● Poëzie is niet te definiëren op grond van tekstkenmerken, al komen we heel ver als we het principe van de versregel hanteren.
● Poëzie kun je het beste begrijpen als concept, dus als een begrip om de werkelijkheid te ordenen.
● Maar: op het niveau van het taalgebruik vinden we wel verschijnselen die bijdragen aan het speciale effect van poëtische
teksten.
● Die verschijnselen kunnen zowel in poëzie als in proza voorkomen (want er is geen waterdicht onderscheid tussen beide).
● We spreken dan van de poëtische functie van taalgebruik: als een taaluiting oriënteert zich op de vorm van de boodschap,
bijvoorbeeld: Blij met bier uit blik (reclameslogan, jaren tachtig 20e eeuw).
● De poëtische functie is een vorm van foregrounding: een taaluiting valt op (komt op de voorgrond te staan) doordat het op een
of andere manier afwijkt van wat normaal is of van wat je verwacht. Bijvoorbeeld: “ Groenteman, heeft u twee broodjes haring
voor mij?”
● Iconiciteit de vorm van het (taal)teken weerspiegelt iets van de inhoud. Bijvoorbeeld de typografie: Jan Arends, “Ik schrijf
gedichten” (lange dunne boom)
,CONCLUSIES
● Tussen poëzie en proza kan op grond van het taalgebruik geen principieel onderscheid gemaakt worden.
● Er zijn op het niveau van het taalgebruik wel verschijnselen die bijdragen aan het speciale effect van poëzie.
● We spreken dan van de poëtische functie van taalgebruik.
● De poëtische functie is een vorm van foregrounding.
● In poëzie is foregrounding een signaal om extra betekenis toe te kennen.
● Als de vorm (iets van) de inhoud weerspiegelt spreken we van iconiciteit.
, College 2
Poëtische functie van als een taaluiting oriënteert zich op de vorm van de boodschap
taalgebruik
Foregrounding taaluiting die afwijkt op het gebied van de vorm
Niveaus bij foregrounding Typografisch, Klank, Woord, Woordvorming, Zinsstructuur, Betekenis, Tekst
Twee principes brengen de Deviatie: een afwijking, (bakker, heeft u 2 haring voor mij?)
poëtische orde door middel Equivalentie: herhaling van verwante kenmerken waardoor er een vast patroon ontstaat.
van foregrounding tot stand: (Blij met Bier uit Blik)
Iconiciteit De vorm weerspiegelt iets van de inhoud
Voorbeeld: gedicht over dunne bomen, omarmd gedicht over gevangen zijn
Poëtische orde de secundaire orde die naast de primaire orde, de gewone ordening van de taal, bestaat
Lyriek monologische taalsituatie
Epiek ingebedde taalsituatie
Dramatiek dialogische taalsituatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hilhilde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
