Verpleegkundige kennis & Organisatiekunde
Week 1
Hoorcollege (powerpoint)
Alle zorginstellingen moeten zorg leveren die voldoet aan bepaalde kwaliteitseisen, zoals:
Het zorgplan met cliënten bespreken
Medezeggenschap regelen en;
Een klachtenregeling hebben
Dit staat in de zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg (Wlz).
Een aantal voorbeelden van de wettelijke eisen voor zorginstellingen:
- Verantwoorde zorg leveren die voldoet aan de kwaliteitsstandaarden van de beroepsgroep
- Alleen BIG-geregistreerde zorgverleners mogen bepaalde voorbehouden handelingen
uitvoeren
- Medezeggenschap regelen
- Beschikken over een klachtenregeling
- Verantwoording afleggen door jaarlijks een verslag te maken over het kwaliteitsbeleid van
het afgelopen jaar
De eisen staan in volgende wetten:
De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) ingevoerd in plaats van de
Kwaliteitswet Zorginstellingen. De Wkkgz geeft regels voor:
- Goede zorg (veilig, doelmatig, doeltreffend en cliëntgericht), zorgverleners handelen in
overeenstemming met hun verantwoordelijkheid en de rechten van de cliënt worden in acht
genomen en de cliënt wordt met respect behandeld.
- Melding van calamiteiten en vormen van geweld in de zorgrelatie melden bij Inspectie voor
de Gezondheidszorg: melding maken van iedere calamiteit die bij de zorgverlening heeft
plaatsgevonden, geweld in de zorgrelatie of bij opzegging, ontbinding of niet-voortzetting
van een overeenkomst met een zorgverlener op grond van zijn oordeel dat de zorgverlener
ernstig tekort is geschoten in zijn functioneren (meldcode voor calamiteiten vaststellen)
- Klachten- en geschillenbehandeling: De zorgaanbieder treft een regeling voor de opvang en
afhandeling van klachten, de zorgaanbieder brengt deze ook onder de aandacht van cliënten
en wijste en klachtenfunctionaris aan. De zorgaanbieder beslist dan binnen zes weken over
een klacht. Geschillen gaat meer over een meningsverschil. Het kan een schade toekennen
tot 25.000 euro.
Wet BIG Vervangt de WUG (die was alleen voor artsen, verpleegkundigen mochten
daardoor helemaal geen voorbehouden handelingen uitvoeren, ook niet als de arts dat zei).
De BIG laat daarentegen iedereen handelingen op het gebied van de individuele zorg
verrichten met uitzondering van voorbehouden handelingen, die nu wel door sommige
verpleegkundigen mogen worden uitgevoerd. Het doel van de wet BIG is het garanderen van
de kwaliteit van de beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg en het bevorderen van de
keuzevrijheid van de patiënt. Artsen zijn zelfstandig bevoegd, verpleegkundigen hebben een
functionele zelfstandigheid en zijn alleen bevoegd als ze ook bekwaam zijn. Bekwaam =
kennis, kunde en attitude. Instrumenten in de wet BIG:
- Periodieke registratie en titelbescherming
- Voorbehouden handelingen
- Kwaliteitsbewaking en tuchtrecht
- Maatregelen wegens ongeschiktheid
- strafbepalingen
Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen De zorgaanbieder stelt voor elke door
hem in stand gehouden instelling een representatieve cliëntenraad in, die binnen het kader
van de doelstellingen van de instelling in het bijzonder de gemeenschappelijke belangen van
de cliënten behartigt. De cliëntenraad heeft recht op informatie en gevraagd en ongevraagd
, adviesrecht. De zorgaanbieder stelt jaarlijks een schriftelijk verslag op over de wijze waarop
ten aanzien van de instelling deze wet is toegepast.
Wet toelating zorginstellingen zorginstellingen hebben een toelating nodig wanneer zij
zorg willen aanbieden die op grond van de zorgverzekeringswet of Wlz voor vergoeding in
aanmerking komt. Toelatingseisen:
- De transparantie van bestuursstructuur
- De transparantie van bedrijfsvoering, winstoogmerk en jaarlijkse verantwoording
(transparantie betekent dat je het kunt laten zien waar je mee bezig bent)
De aanvraag wordt getoetst door het CIBG en daarna zorg de Inspectie voor de
Gezondheidszorg (IGZ) of de zorgaanbieders zich nog wel aan de verplichtingen blijven
houden.
