1. Anamnese = gesprek over de ziektegeschiedenis
- Speciële anamnese = over de hoofdklacht (wat/waar/wanneer) situation
- Algemene anamnese = overige ziektegeschiedenis background
2. Lichamelijk onderzoek assesment
- Inspectie (kijken
- Percussie (kloppen)
- Auscultatie (luisteren)
- Palpatie (betasten/voelen)
3. Differentiale diagnose (DD) = rijtje (waarschijnlijke) ziekten, met de meest waarschijnlijke
bovenaan recommendation
4. Arts vraagt (bio)medisch/beeldvormend/functie onderzoek aan, om afwijkingen in de DD aan
te tonen of uit te sluiten.
a. D.m.v. bloedprikken
5. Na bloedonderzoek 1 diagnose stellen; vormt basis voor therapie.
Therapieën indelen:
- Preventief, curatief, palliatief
o Preventief voorkomen of vroegtijdig opsporen van ziekten
o Curatief genezing van ziekten
o Palliatief verzachten van lijden van ongeneeslijke ziekten
- Causaal of symptomatisch
o Causaal gericht op de oorzaak van de ziekte
o Symptomatisch verminderen van verschijnselen
- Operatief of conservatief
o Operatief d.m.v. snijden/vasthechten anatomisch iets veranderen aan het lichaam
o Conservatief overige behandelingen (medicatie/voorlichting), want anatomisch blijft
het lichaam hetzelfde
- Mitochondriën leveren energie (zetten stoffen uit voeding om in kooldioxide en water;
verbranding)
o In het hart veel van deze organellen; rondpompen bloed
- Endoplasmatisch reticulum
o Ribosomen koppelen aminozuren tot eiwitten
- Golgi-apparaat slaat producten uit het endoplasmatisch reiculum op en verwerkt ze
- Lysosomen agressieve cellen die micro-organismen afbreken (belangrijk in afweercellen!)
Mitose = celdeling van normale cellen (vermenigvuldiging van dezelfde cellen) nieuwe cellen hebben
precies dezelfde genetische informatie als de moedercel
Meiose = celdeling van de geslachtscellen. ½ chromosoom moeder zoekt ½ chromosoom vader en
koppelt zo op
Klinische pathologie – Hoofdstuk 3 Ziekteoorzaken
,Endogene factoren
- Autosomaal recessieve aandoeningen
o Alleen het kind wordt ziek, dat van beide ouders het afwijkende gen krijgt
o Gen komt alleen tot uiting als beide genen hetzelfde zijn (aa/AA)
o Komen vaker voor als ouders familie van elkaar zijn (incest)
D d
D DD Dd
d dD dd
DD = gezond
dD = drager
dd = afwijkend/ziek
Als beide ouders drager zijn, is de kans op het krijgen ervan:
Een ziek kind 25%
Een drager 50%
Een gezond kind, niet drager 25%
- Autosomaal dominante aandoeningen
o Bij één afwijkend gen krijgt het kind al de ziekte
o Deze aandoeningen slaan géén generatie over
o Bij een zieke en gezonde partner:
50% dat het kind de ziekte ook krijgt
50% dat het kind de ziekte niet krijgt
D d
d dD dd
d dD dd
dD = heeft ziekte
dd = gezond, niet drager
- Geslachtsgebonden recessieve aandoeningen
o Het afwijkende gen zit op de X-chromosoom, alleen vrouwen kunnen drager zijn
(XXY)
o Een draagster en een gezonde partner hebben:
25% op het krijgen van een zoon met aandoening
25% op het krijgen van een zoon zonder aandoening
25% op het krijgen van een dochter die draagster is van het afwijkende gen
25% op het krijgen van een dochter zonder het afwijkende gen
X Y
X XX XY
X XX XY
X = afwijkende gen
- Polygene erfelijkheid
o Meer dan 2 genen spelen een rol complex, want vaak ook omgevingsfactoren
(roken)
Exogene factoren
- Micro-organismen en wormen
o Micro-organismen
Iedereen heeft ze, sommige zijn positief, een deel is pathogeen
(ziekteverwekkend)
4 hoofdsoorten:
Bacteriën
Virussen
Gisten of schimmels
Protozoën
, o Wormen
Bij de mens meestal in de darm, soms te zien in ontlasting
- Bij infecties wordt elke hoofdsoort bestreden met een eigen middel:
Bacteriën antibiotica
Virussen virostatica
Gisten en schimmels antimycotica
Protozoën antiprotozoïca
Wormen anthelmintica
o Een ander middel gebruiken helpt niet, kan wel voor bijwerkingen zorgen.
