Gewoonterecht en conflicten in een internationale rechtsomgeving
Rechtsopvattingen en rechtsovertuigingen verschillen erg per land. Waar er in het
Nederlandse recht veel naar het actuele moment wordt gekeken, wordt er in Italië vooral
met het normatieve moment rekening gehouden. Desondanks is er een internationale
samenleving met rechtsregels ontstaan. In deze internationale samenleving speelt het
gewoonterecht een grote rol in de totstandkoming van wetten en verdragen. De reikwijdte
van rechtsregels van deze internationale samenleving is op dit moment goed te zien. Van
een ambassadeur van Myanmar in Londen zijn ambassade niet meer in mag, 1 tot het sinds
jaar en dag onder vuur liggen van de Nederlandse wetgeving over levenslange
gevangenisstraffen.2 Deze voorbeelden laten zien hoe breed en actueel de invloed van het
internationale recht is.
Dit artikel richt zich op de vraag: Welke juridische bescherming hebben oorlogsslachtoffers
via het op Opinio juris en State law gebaseerde internationaal gewoonterecht. Allereerst
worden de bronnen van het internationaal recht besproken, waarna dieper in wordt gegaan
op de rechtsbron gewoonterecht. Vervolgens wordt er gekeken naar wetgeving welke zich
specificeert in Opinio juris en State law en een oplossing kan bieden voor
oorlogsslachtoffers. Dit artikel wordt afgesloten met een conclusie aan de hand van eerdere
bevindingen.
Alles zonder toezicht
Het bestaan van internationale rechtsregels wordt geïmpliceerd door het bestaan van
internationale betrekkingen.3 Internationaal recht reguleert de betrekkingen tussen staten,
organisaties, bedrijven en individuen. Internationaal recht heeft meerdere benaderingen.
De meest dominante benadering onder juristen is de pragmatische benadering. 4 Deze
benadering ziet het bestaan en ontstaan van internationaal recht als een logisch gevolg van
vreedzame betrekkingen tussen staten.5 Het ontbreken van een wetgevende macht,
uitvoerende macht en structuur van rechtbanken binnen het internationaal recht moet
worden opgevuld door gebruik te maken van andere rechtsbronnen. Er is in de
internationale gemeenschap geen instantie die in staat is om wetten op te stellen die
internationaal bindend zijn voor iedereen.6
In artikel 38 van het Statuut van het internationaal gerechtshof staan de meest
gezaghebbende formele rechtsbronnen van het volkenrecht. 7 Naast dit artikel bestaan er
vele verdragen die als internationale rechtsbron dienen. Een belangrijk artikel in het Verdrag
van Wenen inzake het verdragenrecht is het ius cogens concept. Een norm van ius cogens is
1
Redactie WNL, ‘Wat zijn de rechten van de buitengesloten ambassadeur van Myanmar’, 9 april 2021
nporadio1.nl/podcasts (9 april 2021).
2
Redactie WNL, ‘Leden Adviescollege Levenslanggestraften overwegen op te stappen’, 9 april 2021
nporadio1.nl/podcasts (9 april 2021).
3
R. Wallance, O. Martin-Ortega, International Law, tweede druk, Oxford University Press 2019, Hoofdstuk 1.
4
R. Wallance, O. Martin-Ortega, International Law, tweede druk, Oxford University Press 2019, Hoofdstuk 1.
5
R. Wallance, O. Martin-Ortega, International Law, tweede druk, Oxford University Press 2019, Hoofdstuk 1.
6
M. Shaw, international law, zesde druk, Cambridge University Press 2008, p.70.
7
Art. 38 van het Statuut van het Internationaal Gerechtshof.