Het Geografisch Huis Hoorcollege:
10 september 2019:
De geografie is een vakwetenschap en niet de werkelijkheid zelf. Het wordt gezien vanuit
wetenschapsbeoefenaars die onderzoek doen en publiceren. Het gaat van internalistisch
(kijken naar zichzelf en naar een klein gebied) naar externalistisch (kijken naar de omgeving
en de samenhang met andere gebieden).
De geosofie gaat om cognitieve (verstandelijke) kennis en voorstellingen en om emotionele,
affectieve beelden en gevoelens in het heden en het verleden.
Je hebt verschillende kernvisies bij mens-natuurrelaties:
- De aarde is door God geschapen, de mens is huisbewaarder (Middeleeuwen).
- De aarde met haar klimaat, reliëf en kustvormen bepaalt het doen en laten van de
mens (passief, deterministisch mensbeeld).
- De mens wijzigt het aanzien van de aarde, het wordt een cultuurlandschap (actief,
voluntaristisch mensbeeld).
Bloeiperioden in de geografie tot 1870:
- De klassieke oudheid (800 v.Chr. tot 500). In deze periode was de eerste geografische
bloei. In deze periode had je Strabo, hij vond dat we alles beschreven en moesten
weten, en Ptolomaeus, hij dacht dat de aarde het middelpunt was van het heelal en
hij vond dat we alles moesten meten. Zij vormden hun eigen visie. Deze visies
stonden recht tegenover elkaar, dit heeft lang geheerst.
- Renaissance (1300 tot 1600). In deze periode was de geo bloei. In deze periode was
er sprake van ontkerkelijking, toen werd de natuur gezien als een onbezielde
machine; mechanische visie. Ook kwamen er ontdekkingsreizen, toen werd de
mathematisch-cartografische traditie vervolgd (Ptolomaeus). Columbus was een
belangrijk persoon in deze periode.
- 19e eeuw. Dit is de derde geografische bloeiperiode voordat sociale geografie een
echte wetenschap werd. In deze periode kwamen er ontdekkingsreizen naar het
binnenland. Von Humboldt was een belangrijk persoon deze periode, hij was
namelijk de grondlegger van de wetenschappelijke geografie. Hij zocht naar
verklaringen voor het voorkomen van geografische verschijnselen op verschillende
plekken. Ook Carl Ritter speelde een belangrijke rol, hij bestudeerde namelijk de
geografische ontwikkeling in relatie tot de geschiedenis van de mens. Hij liep vooruit
op de ontwikkeling van sociologie. Hij zag de rol van God in het scheppen van de
aarde. Men noemde hem ook wel de leunstoelgeograaf.
Huiswerkvraag:
Wat is de reden dat Von Humboldt en Ritter niet werden opgevolgd?: Doordat de visie van
Hettner en Ratzel populairder werd na het overlijden van Von Humboldt en Ritter raakte hun
geografische visie in vergetelheid. Dat is de reden dat zij niet werden opgevolgd.
, Lees de zes houdingen ten opzichte van de natuur door (pg 25). Wat is jouw houding?: X
17 september 2019:
Er was een tijd na de 10 jaar van het vacuüm dat de geografie er was. Er is een grote leegte
achtergelaten na Ritter en Von Humboldt. Ook kwam er grote vraag naar geografische
expertise uit de maatschappelijke bovenlaag. Zo kwamen er ontdekkingsreizen, maar wel
meer naar het nieuwe binnenland.
Er kwam een periode van een dubbele revolutie. Dit waren de Franse revolutie en de
Industriële revolutie.
Franse revolutie -> De leefstijl van Lodewijk de veertiende begon zijn tol te eisen. Hij eiste
teveel belasting om zijn luxe leventje te kunnen leven, dit was de bevolking zat. Na deze
revolutie kwam er dienstplicht, het stemrecht en er kwamen twee nieuwe schoolvakken
(aardrijkskunde en geschiedenis). Frankrijk was namelijk een heel nieuw land geworden,
hier moest kennis over komen. Ook moest Frankrijk ervoor zorgen dat er geleerd werd dat
Frankrijk een goed land was.
Industriële revolutie -> Er was veel massaproductie, daarvoor waren veel grondstoffen
nodig. Hieruit kwam de drang om nieuwe gebieden te gaan ontdekken/verkennen om zo aan
de vele grondstoffen te kunnen komen.
Tijdens de dubbele revolutie gebeurde de volgende dingen:
- Er kwam veel behoefte aan kennis over de gekoloniseerde gebieden. Hier waren
geografen voor nodig.
- Ook kwam er toenemend nationalisme in Europese landen, er werd aan
nationbuilding gedaan.
In deze tijd (1870-1880) komt de institutionalisering van de geografie.
- Er kwamen geografische genootschappen.
- Er kwamen leerstoelen bij universiteiten (onderzoekersplekken). Dit was vooral in
Frankrijk en Duitsland.
- Universitaire opleidingen.
- Vaktijdschriften.
Het KNAG werd opgezet in Amsterdam (1873). Dit is het Koninklijk Nederlandse
Aardrijkskunde Genootschap. In Europa financierden de genootschappen ontdekkingsreizen
met als drijfveren/doelen:
- De nationale eer, wetenschappelijke belangen, politiek machtsdeken en commerciële
behoeften.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraverheij_. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.