- Chemische factoren (scheikundige oorzaken)
o Stoffen die inwerken op het menselijk lichaam
Teer uit sigaretten
Uitlaatgassen van auto’s
Afvalstoffen uit de industrie
Bestrijdingsmiddelen uit de landbouw
Schoonmaakmiddelen (aanraking/inslikken)
Ziekten die ontstaan door bijwerkingen van een geneesmiddel
- Fysische factoren (natuurkundige oorzaken)
o Veroorzaken letsel, onderscheiden in:
Mechanische letsels
Door ongevallen, mishandeling of automutilatie (zelfverminking)
Letsel waarbij de schade onder een intacte huid zit(bloeduitstorting) /
scherp letsel (snijwonden)
Thermische letsels
Door te hoge temperaturen (brandwonden) / te lage temperaturen
(onderkoeling)
Elektrische letsels
Door (onbedoeld) aanraken van stroomdraden
Stralingsletsels
Door te lang onbeschermd zonnen / röntgenbestraling
Letsels door geluidsoverbelasting
Door langdurig in een luide ruimte te zitten/te harde muziek aan
- Voedingsgebrek of overvoeding
o Tekort aan brandstoffen/bouwstoffen ondervoeding
o Te veel verzadigd vet en te veel calorieën overvoeding
- Stressfactoren
o Psychosociale teleurstellingen die iemand te verwerken krijgt
o Wanneer draaglast groter is dan draagkracht, kan ziekte ontstaan (vb. infectie)
Multifactoriële aandoeningen
Meerderheid van de ziekten wordt veroorzaakt door endogene EN exogene factoren.
Bij auto-immuunziekten richt de afweer zich tegen het eigen lichaam. Deze ziekten zijn niet te
voorkomen/genezen omdat er niet begrepen wordt hoe het kan.
- Lokale barrières aan het lichaamsoppervlak
o Droge huid
o Trilharen in luchtwegen
o Maagzuur
, o Melkzuur in vagina
o Blaas bij compleet/krachtig plassen
o Mond e dikke darm onschuldige bacteriën
Breken pathogenen (ziekteverwekkers) door deze barrieres heen, komen zij
in het inwendige milieu terecht
- Fagocytose (aspecifieke pac mans)
o Aspecifiek omdat veel soorten micro-organismen uitgeschakeld kunnen worden
o Micro-organisme wordt opgenomen in de afweercel, die dan afgebroken wordt met
enzymen
- Immunoglobulinen (specifieke afweereiwitten)
o Lymfocyten reageren op één soort antigeen:
Indringers (bacteriën/virussen)
Abnormale lichaamscellen (kankercellen/cellen met virus erin)
o Lymfocyten circuleren door het bloed en lymfen door het lichaam
o Nadeel: reactie komt pas na dagen op gang
o Voordeel: kan duizenden micro-organismen aanvallen
o Twee typen lymfocyten:
T-lymfocyten
Elke t-lymfocyt kan één specifiek antigeen herkennen
o T-helpercellen
o T-suppressors
o T-geheugencellen
B-lymfocyten
Als zij een antigeen opmerken, produceren zij klonen die dezelfde
antistoffen produceren
Vier manieren op immunoglobulinen te verkrijgen (specifieke immuniteit)
- Natuurlijke passieve immuniteit
o Baby ontvangt immunoglobulinen van moeder via placenta/borstvoeding
- Kunstmatige passieve immuniteit
o Patiënt krijgt immunoglobulinen ingespoten
- Natuurlijke actieve immuniteit
o Ontstaat door contact met levende ziekteverwekkers
- Kunstmatige actieve immuniteit
o Komt op gang door herhaald contact met dood/verzwakt micro-organisme (vaccinatie)
Ontstekingen
Ontsteking = reactie op schadelijke prikkels
Ontstekingsverschijnselen:
- Moeheid en malaise (onwel gevoel)
- Verhoging/koorts
- Verhoogde CRP/BSE en leukocytose (extra witte bloedcellen die ontstekingshaard opruimen)
= gevolg van ontstekingsmediatoren (prostaglandinen en histamine)
Prostaglandinen maken zenuweinden gevoeliger en geven koortsreactie via de hypothalamus
Histamine zet bloedvaten wijd open en maakt ze meer permeabel voor eiwitten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ascheppink2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
