Hoorcollege 3: Gebreken in de totstandkoming en rechtsgevolg ervan; Inhoud van de
overeenkomst
Wilsgebreken, nietigheid en vernietigbaarheid, ‘Haviltexen’
DEEL 1: gebreken in de totstandkoming van de overeenkomst
Aantasten van de overeenkomst
o Uitganspunt: 2 wilsverklaringen die overeenstemmen = rechtsgeldige overeenkomst
o Geen overeenstemmende wilsverklaringen (wilsontbreken) = geen rechtsgeldige overeenkomst,
de overeenkomst is nietig
Oneigenlijke dwaling, zie HR Eelman/Hin
‘van meet af aan’ geen wilsovereenstemming
o Overeenstemmende wilsverklaringen, echter de wil is op een gebrekkige wijze gevormd
(wilsgebreken) = Wil en verklaring lijken in eerste instantie overeen te stemmen, er lijkt een
overeenkomst. Maar achteraf gezien blijkt dat de wil gebrekkig was en dat de overeenkomst met
terugwerkende kracht vernietigd kan worden.
wilsgebreken
De overeenkomst is rechtsgeldig, echter na dat de overeenkomst tot stand is gekomen blijkt dat de wil
van 1 van de partijen op een gebrekkige wijze is gevormd. En dat geeft aanleiding om de overeenkomst
achteraf na totstandkoming te vernietigen.
wilsontbreken
De wil ontbreekt. Er is nooit een wil geweest, de wil stemt dus niet overeen met hetgeen wat is
verklaard.
Wanneer is een overeenkomst gebrekkig?
Een overeenkomst kan door verschillende gebreken tot stand zijn gekomen.
Handelingsonbekwaamheid
De persoon kan minderjarig zijn (art 1:234 BW), onder curatele stelling psychisch zijn (art.
1:381 BW), …
Deze personen zijn bij de wet aangemerkt als iemand die niet bekwaam is rechtshandelingen aan te gaan,
de gesloten overeenkomst is vernietigbaar.
Handelings bekwaam = bekwaam zijn om zelfstandig rechtshandelingen te verrichten
, Bijv.:
Huurcontract sluiten met een 15jarige is vernietigbaar omdat de persoon handelingsonbekwaam is.
MAAR er zijn grensgevallen …
Een 15-jarige kan wel een telefoonabonnement sluiten, dit is een rechtsvaardige overeenkomst.
Omdat dit in de praktijk een gebruikelijke rechtshandeling is, dus normaal of omdat er toestemming is
geweest van de ouders.
Handelingsonbevoegdheid
Iemand uit hoofde van een bepaalde functie is niet bevoegd om bepaalde rechtshandelingen aan
te gaan
Bijv.:
Iemand die failliet is, die kan zijn huis niet verkopen. Als hij dat wel zou doen dan is de overeenkomst
nietig.
Niet – naleving van vormvoorschriften
In beginsel zijn partijen vrij in het kiezen van een vorm voor hun verklaringen = vormvrijheid
De sanctie op het niet naleven van een verplicht voorschrift = nietigheid van de overeenkomst
Bijv.:
Je kunt je verklaringen mondeling, schriftelijk neerleggen … in sommige gevallen is het verplicht dat de
vorm van de overeenkomst schriftelijk moet zijn.
Strijd met de wet, openbare orde of goede zeden
De inhoud van een overeenkomst mag niet het telen van wiet betreffen, want dat is in strijd met
de wet
De sanctie is nietigheid (art. 3:40 BW)
Wilsontbreken
Sanctie = nietigheid
vernietigbaar
Er is sprake van een geldige overeenkomst, die vernietigd kan worden. De geldigheid van de
overeenkomst kan ontnomen worden. Een vernietiging heeft een terugwerkende kracht. Dit betekend
dat de overeenkomst niet meer door gaat. Dit
nietigheid
Een rechtshandeling die in strijd is met de wet, die nooit heeft bestaan.