Wat betekende de vorming van het Duitse keizerrijk voor het machtsevenwicht
tussen de Europese grootmachten, 1871-1918?
De Duitse eenheid
Tot 1871 bestaat het Duitse rijk uit losse staatjes.
Veel Duitse nationalisten streven naar één groot Duits rijk, waaronder de kanselier
van Pruisen (Otto von Bismarck). Hij wilde dat bereiken d.m.v. oorlog.
Er kwam een Noord-Duitse Bond onder leiding van Bismarck. Om het zuiden erbij te
krijgen moest er nog één oorlog gevoerd worden: Frans-Duitse oorlog (1870-1871).
Bismarck provoceert Frankrijk, en in de oorlog verslaat Duitsland Frankrijk snel.
Omdat:
- Duitsland had een betere organisatie (spoorwegen)
- Sterk leger
Franse keizer geeft zich over, maar Parijs vecht door. De stad wordt omsingeld en
uitgehongerd.
Duitsland neemt Elzas-Lotharingen in.
In Versailles wordt het Duitse keizerrijk uitgeroepen en de koning van Pruisen tot
keizer Wilhelm I gekroond.
Vanaf 1871: Duitsland wordt een grootmacht.
- Politiek: grote staat middenin Europa met veel inwoners.
- Militair: groot en modern leger met veel spoorlijnen.
- Economie: snelle industrialisatie.
De alliantiepolitiek van Bismarck
De Duitse grootmacht was een verstoring van het Europese evenwicht. Duitsland
wordt omgeven door sterke mogendheden.
Bismarck wilde die mogendheden te vriend houden, hij kondigde aan tevreden te zijn
met de nieuwe grenzen. Dat gaf aan:
1. Duitsland heeft bestaansrecht.
2. Duitsland zou niet verder uitbreiden.
Buitenlandse politiek van Bismarck voor 1871 was gefocust op oorlog voeren. Na
1871 was dat juist de vrede bewaren: alliantiepolitiek.
- Doel: handhaving van het bestaande machtsevenwicht, zodat Duitsland niet
aangevallen zou worden.
1884: conferentie van Berlijn (onder leiding van Bismarck). Om Afrika te verdelen.
Doelen:
- Geen oorlog tussen Europese grootmachten.
- Kolonies voor Duitsland.
- Spanning creëren tussen GB en Frankrijk. Zodat ze zich niet samen tegen DL
zouden keren.
, De Weltpolitik van Wilhelm II
1888: Troonsbestijging van keizer Wilhelm II luidt nieuw tijdperk in.
- Wilhelm II is het niet tevreden met de bestaande grenzen en vindt juist dat
Duitsland een belangrijke plaats op het wereldtoneel verdient.
Ambities van Wilhelm II gaan samen met:
- Sterke groei Duitse economie.
- Groeiend militarisme.
GB en Frankrijk werden hier bang van.
Weltpolitik Wilhelm II:
Buitenlandse politiek gericht op uitbreiding Duitse koloniale rijk.
- 1898: Invoering Vlootwet (begin van systematische opbouw Duitse
oorlogsvloot.
Ondanks groei van de vloot blijkt GB te sterk in Afrika. Dus vanaf 1900: Weltpolitik
meer gericht op Europa.
De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog
Toenemende spanningen tussen Europese mogendheden door nieuwe Weltpolitik.
Gevolgen:
- Groei nationalisme en militarisme
- Wapenwedloop door Vlootwet
- Bondgenootschappen: centralen VS geallieerden
o Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië.
o Geallieerden: Frankrijk, Rusland en GB.
De Eerste Wereldoorlog
Juni 1914: Servische moordaanslag op Frans-Ferdinand.
Oostenrijk verklaart Servië de oorlog. Door bondgenootschappen werden veel landen
betrokken.
Augustus 1914: Mobilisatie van de legers leidt tot groot enthousiasme onder de
burgerbevolking, door:
- Nationalisme en militarisme
Duitse mobilisatieplan: Von Schlieffenplan: tweefronten oorlog moest voorkomen
worden. Eerst de Fransen verslaan, daarna de Russen.
Dat werkte niet:
- Belgische tegenstand was te sterk (via België naar Frankrijk).
- Russische mobilisatie was sneller dan gedacht.
September 1914: Slag bij de Marne betekent einde Von Schlieffenplan.
De bewegingsoorlog verandert in een loopgravenoorlog.
Gevolgen soldaten (veel slachtoffers) en thuisfront (verwoeste steden,
oorlogseconomie, propaganda en censuur).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annemarievandenberg1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.