Maatschappijleer hoofdstuk 2 parlementaire democratie®®
§ 1 wat is democratie?
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
-> Gaan over zaken die van algemeen belang zijn zoals welvaart, volksgezondheid,
infrastructuur, onderwijs, buitenlands betrekkingen en openbare orde en veiligheid.
-> om dit allemaal te kunnen betalen is er belasting.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
Referendum: kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel. (bijvoorbeeld de brexit)
In Nederland indirecte democratie (wij kiezen volksvertegenwoordigers die politieke
beslissingen nemen) -> ook wel parlementaire democratie.
Kenmerken parlementaire democratie:
• politieke grondrechten
-alle Nederlanders vanaf 18 jaar recht om te kiezen en verkozen te worden.
-iedereen mag een politieke partij/ vereniging oprichten.
-iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
• politieke besluitvorming
-regering en parlement maken samen de wetten.
-wetten gelden pas als er een meerderheid in het parlement daartoe besluit.
•ondanks meerderheidsprincipe wordt rekening gehouden met rechten van minderheden.
•persvrijheid: journalisten bepalen zelf waar ze over berichten/publiceren.
Dictatuur: alle macht is in handen van een persoon of een kleine groep.
-ideologie, religieuze of militaire democratie.
Dictaturen ontstaan meestal na een staatsgreep waarbij een dictator met behulp van het
leger de macht grijpt.
Kenmerken dictatuur:
•machtenscheiding: alle macht in handen van een persoon -> geen onafhankelijke
rechterlijke macht.
•grondrechten: geen grondrechten voor burgers en geen vrije pers. (censuur)
•oppositiepartijen: partijen die tegen overheid zijn niet toegestaan.
•grote politieke rol voor de militairen. (vaak ook ministers)
•verkiezingsfraude: om op een dictator te lijken wel vaak verkiezingen maar geen eerlijke
verkiezingen.
•regering kan snel hun keuzes er doorheen loodsen vanwege ontbreken oppositie.
, § 2 politieke stromingen
Politieke partijen ontstaan uit ideologie.
-> een samenhangend geheel van ideeën en over de gewenste inrichting van de
samenleving.
-> standpunten over normen en waarden en sociaaleconomische verhoudingen
Socialisme:
belangrijkste waarde: solidariteit en gelijkheid
•ontstaan in de 19e eeuw als reactie op slechte werkomstandigheden.
•communisten probeerden revoluties onder arbeiders te ontketenen.
•eerlijke verdeling van kennis, macht en inkomen.
•uitgebreide verzorgingsstaat.
Rood-> kleur van links (sp, pvda, gl)
Populisme:
-tegen elite voor het volk.
-standpunten vaan sterk nationalistisch.
Progressief: vooruitstrevende politiek ideeën
Conservatief: behoudende politieke ideeën.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DukoGoedegebuure. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.