Praktisch gezondheidsrecht hoofdstuk 10, pdf ELO
De Wet op bijzondere medische verrichtingen geeft de minister een instrument i handen om
bepaalde medische verrichtingen te kunnen stimuleren, te concentreren, af te remmen of te
verbieden. De minister kan bepaalde medische verrichtingen verbieden als deze uit maatschappelijk,
ethisch of juridisch oogpunt ongewenst zijn. De wet bevat ook de mogelijkheid tot het bij algemene
maatregel van bestuur instellen van een moratorium, dat wil zeggen een tijdelijk verbod. Daarbij gaat
het om verrichtingen waarvan nog niet zeker is of ze op maatschappelijke, ethische of juridische
gronden gewenst zijn.
Er zijn verschillende wetten opgesteld die de kwaliteit van de zorg beogen te verbeteren en te
bewaken. Het gaat met name om de Wet BIG en de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg
(Wkkgz). De Wkkgz ziet op zowel zorgverleners die individueel zorg verlenen (zoals een zelfstandig
gevestigde huidtherapeut) als op grotere samenwerkingsverbanden (instellingen).
Aan de zorgaanbieders worden een aantal eisen gesteld met betrekking tot de kwaliteit van de te
leveren zorg. De zorgaanbieder moet ten eerste goede zog aanbieden. Daaronder verstaat de wet
zorg van goede kwaliteit en van goed niveau. Die goede zorg moet in ieder geval veilig, doeltreffend,
doelmatig, cliëntgericht en tijdig worden verleend. Alternatieve zorg valt ook onder de Wkkgz. Deze
hoeft echter niet verplicht ‘goede zorg’ te verlenen, omdat er geen professionele standaarden voor
deze soorten zorg zijn. Ze moeten slechts zorg verlenen die niet leidt tot schade of een aanmerkelijke
kans op schade voor de gezondheid van de cliënt.
De zorg moet via een kwaliteitssysteem systematisch worden bewaakt, beheerst en zo nodig
verbeterd. Zorgaanbieders zijn verplicht om gegevens over de kwaliteit te verzamelen en te
registreren. Om het melden van incidenten te bevorderen wordt ook bepaald dat gegevens in een
intern systeem niet in een civielrechtelijke, strafrechtelijke, bestuursrechtelijke of tuchtrechtelijke
procedure als bewijs worden gebruikt.
De zorgaanbieder is door de Wkkgz ook verplicht om de cliënt te informeren over de zorg, over de
kwaliteit van de behandelingen, de tarieven en de ervaringen van andere cliënten. Hierdoor krijgt die
cliënt informatie die hij kan vergelijken met andere zorgaanbieders, zodat hij op grond daarvan een
keuze kan maken. Als er een incident heeft plaatsgevonden tijdens de zorgverlening die merkbare
gevolgen heeft of kan hebben voor de cliënt, moet deze daarvan op de hoogte worden gebracht.
Ook moeten calamiteiten gemeld worden. De Wkkgz definieert een calamiteit als een niet-beoogde
of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van zorg en die tot de dood van of
een ernstig schadelijk gevolg voor een patiënt of cliënt van de instelling heeft geleid.
,Een aanwijzing na inspectie van de IGZ kan inhouden dat de zorgaanbieder ervoor moet zorgen dat
hij binnen een bepaalde termijn weer aan de normen uit de Wkkgz voldoet. Een aanwijzing kan ook
een bevel tot nalaten inhouden, bijvoorbeeld het niet meer verlenen van een bepaald type zorg.
Een belangrijk kwaliteitsinstrument in het kader van patiëntveiligheid is het
veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Een VMS onderscheidt zes basiselementen: beleid en
strategie; cultuur; veilig incidenten melden (VIM); prospectieve risico-inventarisatie; continu
verbeteren; patiëntenparticipatie.
Wet Medezeggenschap cliënten zorginstellingen, Rijksoverheid
Belangrijkste rechten cliëntenraad:
Recht op informatie
Recht op overleg
Recht om te adviseren
Recht van instemming
Recht van enquête bij wanbeleid
Recht om een bestuurslid voor te dragen
Alle instellingen in de gezondheidzorg met meer dan 10 personeelsleden moeten een cliëntenraad
instellen. Voor de eerstelijnszorg zonder 24-uurszorg ligt de grens op 25 personeelsleden,
bijvoorbeeld bij grote huisartsenpraktijken en tandartspraktijken.
BN2020, competentiegebieden
Zorgverlener competenties:
- De verpleegkundige stelt op basis van klinisch redeneren de behoefte aan
verpleegkundige zorg vast op lichamelijk, psychisch, functioneel en sociaal gebied,
indiceert en verleent zorg in complexe situaties, volgens het verpleegkundig proces, op
basis van EBP
- De verpleegkundige versterkt het zelfmanagement van mensen in hun sociale context.
Ze richt zicht daarbij op gezamenlijke besluitvorming met de zorgvrager en diens
naasten, en houdt hierbij rekening met de diversiteit in persoonlijke eigenschappen,
etnische, culturele en levensbeschouwelijke achtergronden, en ideologische
overtuigingen.
