Ethiek de basis
Hoofdstuk 1
Moreel oordeel, je spreekt uit wat je behoorlijk vindt van jezelf en van anderen. Het gaat
over het gedrag van mensen en hoe ze met elkaar omgaan.
- Het is enerzijds wat in je zelf zit, zoals een emotie, maar het is ook iets dat voor
meerdere mensen gelijk kan zijn.
- ‘Waardering van menselijk gedrag aan de hand van morele uitgangspunten.
Intuïtief moreel oordeel, een moreel oordeel dat kanten klaar ontstaat in je bewustzijn
zonder dat je erover na hoeft te denken en voordat je erover nagedacht hebt.
- Je beseft vaak niet eens dat je een moreel oordeel uitspreekt.
Processen die in je bewustzijn afspelen.
1. Je oordeelt dat iets goed of slecht is.
2. Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt van de
ander.
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een bepaald
gevoel met zich mee.
Objectiveren is wanner je de wereld kent het buiten jezelf plaatst en het vervolgens
beschrijft. Het resultaat hiervan is kennis van de buitenwereld.
- Kenmerk kennis: gemakkelijk uitwisselbaar tussen mensen.
Subjectiveren, als je de wereld beleeft, richt je je op wat er innerlijk met je gebeurt. Je
voelt wat je meemaakt alsof de wereld zich in jou afspeelt. Het resultaat is een gevoel in
je binnenwereld.
Normeren, als je de wereld beoordeelt richt je je op gedrag van mensen en wat jij
daarvan vindt. Je verbindt gedrag van anderen met je eigen oordeel; je vindt dat gedrag
goed of slecht. Het resultaat is een verbinding van jezelf met anderen (tussenwereld).
- Is uitwisselbaar, je kan het eens zijn met elkaar.
- Persoonsgebonden.
Bewustzijnsvorm Wat doe je? Resultaat van de Centrale vraag
omgang
Kennen (objectiveren) Je representeert een Feiten (kennis) Is het waar?
buitenwereld in je
bewustzijn
Beoordelen Je verbindt jezelf met Morele oordelen Is het juist?
(normeren) anderen
Voelen (subjectiveren) Je ervaart een Gevoelens Hoe voel ik
binnenwereld in je me?
bewustzijn
Kenmerken morele oordelen.
1. Gaat over menselijk gedrag.
2. Overstijgt het individuele (is veralgemeniseer baar)
3. Is normatief (schrijft over hoe het moet)
4. Is gericht op het goede
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken
, Overstijgt het individuele.
Wat je voor jezelf goed vindt om te doen, verwacht je ook van de ander.
Wat je bij een ander afkeurt, kan je zelf ook niet doen.
- Universaliteitsprincipe, inherent veralgemeniseerbaar.
- Een morele uitspraak over iemand in een situatie is meteen een uitspraak over
alle mensen in dezelfde situatie.
Normatief.
Het gaat erom hoe je je behoort te handelen.
Is gericht op het goede.
Gericht op zaken die op zichzelf goed of nastrevenswaardig (morele uitgangspunten)
zijn. Het is mogelijk om het te volgen.
- Moreel uitgangspunt, een omschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig
is betreffende menselijk samenleven.
o Bijv. een goed leven, eerlijkheid, ik wil de wet niet overtreden, gezondheid.
Kan morele verontwaardiging veroorzaken.
Het kan een heel specifiek soort emotie los maken bij mensen.
De verontwaardiging is een gevolg van het oordeel.
Het samenstellen van een met anderen gedeelde tussenwereld.
- Met anderen erover spreken.
- Uitspreken van oordelen, onderbouwen van oordelen met argumenten, wegen
van argumenten, etc.
- Herzien of nuanceren van je oordeel, wellicht.
Moraal, het geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een
gesprek. Het is het geheel van morele regels waaraan wij onszelf en anderen in
redelijkheid gehouden achten.
Ethiek, de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen
door nieuwe argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
‘Normen en waarden zijn universeel. Het zijn morele oordelen die verschillen tussen
mensen.’
Moraal is het product van een gesprek in een groep. De moraal van een groep is nauw
verbonden met het voeren van een gesprek. Het is ook een direct gevolg van de
kenmerken van morele oordelen.
Moreel vertoog, het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele
oordelen, en daarmee hun moraal, vormen en op elkaar afstemmen.
Het is belangrijk dat we het morele gesprek kunnen voeren. Dat we vaardige
gesprekspartners zijn. Je moet zelf moreel kunnen nadenken en redelijke argumenten
kunnen geven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElisabethP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.