Dit is een samenvatting van het boek Personeelsmanagement druk 7. Het is hoofdstuk 3 Arbeidsrecht en de arbeidsovereenkomst uit deel 2 HRM en zijn context
Hoofdstuk 3 Arbeidsrecht en de arbeidsovereenkomst
§1 Waarom kennis van het arbeidsrecht belangrijk is
Om 3 redenen is het belangrijk om het arbeidsrecht te begrijpen en er naar te handelen. Het
helpt je te doen wat juist is, te beseffen wat de mogelijkheden en beperkingen zijn van de
afdelingen HR en Juridische Zaken en de kans op aansprakelijkheidsclaims te verkleinen.
Het juiste doen
Handelen in overeenstemming met de wet is allereerst belangrijk omdat het zo hoort. Ook al
ben je het misschien niet eens met de specifieke toepassingen van sommige wetten, deze
wetten zijn bedoeld om de positie van werkgever en werknemer goed te regelen. Het biedt
ook andere voordelen om je aan de regels van het arbeidsrecht te houden. Strijdige
afspraken en gedragingen kunnen leiden tot rechtszaken, maar ook tot slechte
arbeidsverhoudingen en onrust op de werkvloer. En daarmee wordt de arbeidsprestatie er
niet beter op; welbegrepen eigenbelang dus van de werkgever om zich aan de regels van
het arbeidsrecht te houden.
De beperkingen van de afdelingen HR en Juridische Zaken
De HR-afdeling heeft grote verantwoordelijkheden met betrekking tot het arbeidsrecht. Deze
verantwoordelijkheden omvatten onder meer dat:
- De CAO binnen het bedrijf wordt nageleefd
- De inhoud van arbeidscontracten conform de wetgeving is, en wordt nageleefd
- Er, ook juridisch gezien, een verantwoord personeelsbeleid wordt geformuleerd
- De gevolgen van personeelsbeslissingen in de gaten worden gehouden
Wanneer managers beslissingen nemen die op gespannen voet met het arbeidsrecht staan,
kan de HR-afdeling de situatie niet altijd oplossen.
Juridische Zaken kan problemen die veroorzaakt zijn door managers niet wegtoveren. Het is
vooral aan Juridische Zaken, extern of intern, om de schade achteraf te beperken. Het is de
taak van de managers om schade te voorkomen. HR-professionals ondersteunen managers
in hun HR-beslissingen die juridische consequenties hebben. HR-professionals kunnen
beslissingen in de gaten houden of optreden als adviseurs.
Voorkomen van aansprakelijkheden
Een andere belangrijke taak van de HR-manager is het voorkomen van aansprakelijkheden.
Wanneer de werkgever zich bijvoorbeeld niet houdt aan de arbeidsomstandighedenwet, kan
een werknemer het bedrijf aansprakelijk stellen voor de schade die voortvloeit uit een
bedrijfsongeval.
Wetten veranderen steeds
Het Nederlandse arbeidsrecht is geschreven ter bescherming van de werknemer die door de
wetgever en rechter als zwakkere partij in de arbeidsrelatie wordt gezien. Onduidelijke
bepalingen in bijvoorbeeld de wet of de arbeidsovereenkomst zullen door de rechter in
beginsel in het voordeel van de werknemer worden uitgelegd.
Kennis van het arbeidsrecht is onmisbaar om op een goede wijze de functie van HR-
manager te kunnen uitoefenen. Arbeidsrecht is een rechtsgebied in beweging. De wijze
waarop de verhouding tussen werkgevers en werknemers is geregeld, is van groot sociaal-
economisch belang.
, Het belangrijkste deel van het arbeidsrecht is opgenomen in boek 7 titel 10 van het
Burgerlijk Wetboek (BW). Daarnaast zijn er veel bijzondere wetten, waarin specifieke
onderdelen van het arbeidsrecht en het socialezekerheidsrecht zijn opgenomen.
§2 Arbeidsovereenkomst
Boek 7 titel 10 van het BW begint in artikel 7:610 lid 1 BW met de definitie van de
arbeidsovereenkomst: Een overeenkomst, waarbij de ene partij, de werknemer, zich
verbindt in dienst van de andere partij, werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid
te verrichten. Op deze overeenkomst zijn de arbeidsrechtelijke bepalingen van het Burgerlijk
Wetboek van toepassing.
Uit de definitie kan worden afgeleid dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst indien
aan de volgende criteria wordt voldaan:
- Arbeid
- Loon
- Gedurende zekere tijd
- Gezagsverhouding
Wanneer aan 1 van deze criteria niet is voldaan, dan is er in principe geen sprake van een
arbeidsovereenkomst.
De criteria van de arbeidsovereenkomst
Arbeid
De werknemer is verplicht arbeid te verrichten. Zonder de verplichting tot het verrichten van
arbeid kan er geen sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Over de inhoud van de arbeid
is niets bepaald. Arbeid kan zowel van geestelijke als lichamelijke aard zijn en kan iedere
activiteit betreffen.
Loon
Loon is door de werkgever aan de werknemer te betalen tegenprestatie voor de verrichte
arbeid. De betaling van loon is 1 van de belangrijkste elementen van de
arbeidsovereenkomst. Artikel 7:616 BW bepaalt: de werkgever is verplicht de werknemer
zijn loon op de bepaalde tijd te voldoen.
Artikel 7:623 BW bepaalt dat het loon moet worden voldaan over een tijdvak niet korter dan
1 week en niet langer dan 1 maand. Bij een schriftelijke overeenkomst kunnen deze
termijnen worden verlengd tot 1 maand en 3 maanden. Indien de werkgever niet tijdig het
loon betaalt, heeft de werknemer aanspraak op een verhoging wegens die vertraging.
Artikel 7:628 BW bepaalt dat de werkgever verplicht is het loon te betalen, ook als de
overeengekomen arbeid geheel of gedeeltelijk niet is verricht, tenzij het niet-werken in
redelijkheid voor rekening van de werknemer behoort te komen.
Er geldt een verplicht minimumloon voor alle werknemers. Deze verplichting is vastgelegd in
de Wet Minimumloon en Minimumvakantiebijslag. De wet heeft als doel te verzekeren dat
alle werknemers minimaal recht hebben op een loon dat gezien de algemene
welvaartsituatie in Nederland kan worden beschouwd als een acceptabele tegenprestatie
voor het verrichten van arbeid.
Gedurende zekere tijd
Bij gedurende zekere tijd gaat het om het werkzaam zijn gedurende een bepaalde werktijd
en in een zekere regelmaat voor de werkgever. De mate van continuïteit is hier de maatstaf.
Gezagsverhouding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xninaxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
