan vast. Dat prijskaartje staat tegenover de grotere
bescherming en de grotere veiligheid van de maatschappij, is de vrijheid van burgers en de belangen
van verdachten. We willen immers ook niet toe naar een politiestaat waar iedereen 24 uur per dag
wordt gecontroleerd. Hier moet een goed balans in worden gevonden, met enerzijds de bescherming
van de burger en anderzijds zijn vrijheid.
, Hoogleraar Packer heeft hier twee modellen voor ontwikkeld:
1. Due process
- Belangrijkste functie is eerlijkheid proces realiseren
- Veroordelen onschuldigen dient te worden voorkomen
- Rechten van verdachten dienen te worden gerespecteerd
2. Crime control
- Misdaadbestrijding is belangrijkste functie
- Beschermen SO weegt zwaarder dan beschermen VE
- Veroordelen onschuldige is aanvaardbaar risico
Dit zijn twee uiterste. In werkelijkheid en ook in Nederland vindt je een mengsel van beide modellen.
Kennisclip bijeenkomst 1.2 Verdachte begrip
Opsporingsonderzoek:
- Hoe raakt politie op de hoogte van strafbaar feit.
--> door middel van aangifte, door ooggetuige, zelf op onderzoek gaan, anonieme
meldingen
- Opsporing: art. 132a Sv: onderzoek in verband met een strafbaar feit onder gezag van OvJ
met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen.
Er is sprake van een ruim opsporingsbegrip --> kan ook eerder dan dat het strafbaar feit is gepleegd.
Mag dus ook proactief opsporen en n.a.v. aanwijzing terroristisch misdrijf. (bij terroristsiche misdrijf
hoeft geen sprake te zijn van verdenking, tip is voldoende aanleiding om opsporing te verrichten)
Verdachte begrip:
Art. 27 lid 1 WvSv:
‘Als verdachte wordt voordat de vervolging is aangevangen, aangemerkt degene te wiens aanziens
uit feiten of omstandigheden en redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar feit voortvloeit’
- Objectieve feiten/omstandigheden
- Intuïtie onvoldoende
- Ervaring wel relevant
Er moet gekeken of er wordt voldaan aan de eisen van art. 27 lid 1 WvSv:
Gradaties verdenking
- Aanwijzingen terr. Misdrijf (art. 126zd e.v.)
- Redelijk vermoeden art. 27 Sv
- Ernstige bezwaren (redelijk vermoeden is onvoldoende, moet sprake zijn van hoge mate van
waarschijnlijkheid)
- Rechterlijke overtuiging
Bepaalde bevoegdheden kunnen wel of niet toegepast worden. Hoe hoger de graad van verdenking
des te zwaarder die opsporinghandelingen en dwangmiddelen.
Vb. aanhouding kan op redelijke verdenking, iemand in voorlopige hechtenis nemen moet
wel sprake zijn van ernstige bezwaren.
Anonieme meldingen: hoe weet je zeker dat het echt waar is. Kan ook zijn dat het vals is om wraak te
nemen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aukjebrand58. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.