- De verpleegkundige indiceert en voert verpleegtechnische handelingen uit op basis van
zelfstandige bevoegdheid of functionele zelfstandigheid zoals beschreven in de wet BIG.
Kernbegrippen:
Klinisch redeneren het continu procesmatig gegevens verzamelen en analyseren gericht
op het vaststellen van vragen en problemen van de zorgvrager, en het kiezen van daarbij
passende zorgresultaten en interventies
Uitvoeren van zorg het verlenen van integrale zorg door zelfstandig alle voorkomende
verpleegkundige handelingen in complexe zorgsituaties uit te voeren met inachtneming van
de geldende wet- en regelgeving en vanuit holistisch perspectief
Zelfmanagement versterken ondersteunen van mensen, hun naasten en hun sociale
netwerk, met als doel het behouden of verbeteren van het dagelijks functioneren in relatie
tot ziekte, gezondheid en kwaliteit van leven.
Indiceren van zorg het vaststellen, beschrijven en organiseren van de aard, duur, omvang
en doel van de benodigde zorg, in samenspraak met de zorgvrager, op basis van
gediagnosticeerde of potiëntele, nader te onderzoeken en te diagnosticeren
patiëntproblemen.
Onderzoekend vermogen
Inzet EBP
Gezamenlijke besluitvorming
Persoonsgerichte communicatie
, De Organisator:
De verpleegkundige werkt als professional in verschillende sectoren van de gezondheidszorg:
Zij is ondernemend in initiatiefrijk, werkzaam in grote organisaties of zelfsturende,
kleinschalige teams, of als zelfstandig beroepsbeoefenaar
Binnen de verschillende contexten overziet zij de financieeleconomische en bedrijfsmatige
belangen die bij de patiëntenzorg spelen.
- Zij voelt zich medeverantwoordelijk voor het betaalbaar houden van de zorg
- Zij gaat op verantwoorde wijze met materialen en middelen om
- Zij neemt beslissingen in het dagelijks werk over taken, beleid en middelen voor de
individuele patiëntenzorg
De verpleegkundige heeft een coördinerende rol rond patiënt of groepen patiënten: tussen
disciplines en 24 uur per dag, 7 dagen per week
- Zij houdt alle ontwikkelingen rondom de patiënt bij en zoekt samen met hem of haar
naar oplossingen. Daarmee wordt fragmentatie van de zorg voorkomen, de complexiteit
goed ingeschat en de juiste professional ingeschakeld.
- Zij heeft ook invloed op indicering van zorg
De verpleegkundige past de nieuwste informatie- en communicatietechnieken toe, biedt zorg
op afstand (e-health) als aanvulling op het persoonlijk contact.
De verpleegkundige neemt verantwoordelijkheid naar de organisatie waarin of waarmee zij
werkt
- Ze bewaakt de patiëntveiligheid, meldt fouten en incidenten, signaleert en rapporteert
mogelijkheden tot verbetering van de zorgverlening
- De verpleegkundige speelt een actieve rol bij het inrichten van een aantrekkelijke
werkomgeving
Kernbegrippen:
Coördinatie van zorg
Veiligheid bevorderen
Verpleegkundig ondernemerschap
Continuïteit van zorg
Multidisciplinair samenwerken
Professioneel gedrag
De Professional en Kwaliteitsbevorderaar:
Competenties:
- De verpleegkundige monitort, meet en screent de zorgverlening zowel op het niveau van
de individuele zorgverlening als op het niveau van de eenheid waarin zij werkt om goede
kwaliteit van zorg te borgen dan wel te verbeteren
- De verpleegkundige levert een bijdrage aan kwaliteitssystemen binnen de organisatie en
is betrokken bij het lokaal toepasbaar maken en uitvoeren van standaarden, richtlijnen,
protocollen en zorgtechnologie, signaleert het ontbreken hiervan en draagt bij aan de
ontwikkeling ervan.
- De verpleegkundige levert een positieve en actieve bijdrage aan de beeldvorming en de
ontwikkeling van de verpleegkunde vanuit een historisch, institutioneel en
maatschappelijk perspectief.
Kernbegrippen:
Kwaliteit van zorg leveren het op een methodische en kritische wijze bewaken, uitvoeren
en borgen van de kwaliteit van de verpleegkundige zorg
Participeren in kwaliteitszorg het leveren van een proactieve bijdrage aan de
kwaliteitszorg van de zorgorganisatie
Professioneel gedrag het handelen en zich gedragen naar de professionele standaard en
de beroepscode, het verantwoordelijkheid nemen in al het eigen handelen, en het uitdragen
van de beroepstrots.
