Samenvatting
Samenvatting Romeins recht
In dit document is het Romeins recht beschreven.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
FIAT IUSTITIA RUAT CAELUM‘moge het recht geschieden, ook al stort de hemel in’
1) INLEIDING
recht: het geheel van afdwingbare regels waaraan de leden van een samenleving zich
moeten houden, in hun onderlinge verhouding en in hun relatie met de overheid
- rechtsstaat is in westerse beschaving zo’n vanzelfsprekend begrip dat we deze
grondslag voor onze staatsinrichting vanzelfsprekend vinden
→ in werkelijkheid lang niet zo inherent aan menselijke beschaving als we
denken
ander groot rijk uit de Oudheid, China, koos voor een systeem dat tegenovergestelde was
van Romeinse benadering
- Confucius en zijn volgelingen wantrouwden geschreven wetten
→ stoffig wetboek kon nooit oneindige verscheidenheid aan menselijk
gedrag en ervaringen omvatten
- stelden vertrouwen liever in mensen dan in wetten
→ vertrouwden op innerlijke goedheid van de mens als basis voor een
beschaafde samenleving
- nu: vertrouwen in geschreven wetten en contracten in China en andere Oost-
Aziatische landen (binnen Chinese beschavingssfeer) relatief klein
Romeinen hadden soms ook twijfels over het nut van wetten
Corruptissima re publica, plurimae leges - Tacitus
→ ook nu ervaren we nog dat het functioneren van recht en rechtspraak vaak
gepaard gaat met moeilijkheden
begrip ‘recht’ is voor interpretatie vatbaar
→ juridisch recht is niet noodzakelijk gelijk aan moreel of ethisch recht
Juridisch recht heeft zijn grenzen. → waar liggen die?
- actualiteit bewijst dat een strikte toepassing van het recht leidt tot moreel onrecht
jegens de slachtoffers
➔ bv: opsporen van procedurefouten door vernuftige advocaten met als bedoeling de
verjaring van een zaak
→ fraudeurs of criminelen gaan vrijuit
Is recht verankerd in de natuur, en dus eerder absoluut ‘recht van de sterkste’?
Of is het bepaald door de cultuur, en dus relatief ?
gedachte om rechtsregels methodisch toe te passen; voor het eerst bij de Romeinen
- in voortdurende klassenstrijd tussen gewone Romeinen en heersende elites kwamen
de plebejers tot conclusie dat ze liever te maken hadden met wetten dan met grillen
van hun heerser
- al wie meende dat hem onrecht was aangedaan moest naar rechter kunnen
stappen
1
, → afdwingbaarheid
samenleving waarin almachtige keizer kan doden wie hij maar wil en waarin miljoenen
slaven als vee behandeld worden
→ voldoet niet aan onze verwachtingen van rechtsorde
Romeinse rechtspraak zou in veel opzichten bekend overkomen bij mensen die naar
advocatenseries op tv kijken
- aanklachten
- sprake van juryrechtspraak
- strenge en milde rechters
- krachtig optredende openbare aanklagers
- gehaaide advocaten
→ Romeinen hadden ook al oog voor rechten van de verdediging
Romeinen hadden steeds een diepgeworteld respect voor wet en recht
→ respect is voor ons conditio sine qua non geworden voor een democratische
samenleving
zelfs na Augustus (waarbij staatsmacht bij 1 persoon kwam) hielden meeste keizers zich toch
aan de wet
→ als keizer deze wet in ere hield, gold deze verplichting ook voor lagere
staatsdienaren en gouverneurs in de provincies
➔ officiële vertegenwoordigers van de keizers
Romeinse recht is 1 van de meest duurzame en invloedrijke elementen van Romeinse
erfenis
- Romeinen waren nuchtere en praktische bestuurders
➔ hebben zich weinig beziggehouden met definities van recht of theoretische
bespiegelingen
➔ waren erg bedreven in zoeken naar pragmatische oplossingen voor
praktische problemen
→ casuïstiek
2) ROMEINS RECHT IN VOGELVLUCHT
2.1 beknopt historisch overzicht
aan de basis van elk rechtssysteem ligt een ongeschreven recht dat niet door een overheid
gegeven is
- is gebaseerd op gewoonten en gebruiken die op rechtsovertuiging van volk berusten
→ anders handelen voelt als onrecht aan
→ onrecht
- Romeinen hadden dit ook
→ hun gewoonterecht = mos maiorum
typisch voor initiële stadium is feit dat samenlevingen neiging vertonen alle soorten van
gedragsregels op een hoop te gooien
→ religieus, moreel, praktisch …
2
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xanthevanmaldegem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen