Deze samenvatting betreft alle voorgeschreven literatuur van de vakken Strafrecht en Strafprocesrecht. Alle onderwerpen worden uitvoering besproken en uitgelegd aan de hand van voorbeelden.
Het vak wordt gegeven op Avans Hogeschool het propedeusejaar.
Hoofdstuk 1, hoofdstuk 2 en hoofdstuk 11 (m.u.v. 11.2)
Hoofdstuk 1: inleiding
Het strafrecht houdt zich bezig met het bestraffen van personen die een strafbaar
feit hebben gepleegd. Het regelt wie straf kan krijgen en waarvoor.
Als een burger een strafbaar feit pleegt, moet hij verantwoording afleggen aan de
overheid, die hem namens de samenleving straf kan opleggen.
Burger Staat
Burgers kunnen elkaar niet dagvaarden voor gepleegde strafbare feiten. De enige
die een verdacht van een strafbaar feit voor de (straf)rechter kan brengen, is een
officier van justitie (OvJ).
Officier van Justitie
- = Vertegenwoordiger van het staatsorgaan dat belast is met de vervolging van
verdachten (het openbaar ministerie (om)).
-Kan verdachte dagvaarden, waarvoor deze voor zijn daden verantwoording moet
afleggen ten overstaan van een rechter.
2 doelen opleggen van een straf
1. vergelding
- Het kwaad dat de dader van een strafbaar feit veroorzaakt bij het slachtoffer of
aan de maatschappij als geheel, wordt door het opleggen van straf in de 1e plaats
vergolden door leedtoevoeging.
- Kan zorgen voor een morele genoegdoening: de dader heeft kwaad afgeroepen
over de samenleving en daarom roept de samenleving kwaad af over hem.
* De boete die iemand opgelegd heeft gekregen, maakt het voor degene voelbaar
dat hij een strafrechtelijke norm heeft overschreden.
2. preventie
- Mensen willen geen straf krijgen, dus zullen zij gedrag dat mogelijk tot straf leidt,
zoveel mogelijk proberen te voorkomen.
- Twee soorten preventie: speciale en gerenale preventie.
• Speciale preventie: dat een dader die in aanraking is gekomen met de
gevolgen v.h. overschrijden van een strafrechtelijke norm, de volgende keer 2
keer zal nadenken, voordat hij nog eens iets dergelijks doet.
- Moet dus voorkomen, of ontmoedigen, dat de gestrafte wederom in de fout
gaat.
- Vb: het opleggen van voorwaardelijke straffen.
• Generale preventie: uitgangspunt: dat ook anderen dan de gestrafte lering
trekken uit het feit dat er voor het plegen van een strafbaar feit opgelegd kan
worden.
- De gestrafte moet een voorbeeld zijn dat potentiële wetsovertreders
afschrikt.
,Materieel strafrecht, formeel strafrecht en sanctierecht
• Materieel strafrecht: bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke
personen daarvoor kunnen worden gestraft.
1. Strafbepalingen ( diefstal en moord)
2. algemene leerstukken die betrekking hebben op de uitsluiting van
strafbaarheid (noodweer)
3. Uitbreiding van strafbaarheid (poging en medeplichtigheid)
- Dit deel v.h. strafrecht wordt vooral gevonden in het Wetboek van Strafrecht
• Formeel strafrecht: bepaalt welke regels moeten worden gevolgd wanneer
een norm v.h. materiële strafrecht (vermoedelijk) is overtreden.
- Wordt ook welk strafprocesrecht genoemd.
- Dit deel v.h. strafrecht wordt vooral gevonden in het Wetboek van
Strafvordering.
- Geeft voor: de bevoegdheden v.d. politie, de duur van de voorlopige
hechtenis, de inhoud van dagvaardingen en het instellen van HB.
• Sanctierecht: heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde
straffen mogen worden opgelegd en ten uitvoer gelegd.
- De vraag of voor een bepaald strafbaar feit een taakstraf mag worden
opgelegd en welke voorwaarden de rechter precies mag stellen wanneer hij
een straf voorwaardelijk oplegt.
- Zowel in het Wetboek van Strafrecht als het Wetboek van Strafvordering te
vinden.
Wetboek van Strafecht bevat voornamelijk materieel strafrecht en sanctierecht,
maar hierin zijn ook onderwerpen geregeld met een sterk formeelstrafrechtelijk
karakter.
Ne bis in idem art. 68 Sr.
Materieel/ formeel strafrecht en wet in materiële en formele zin
- Materieel en formeel strafrecht is niet hetzelfde als wet in materiële zin en wet in
formele zin.
- Wet in formele en materiële zin: hebben betrekking op de totstandkoming van
wetten en werking van wetten.
- Wet in formele zin: een wet die tot stand is gekomen in samenwerking tussen de
regering en Staten-Generaal en zegt niets over de inhoud ervan.
- Wet in materiële zin: bevat algemene regels die de burgers binden.
Commuun en bijzonder strafrecht
• Commuun strafrecht: het strafrecht dan in de wetboeken is opgenomen.
• Bijzonder strafrecht: strafbepalingen die in andere wetten zijn opgenomen.
Wegensverkeerwet 1994 , de Wet Wapens en Munitie en de Opiumwet
(bijzondere strafwetten) (wetten in formele zin)
- In de bijzondere strafwetten treft men strafbepalingen aan die behoren tot
het formele strafrecht. Zo stelt de Wegenverkeerswet 1994 strafbaar om onder
invloed van alcohol een auto te besturen art. 8WVW en geeft deze wet
tevens de bevoegdheid om de bestuurder van een auto aan een
ademanalyse te onderwerpen art. 163 WW.
Wetten door lagere openbare lichamen vastgesteld
Bijv. de APV van een gemeente: hierin orden allerlei gedragingen strafbaar gesteld
die in die gemeente niet toegelaten zijn.
,- Naast de APV kennen gemeenten vaak ook andere verordeningen.
Zo heeft de gemeente Rotterdam een Havenverordening. Dit is dus een soort
bijzondere strafwet op gemeentelijk niveau.
- De bepalingen van boek 1 van het Wetboek van Strafrecht zijn ook van toepassing
op feiten die strafbaar zijn gesteld in bijzondere strafwetten en in lokale
strafwetgeving.
Wanneer iemand wordt gedagvaard wegens poging tot misdrijf dat in de Opiumwet
strafbaar is gesteld, zal o.g.v. art. 45 Sr moeten worden bepaald of er inderdaad
sprake is geweest van een strafbare poging.
Opbouw Wetboek van Strafrecht en Wetboek van Strafvordering
• Wetboek van Strafrecht
Boek 1: regelt de algemene leerstukken van materieel strafrecht, zoals
strafuitsluitingsgronden en poging.
Boek 2: misdrijven (uitsluitend strafbepalingen: omschrijvingen van gedrag dat
strafbaar is, met daarbij een aanduiding van de maximale straffen die mogen
worden opgelegd.)
Boek 3: overtredingen (uitsluitend strafbepalingen: omschrijvingen van gedrag
dat strafbaar is, met daarbij een aanduiding van de maximale straffen die
mogen worden opgelegd.)
• Wetboek van Strafvordering
Boek 1: algemene bepalingen: de belangrijkste bevoegdheden tijdens het
opsporingsonderzoek.
Boek 2: Strafvordering in eerst aanleg: regelt de vervolgingsbeslissing van de
OvJ en de hele procedure voor de berechting van een verdachte door de
rechtbank.
Boek 3: rechtsmiddelen: hoger beroep
Boek 6: tenuitvoerlegging
, Hoofdstuk 2: inleiding materieel strafrecht
= ontleding van een strafbare bepaling
Strafbepaling in de meest volledige vorm:
- delictsomschrijving
Geeft aan welke ongewenste gedraging de wetgever strafbaar heeft willen stellen.
- kwalificatie-aanduiding
Maakt duidelijk hoe het gedrag in juridisch opzicht moet worden genoemd.
- strafbedreiging.
Bepaalt welke soort straf mag worden opgelegd en wat het maximum daarbij is.
Art. 225 lid 1 Sr:
Hij die een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, valselijk
opmaakt of vervalst, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of
door anderen te doen gebruiken, wordt als schuldig aan valsheid geschrift gestraft,
met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.
1. Delictsomschrijving: Hij die een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit
te dienen, valselijk opmaakt of vervalst, met het oogmerk om het als echt en
onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken.
2. Kwalificatie- aanduiding: valsheid geschrift
3. Strafbedreiging: gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de
vijfde categorie.
Niet alle strafbepalingen kennen een dergelijke duidelijke omschrijving v.h. strafbare
gedrag en een kwalificatie-aanduiding. In veel artikelen uit het Wetboek van
Strafrecht ontbreekt de kwalificatie-aanduiding of wordt deze geacht besloten te
liggen in de delictsomschrijving:
Art. 300 lid 1 Sr:
Mishandeling wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of
geldboete van de vierde categorie.
1. Delictsomschrijving en kwalificatie-aanduiding: mishandeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zjeex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
