Inleiding strafrecht hc1
Het strafrechtelijk legaliteitsbeginsel
Art. 1 Sr:
Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling.
Hieruit komt voort:
- Lex scripta
- Verbod van terugwerkende kracht
- Lex certa/bepaaldheidsgebod
- Verbod analogie
Lex scripta
Geschreven strafbepaling
Gedrag is pas strafbaar indien het voorafgegaan is door een wettelijke strafbepaling.
- Wettelijk (niet alleen in formele wetten maar ook in materiële wetten)
- Strafbaarstellingen in APV zijn toegestaan. Denk bijvoorbeeld aan wildplassen
De rechter is verplicht in het vonnis concreet aan te geven, waar in de wet het door de verdachte
gepleegde gedrag strafbaar is gesteld.
Verbod van terugwerkende kracht
Strafbaar vanaf dít moment
Een feit is strafbaar uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling.
- De strafbepaling moet bestaan op het moment dat de betreffende gedraging is begaan.
- Denk bijvoorbeeld aan problemen die dit kan opleveren met nieuwe soorten drugs.
Lex certa/ bepaaldheidsgebod
De wet moet duidelijk zijn
Rechtszekerheid creëren door middel van bepalingen die duidelijk genoeg zijn.
Probleem:
Te specifiek: ofwel de rechter kan zeer weinig mensen veroordelen (gedrag valt niet onder bepaling)
ofwel er moeten zeer veel wetten komen (zodat al het strafbare gedrag beschreven is in de wet).
Heel specifiek omschrijven is dus niet mogelijk.
Te vaag: ‘Hij die iets fout doet wordt bestraft”; op deze manier weten mensen niet goed waaraan zij
zich moeten houden: welk gedrag is binnen de regels? Te vaag is dus ook niet goed.
Binnen de regels: “Schennis van de eerbaarheid wordt bestraft met…”
Enige vaagheid is dus onvermijdelijk! Regels moeten duidelijk genoeg zijn. Moeizame zoektocht naar
balans tussen te vaag en te specifiek.
,HR: Onbehoorlijk gedrag
Verbod van analogie
Het uitleggen van de bepaling mág, maar…
Nu enige vaagheid in de wet toegestaan is, moet er met regelmaat een rechter aan te pas komen om
uit te leggen wat een bepaling inhoudt
De rechter mag dan wettelijke bepalingen uitleggen naar de specifieke situatie van het strafbare feit
dat aan hem ter beoordeling wordt voorgelegd. De rechter mag echter de wet niet te ruim uitleggen.
De rechter gebruik hiervoor interpretatiemethoden.
Interpretatiemethoden
Voor het uitleggen van niet geheel duidelijke bepalingen in de wet
Om de bepaling uit te leggen maakt de rechter gebruik van interpretatiemethoden.
Er zijn er 5:
1. Wetshistorische interpretatie: er wordt gekeken naar de ontstaansgeschiedenis van de wet
2. Grammaticale interpretatie: er wordt gekeken naar de letter van de wet (rechter gaat kijken
naar het woord wat er in de wet staat (NS – hond voorbeeld)
3. Systematische interpretatie: er wordt gekeken naar de plaats van de regel in het systeem van
regelgeving (welke artikelen komen er voor en welke er na, in welk hoofdstuk is die
opgenomen)
4. Teleologische interpretatie: er wordt gekeken naar het maatschappelijk doel dat de wetgever
heeft willen dienen
5. Anticiperende interpretatie (weinig voorkomend): hierbij wordt vooruitgelopen op
regelgeving die nog niet is ingevoerd
Strafbepalingen
Voldoen aan art. 1 Sr
Om bepaald gedrag strafbaar te stellen zal de wetgever dus strafbepalingen maken.
Deze strafbepalingen zijn gemaakt op de basis die het legaliteitsbeginsel voor ons heeft gelegd en
voor strafbaarstelling moeten ze aan de regels van het legaliteitsbeginsel voldoen.
Deze strafbepalingen zien er in ons wetboek van strafrecht steeds ongeveer hetzelfde uit.
De delictsomschrijving
Bestaande uit bestanddelen
De omschrijving van het strafbaar gestelde gedrag
De kwalificatie
De naam van het strafbare feit (doodslag)
Deze is niet in iedere strafbepaling opgenomen, maar wel in veel ervan
De strafmaat
, De maximaal op te leggen straf
Dit is niet de straf die de verdachte krijgt, maar het maximum tot waar de rechter mag gaan in zijn
vrije beoordeling van wat voor straf de verdachte verdient.
Art. 348 Sv & art. 350 Sv de 8 vragen die de rechter stelt
Art. 348 Sv:
1. Is de dagvaarding geldig? in de tenlastelegging heeft de officier van justitie de
bestanddelen van het strafbare feit opgenomen. De verdachte weet zo waarvan hij verdacht
wordt.
2. Is de rechter bevoegd?
3. Is de officier van justitie ontvankelijk?
4. Zijn er redenen voor schorsing?
Art. 350 Sv:
1. Kan de TLL worden bewezen? bij deze vraag moeten alle bestanddelen één voor één
bewezen worden.
2. Kan er worden gekwalificeerd?
3. Is de verdachte strafbaar?
4. Straf
Elementen
Ongeschreven voorwaarden voor strafbaarheid;
- Niet opgenomen in de delictsomschrijving;
- Als alle bestanddelen zijn bewezen worden de elementen verondersteld aanwezig te zijn
(hoofdregel);
We kennen er maar 2:
- Wederrechtelijkheid
- Verwijtbaarheid
Wederrechtelijkheid
Het gedrag moet in strijd zijn met het recht. (Recht = de wet)
HR Dreigbrief
Let op!
Rechtvaardigingsgronden (week 4) nemen wederrechtelijkheid weg: wederrechtelijkheid kan niet
worden bewezen
Verwijtbaarheid
Kunnen we de verdachte zijn gedrag verwijten? Geen straf zonder schuld
Let op!
Schulduitsluitingsgronden (week 4) nemen verwijtbaarheid weg ‘verwijtbaarheid’ kan niet worden
bewezen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper estebanaalbers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.