Hoorcolleges Leerling, Onderwijs & Begeleiding deel B
Hoorcollege 6 Passend onderwijs
Leerdoelen week 6:
Je begrijpt welke veranderingen er per augustus 2014 zijn ingezet (Wet Passend Onderwijs)
Je kunt deze wet uitleggen en begrijpt wat het betekent voor leerlingen en leerkrachten
Je begrijpt de consequenties van deze wet voor kinderen en jongeren die extra ondersteuning nodig
hebben op school
Je kunt het concept Passend Onderwijs uitleggen en toepassen op diverse casussen van leerlingen
Centraal staat: ‘Wat is goed onderwijs?’
Multiperspectiviteit van Gert Biesta:
- Kwalificatie: kennis en vakspecifieke vaardigheden
- Socialisatie: normen, waarden, praktijken en tradities
- Persoonsvorming: eigen ontwikkeling in relatie tot de ander en de wereld
1. Waarom is er Passend Onderwijs?
Passend onderwijs= speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs
Wat zijn de doelen van Passend Onderwijs?
- Iedere leerling uitdagen het beste uit zichzelf te halen: kwalificatie, socialisatie, persoonsvorming
- Efficiënt en effectief onderwijs: kosten beperken, maar wel goed onderwijs
- Kinderen met een andere onderwijsbehoefte ondersteunen
Nederlands onderwijsstelsel:
Speciaal basisonderwijs vs Speciaal onderwijs
Speciaal basisonderwijs (sbo) Speciaal onderwijs (so en svo)
Valt onder Wet Primair Onderwijs (= onderdeel Valt onder Wet Expertisecentra (= geen onderdeel
regulier onderwijs) regulier onderwijs)
Voor kinderen met relatief lichte Voor kinderen met zwaardere ondersteuningsvraag
ondersteuningsvraag
Dezelfde kerndoelen als regulier onderwijs Andere kerndoelen: leergebied overstijgend
Eindtoets sinds 2019/2020 verplicht Eindtoets sinds 2019/2020 verplicht
Kan duren tot 14 jaar
Kleinere klassen, meer specialistische kennis
4 clusters in Speciaal Onderwijs (so en svo):
Cluster 1: blinde, slechtziende kinderen
Cluster 2: dove, slechthorende kinderen, kinderen met een communicatiestoornis
Cluster 3: motorisch gehandicapte, verstandelijk gehandicapte en langdurig zieke kinderen
Cluster 4: kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen
Passend Onderwijs gaat vooral over cluster 3 en 4 kinderen
1
,Regionale Expertise Centra: zorgen voor samenwerking van verschillende scholen Speciaal Onderwijs in de
regio (per cluster)
- Indicatiestelling: bepalen of kinderen in aanmerken komen voor een specifiek cluster
- Ondersteuning van ouders
- Ambulante begeleiding op reguliere scholen: expertise bieden
Met invoering van de Wet Passend Onderwijs in 2014 zijn deze expertisecentra opgeheven
Waarom Wet Passend Onderwijs in 2014?
1992: Weer Samen Naar School (PO)
WSNS-samenwerkingsverbanden reguliere scholen en SBO (speciaal basis onderwijs)
Doorverwijzen naar SBO duur
SBO kleiner
Regulier onderwijs op maat bleef uit
2003: Leerling Gebonden Financiering (rugzakje)
Keuze ouders: reguliere school kan zorg inkopen of kind gaat naar SBO
Diagnosedruk voor Commissie voor Indicatiestelling
Sterke toename leerlingen met diagnose, met name cluster 4
Aanvragen geld lage drempel dus er werd veel geld aangevraagd voor zorg op een reguliere school
Effect van deze 2 wetten:
- Aantal ‘rugzakjes’ nam tussen 2003 en 2010 toe met 65% door de lage drempel van geld aanvragen.
- Leerlingen in speciaal basisonderwijs nemen af en het aantal leerlingen in speciale scholen
basisonderwijs stijgt.
Dit leidde tot veel negatieve uitkomsten; diagnosedruk, veel kinderen zitten thuis/staan op wachtlijst,
bureaucratie rondom indicatiestelling, duur (veel doorverwijzingen), geld kwam niet in klas terecht en
onvoldoende afstemming en samenwerking met jeugdzorg. Tijd voor een nieuw beleid.
Rugzakje: het geld wat de reguliere school krijgt om de extra ondersteuning te kunnen bieden dat een kind
nodig heeft
2014: Wet Passend Onderwijs
Met passend onderwijs wil de overheid bereiken dat:
- Alle kinderen een passende plek in het onderwijs krijgen
- Een kind naar een gewone school gaat als dat kan
- Een kind naar het speciaal onderwijs gaat als intensieve begeleiding nodig is
- Scholen de mogelijkheden hebben voor ondersteuning op maat
- De mogelijkheden en de onderwijsbehoefte van het kind bepalend zijn, niet de beperkingen
- Kinderen niet meer langdurig thuis komen te zitten
2. Hoe werkt Passend Onderwijs?
De zorgplicht voor scholen is ingevoerd per 1 augustus 2014.
De zorgplicht van het schoolbestuur brengt met zich mee dat voor jeugdigen die niet terecht kunnen op de
school waar zij zich hebben aangemeld, die school wel de verplichting heeft om binnen het
samenwerkingsverband een andere school te vinden.
Schoolbesturen in het primair en voortgezet onderwijs worden daarom verplicht om
samenwerkingsverbanden (SWV) te vormen, waar ook het speciaal onderwijs deel van uit maakt. De
reguliere expertisecentra (REC) worden daarmee afgeschaft.
De ondersteuningsmiddelen voor het regulier en speciaal onderwijs worden gebudgetteerd en
verdeeld door het samenwerkingsverband (over de regio’s), dat zelf de criteria voor toewijzing
daarvan vaststelt. De landelijke indicatiecriteria voor het speciaal onderwijs vervallen daarmee.
Reguliere scholen of SBO vraagt toelaatbaarheidsverklaring voor SO aan bij SWV
Ieder samenwerkingsverband heeft een eigen zak met geld. Doel: eerlijkere verdeling van beschikbare
middelen per regio verdeling in verhouding met aantal leerlingen
Positief resultaat:
- Kostenbeheersing op landelijk niveau (vast budget)
- Binnen SWV controleren schoolbesturen elkaar (interne monitoring)
- Noodzaak tot labelen van kinderen vervalt
2
, Uitdaging:
- Onduidelijkheid waar geld naartoe gaat
- Grote verschillen tussen SWVs
- Nog vaak denken in diagnoses
3. Stand van zaken Passend Onderwijs
Gestelde doelen:
1. Het verbeteren van de onderwijskwaliteit: de ondersteuning aan kinderen met speciale zorgbehoeften
moet beter, onder andere met behulp van handelingsgerichte diagnostiek
2. Ondersteuning aan kinderen met speciale zorgbehoeften moet beter: handelingsgerichte diagnostiek
3. Onderwijszorgstructuur transparant: landelijk dekkende structuur regionale netwerken komen (het
moet duidelijk zijn wie met wie samenwerkt)
4. De kwaliteit van pabo’s en lerarenopleidingen moet beter: nieuwe leerkrachten adequaat kunnen
omgaan met verschillen tussen leerlingen (differentiatie)
Worden de doelen behaald?
Het NRO onderzoeksprogramma Evaluatie Passend Onderwijs (2014-2020) evalueert de invoering van Passend
Onderwijs op beleids -en praktijkaspecten.
- Niet alles loopt op rolletjes
- Tegelijkertijd ook veel ontwikkelingen in de Jeugdzorg (Jeugdwet, 2015)
- Februari 2018: meer leerlingen naar speciaal onderwijs?
Afname kinderen in SBO (wenselijk)
Toename in SO
Grote toename in SVO bij deze 2 zijn de
doelstellingen om leerlingen meer in regulier onderwijs
te krijgen niet helemaal gelukt
Aandachtspunten leerkracht
Communicatie ligt altijd allemaal bij de leerkracht
- Ouders, intern begeleiders, ambulante begeleiders (zware taak)
Professionalisering
- Handelingsverlegenheid: kennis over cluster 4 kinderen moet vergroot
- Differentiatie en adaptief onderwijs
- Bijscholing: daadwerkelijke situaties in de dagelijkse praktijk
Diagnose-denken
- Bewustwording dat diagnosestelling kan leiden tot passiviteit/stigmatisering (brandmerken)
Meer ondersteuning in de klas
- Anders wordt verantwoordelijkheid leerkracht kleiner
Ontwikkelingsperspectiefplan (OPP)
Aandachtspunten ouders
Veranderingen voor ouders met wet passend onderwijs
- Medezeggenschap in Regionale SWV (+ school, bovenschools)
Mondigheid en actieve rol
- Ouders kunnen belangrijkere rol spelen in de ondersteuning van de kinderen
- Wet maatschappelijk ondersteuning (wmo) stimuleert actieve rol
- Verwachtingen kunnen daardoor ook (te) hoog zijn
Keuzevrijheid
- Realistisch beeld scheppen aan de ouders wat de school te bieden heeft, anders kan dat ouders van
de een naar andere school gaan
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annefleur_duvekot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.