Samenvatting
Samenvatting tijdvak/hoofdstuk 10
Tijdvak 10 tijd van de televisie en computer
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 6 REGENTEN EN VORSTEN6.1: Rijk door handel overzee
Gespecialiseerde boeren
Door verandering in natuurlijke omstandigheden (bodeminzakkinggrond te nat) werden
boeren gedwongen af te stappen v/d akkerbouw en zich te specialiseren in veeteelt of naar
de stad te trekken
In minder natte gebieden gingen boeren zich specialiseren in handelsgewassen
Overstap was mogelijk doordat Hollandse schippers graan invoerden
o Deze graanhandel werd steeds meer
Stapelmarkt
Rond 1600 was Amsterdam de belangrijkste havenstad v. West-Europa
Het aangevoerde graan in A’dam werd soms doorgevoerd naar andere Europese landen
Oogst mislukt veel vraag naar graan handelaren kunnen een hoge prijs vragen veel
winst
Kapitalisme: het behalen van zo veel mogelijk winst na een investering
Graan werd het belangrijkste handel voor de economie v/d Republiek
In één vaarseizoen de driehoekstocht: vanuit Holland i/d lente per schip naar de Golf van
Biskaje voor zout en wijn en daarna naar de havens aan de Oostzee voor graan en hout i/d
winter weer terug in Holland
Amsterdam dankte haar positie aan stapelmarkt
o Hout/graan werden tijdelijk opgeslagen/gestapeld in pakhuizen
o Stapelfunctie belangrijk omdat de aanvoer v. producten onzeker kon zijn door
misoogsten, stormen, oorlogen
o Aangevoerde en opgeslagen goederen groeide enorm door nieuw ontdekte
handelsmogelijkheden
Hollandse kooplieden dreven ook handel met vijanden v/d Republiek
Van concurrentie naar compagnie
Eind 16e eeuw: wereldwijd handelscontacten leggen en groeiende rol in de opkomende
wereldeconomie
In de Republiek stond een handelskapitalisme:
1594: gezamenlijke handelsonderneming opgericht om zelf specerijen uit Indië te halen
De Houtman en Keyzer koopmannen die de opdracht kregen v/d compagnie
Veel doden en de reis draaide uit op verlies toch waren de opdrachtgevers tevreden omdat
ze hadden bewezen rechtstreeks met Indië handel te kunnen drijven
Door het delen van de risico’s konden investeerders zoveel mogelijk winst behalen
De concurrentie tussen de verschillende handelscompagnieën uit verschillende steden was
groot
Johan van Oldenbarnevelt vond dit ongunstig
VOC
1602: De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC): samenwerkingsverband tussen alle
koopmannen uit Holland en Zeeland opgericht door Van Oldenbarnevelt
Kreeg het monopolie: het alleen recht (om handel te drijven met Azië) en het recht om
oorlogen te beginnen
, o Mochten soldaten en bestuursambtenaren in dienst nemen, op vreemde kusten
forten bouwen en geweld gebruiken als de belangen v/d VOC in gevaar kwamen
Jan Pieterszoon Coen was de hoogste baas
o Vermoorde leiders v/d Banda eilanden omdat ze contactbreuk hadden gepleegd
door specerijen te verkopen aan Engelsen en Portugezen
WIC: West-Indische Compagnie voer naar Amerika
Nijverheid veranderde
Ambachtslieden verwerkten handelsgewassen tot eindproducten
Door de scheepsvaart nam nijverheid toe
De vele schepen van VOC en WIC moesten gebouwd, uitgerust en onderhouden worden
zorgde voor werk voor grote groep mensen
Jaloerse buurlanden
Welvaart in de 17e eeuw onwijs gestegen door ontwikkelingen i/d landbouw, nijverheid,
handel en scheepsvaart zorgde voor jaloezie
Act of Navigation: in Britse haven mochten alleen Britse schepen of schepen afkomstig uit
hetzelfde land als hun lading komen
o Eigellijke doel: Hollandse vrachtvaarders tegen werken
Desnoods wilde de Engelsen een oorlog verklaren zoals in rampjaar 1672
Frankrijk nam maatregelen tegen de eigen markt door mercantilisme: import vanuit
buitenland verminderen en export stimuleren
Het doel v/d maatregelen: werkgelegenheid in Frankrijk bevorderen en winst te maken
Gouden eeuw oorzaken
Handel moedernegotie: handel op de Oostzee waar Nedl. kooplieden graan kochten
Zeven gewesten die vrijheid (van besturen) hebben
Tolerantie
6.2: Wie heeft de macht?
Particularisme in de Republiek
De Republiek stond er alleen voor na ’t afzweren v. Filips II en dood v. Willem v. Oranje
Bestuursvormen van die tijd bleven bestaan
Elk gewest had zijn staten edelen en vertegenwoordigers v/d steden overlegden met de
koning of diens plaatsvervanger
Staten-Generaal: vergadering v. vertegenwoordigers van Gewestelijke Staten
De functie van stadhouder
o De Staten benoemden die zelf
Elk gewest had een stadhouder, maar in praktijd was nazaat van Willem van Oranje
stadhouder van Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel en stadhouder van
Friesland en Groningen is iemand uit familie Nassau
1588: Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden uitgeroepen, maar het was onduidelijk bij
wie de macht lag
Johan van Oldenbarnevelt kon daardoor een sleutelpositie krijgen
Regenten: bestuurders v/d Nederlandse steden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper luke053lb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50990 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen