Samenvatting
Samenvatting De Geo Basisboek 3vwo H8
Samenvatting van alle basisboeknummers van H8 3vwo De Geo
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
De Geo 3VWO H8 Ruimteschip aardeUittreksels Basisboek
B7 Wisselen van schaalniveau
► Vijf schaalniveaus:
- lokale schaal: plaatselijk
- regionale schaal: landsdeel, provincie of streek
- nationale schaal: landelijk
- continentale schaal: een werelddeel
- mondiale schaal: de wereld
● Veranderen van schaalniveau door inzoomen of uitzoomen.
B9 Vergelijkingen en relaties
► Aardrijkskunde: kenmerken van gebieden vergelijken.
● Ook relaties (verbanden) zoeken tussen gebieden of tussen verschijnselen.
■ Binnen één gebied: samenhang tussen verschijnselen = interne relaties.
■ Tussen gebieden = externe relaties.
B34 Planeet aarde
► De aarde is een planeet: hemellichaam dat draait rond een ster.
Ster (zon): gloeiende gasbol met een temperatuur van 6.000 °C.
● Behalve de aarde cirkelen nog zeven planeten rond de zon.
Planeten zijn voor warmtetoevoer en verlichting afhankelijk van de zon.
● Zonnestelsel: zon, acht planeten, manen, hemellichamen.
B35 Draaiing van de aarde
► De aarde draait dagelijks rond de aardas en draait in één jaar rond de zon.
Door de schuine stand (hoek van 23½°) vallen de stralen schuin op aardoppervlak.
■ Midzomernacht: rond 21 juni altijd licht op de Noordpool.
Poolnacht: rond 22 december altijd donker op de Noordpool.
● Loodrechte stand van de zon beweegt tussen de keerkringen (23½° N.B. en 23½°
Z.B). Ertussen liggen de tropen.
B93 Systeem aarde
► Systeem aarde bestaat uit vier sferen:
1 lithosfeer: de aardkorst
2 atmosfeer: de lucht om ons heen
3 hydrosfeer: al het water op aarde
4 biosfeer: het leven op aarde
B118 Waterkringloop
► Waterkringloop: voortdurende verplaatsing van water over de aarde.
● Korte kringloop met zon als motor: verdamping van zeewater (vloeibaar) tot
waterdamp (gasvormig) 🡪 afkoeling en vorming waterdruppels (condenseren) =
wolken 🡪 via regen komt water terug in zee.
● Lange kringloop: wolken naar het land door wind 🡪 neerslag boven land (regen, hagel
of sneeuw) 🡪 via omweg terug in zee. Omwegen:
■ Regenwater over het landoppervlak via rivieren naar zee.
De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw - Uittreksels 3 vwo BB – h8 antw © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2016
, ■ Evapotranspiratie:
- Verdamping (of: evaporatie) 🡪 water in de lucht.
- Planten en bomen: opname grondwater en transpiratie in de lucht.
■ Water zakt weg in de bodem 🡪 grondwater naar rivieren of zee.
■ Water is opgeslagen in ijskappen op de polen en in de bergen.
B119 Grondwater
► Grondwater bevindt zich in poriën.
Veel infiltratie in poreuze grond.
Aquifer: waterdragende laag in de ondergrond 🡪 Water zakt niet verder weg vanwege de
ondoorlatende laag die daaronder zit.
● Grondwaterspiegel of grondwaterpeil: bovenkant van het grondwater.
Het oppervlak = het maaiveld.
B120 Rivieren
► Rivier: natuurlijke waterloop die water afvoert. Twee soorten:
- regenrivieren: helemaal afhankelijk van regenwater
- gletsjerrivieren of gemengde rivieren: smeltwater van gletsjers + regen
● Een stroomstelsel bestaat uit een hoofdrivier, zijrivieren en beekjes.
Waterscheiding: grens tussen twee stroomgebieden.
● Debiet: hoeveelheid water die op een punt door de rivier stroomt.
Uitgedrukt in m3 per seconde.
● Waterstand vaak lager in de zomer.
Wadi’s: woestijnrivieren met een droogvalperiode.
Regiem: schommelingen in de waterafvoer.
B125 Koolstofkringloop
► Koolzuurgas (CO2) is een kleur- en reukloos gas.
Nodig voor de groei van planten, bomen en zeealgen.
Fotosynthese: het onder invloed van zonlicht omzetten van water en koolzuurgas in
suikers en zuurstof door planten en bomen.
● Koolstofkringloop: alle uitwisselingen van CO2 op aarde.
Planten en bomen: opname en transpiratie van CO2.
Mensen: verbranding van fossiele brandstoffen, ontbossing, houtverbranding 🡪
toevoeging van CO2 aan de lucht.
B126 Versterkt broeikaseffect
► CO2 is een van de broeikasgassen.
Broeikaseffect: het vasthouden van zonnewarmte door de dampkring.
● Zonder broeikaseffect zou de aarde onbewoonbaar zijn.
Sterke toename CO2 🡪 versterkt broeikaseffect.
■ Hoofdoorzaak: verbranding van fossiele brandstoffen.
B128 Klimaatverandering en zeestromen
► Zeestromen hebben veel invloed op het klimaat.
Voorbeeld: Golfstroom met relatief warm en zout water 🡪 een mild klimaat.
● Kust van IJsland: Golfstroom in aanraking met koud zeewater uit de poolstreken 🡪
koud en zout water is zwaar 🡪 onder in de oceaan stroomt het water terug.
De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw - Uittreksels 3 vwo BB – h8 antw © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort 2016
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper manoudevries. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen