Geschiedenis
Hoofdstuk 10: Tijd van televisie en computer
Napalm op vrouwen en kinderen
- Op 8 juni 1972 klinkt in Trang Bang een oorverdovende knal.
- Het bombardement op Trang Bang was een vergissing. Het Zuid-Vietnamese leger wilde vijandelijke
doelen met napalmbommen bestoken.
- De meeste dorpelingen stierven een vreselijke dood.
- Onder andere door het gebruik van napalm en andere wapens met een grote vernietigingskracht
werd de Vietnamoorlog een van de wreedste uit de geschiedenis.
- Ongeveer twee miljoen Vietnamezen vonden de dood.
- Aan de hand van Vietnam kunnen twee belangrijke verschijnselen van na de Tweede Wereldoorlog goed
worden toegelicht: de strijd tussen twee ideologische blokken en het proces van het onafhankelijk worden van
koloniën.
Blokvorming
- Met de oprichting van de Verenigde Naties (VN) hoopten de overwinnaars dat geschillen voortaan vreedzaam
zouden worden opgelost.
- De Amerikanen, Britten en Russen waren bondgenoten geweest tegen Duitsland, hun onderlinge
wantrouwen bleef.
- Al sinds de Russische Revolutie in 1917 hadden westerse leiders en leiders van de Sovjet-Unie tegengestelde
ideologieën.
- In het Westen stond de vrijheid van het individu voorop. Daarbij hoorde een op vrije verkiezingen
gebaseerde democratie, zoals elke burger zijn of haar eigen politieke keuzes kon maken. Ook kapitalisme past
bij individuele vrijheid, omdat in een kapitalistisch stelsel iedereen mag produceren, kopen en verkopen wat hij
wil.
- In de Sovjet-Unie telde niet het individu, maar het collectief. Onder Lenin en zijn opvolger Stalin
was de Sovjet-Unie een communistische dictatuur geworden. Fabrieken waren staatseigendom en een
meedogenloze geheime politie maakte jacht op zogenaamde vijanden van de revolutie.
- De tegenstelling in deze twee ideologieën leidde tot politieke blokvorming.
- Het Westblok bestond uit kapitalistische en democratische landen, onder meer de Verenigde
Staten en de West-Europese landen.
- Het Oostblok bestond uit communistische landen: de Sovjet-Unie en de landen in haar
invloedssfeer.
- Bij het ontstaan van deze twee blokken speelde de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog een grote rol. De
Sovjet-Unie had Oost-Europa bevrijd van de nazi’s. Tijdens de conferentie van Jalta (februari 1945) kwamen
Stalin, Roosevelt en Churchill overeen dat Stalin kort na de oorlog in de Oost-Europese landen democratische
verkiezingen zou toestaan.
, - Na de Tweede Wereldoorlog maakte hij van deze landen echter binnen korte tijd satellietstaten
van de Sovjet-Unie. De beloofde verkiezingen werden gemanipuleerd of helemaal niet gehouden en in vrijwel
alle Oost-Europese landen kwamen communisten in de regering die de wensen van Moskou uitvoerden.
Het IJzeren Gordijn
- Al kort na de Tweede Wereldoorlog werd de term “Koude Oorlog” gebruikt voor de gespannen situatie tussen
Oost en West, omdat het niet tot een oorlog kwam, maar de Amerikaanse leiders en die van de Sovjet-Unie
gedroegen zich alsof dat elk moment kon veranderen.
- Het aangaan van bondgenootschappen waren het sturen van spionnen naar de vijand en het
voeren van een venijnige propagandaoorlog kenmerkend voor deze vijand.
- In 1947 kondigde president Truman als nieuwe beleidslijn aan dat elk Europees land dat zich bedreigd voelde
door het communisme, voortaan kon rekenen op Amerikaanse steun.
- De Trumandoctrine hield zowel een belofte als verplichting in. In aansluiting op de
Trumandoctrine lanceerden de Verenigde Staten het Marshallplan.
- Minister Marshall (Buitenlandse Zaken) stelde miljarden dollars beschikbaar aan landen die
door de oorlog waren getroffen. Een economisch hersteld West-Europa kon een afzetgebied worden voor
Amerikaanse producten.
- De Sovjetleiders wilden geen Amerikaanse bemoeienis in hun invloedssfeer en dwongen de
Oost-Europese landen hulp te weigeren. Zo schepte het Marshallplan de tegenstelling tussen Oost en West.
Sovjetisering van Oost-Europa
- In het communistische Oost-Europa waren fabrieken staatseigendom en er kwamen collectieve boerderijen.
- Politieke partijen werden monddood gemaakt en de pers werd gecensureerd. Burgers werden in de gaten
gehouden door geheim agenten.
- Oost-Europa kreeg een totalitair systeem.
- De Sovjetisering was nog in volle gang toen in 1949 het door de geallieerden bezette Duitsland werd verdeeld
in twee landen: West-Duitsland en Oost-Duitsland.
- Om het Westblok te kunnen beschermen, werd de NAVO opgericht. In dit militaire
bondgenootschap was afgesproken ‘dat een aanval op één, een aanval op allen’ was. Dankzij deze afspraak was
elk NAVO-lid verzekerd van militaire hulp, maar tegelijkertijd vergrootte de afspraak het risico dat een klein
conflict meteen zou uitgroeien tot een grote oorlog tussen veel landen.
- De vijandschap werd nog groter toen bleek dat de Sovjet-Unie een eigen atoombom had ontwikkeld,
waardoor de Verenigde Staten niet langer het enige land was dat over nucleaire wapens beschikte.
- Dit was het begin van een ongekende wapenwedloop.
- Beide blokken ontwikkelden steeds meer en steeds krachtiger wapens, om zo voor de ander te
blijven.
- Als tegenkracht voor de NAVO bundelden de Oostbloklanden in 1955 hun militaire kracht in
het Warschaupact.
- In 1956 werd Nikita Chroesjtsjov de nieuwe leider van de Sovjet-Unie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mereloldenhof. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.