Samenvatting van het boek H 1 t/m 3, H 4.3 t/m 4.5, H5.1 t/m 5.3 voor het vak opvoeding en ontwikkeling in het tweede leerjaar van de Lerarenopleiding aan de Fontys.
1.3 Puberteit en adolescentie
De term pubers refereert naar kinderen van 12 jaar t/m 15 jaar.
De term adolescenten refereert naar kinderen / volwassenen van 12 jaar t/m 22 jaar.
Fase: Een tijd waarin mensen voorspelbare overeenkomsten vertonen in lichamelijke en
geestelijke ontwikkeling.
Periode: Een deel van een fase met bepaalde eigen kenmerken.
Levensloop: Het totaal van alle fasen die vaste volgorde hebben en onderlinge samenhang
vertonen.
Adolescentiefasen:
o Vroege adolescentie: (puberteit) de lichamelijke rijping en psychoseksuele
ontwikkeling staat centraal. Het losmakingsproces tussen de adolescent en zijn
ouders komt op gang.
o Midden adolescentie: de adolescent experimenteert met nieuwe
keuzemogelijkheden.
o Late adolescentie: in het teken van aangaan van verplichtingen op het gebied van
maatschappelijke positie en het aangaan van persoonlijke relaties.
Taken periode van late adolescentie
o Verkrijgen van nieuwe en meer rijpe relaties met leeftijdsgenoten van beide seksen.
o Het op zich nemen van de rol van (jonge) man of (jonge) vrouw.
o Acceptatie van het eigen uiterlijk en een goede omgang met het eigen lijf.
o Verkrijgen van een emotionele onafhankelijkheid van ouders en andere volwassenen.
o Openstaan voor meer langdurige relaties en eventueel eigen gezinsleven.
o Verkrijgen van een financiële onafhankelijkheid.
o Verwerven van zogenaamde waarden en normen en ethische uitgangspunten als
richtlijnen voor eigen gedrag en een eigen levensvisie, verkrijgen en wensen van een
sociaal en verantwoordelijk gedrag.
1.4 Beeldvorming over adolescenten
1.4.1 Beeldvorming in de literatuur
Veel literatuur over adolescenten refereert aan het eenzijdige, heftige of extreme van hun
beleving en gedrag. De adolescentie wordt geschetst als een moeilijke periode, van sterke
emotionele labiliteit, opstandigheid, heftige verliefdheden en idealisme.
1.4.2 Beeldvorming in de media
Veel mediabeelden over de jeugd zijn nogal generaliserend. Dit wordt versterkt doordat in de
media het extreme en sensationele meer aandacht krijg.
1.4.3 Beeldvorming in de sociale wetenschappen
Sturm und drang is is een fenomeen dat vertaald wordt als storm en stress. Dit concept is
ontwikkeld door Stanley Hall, grondlegger van de adolescentie psychologie in de VS. Alle
psychologische theorieën waarin gedrag van mensen vanuit hun biologische ontwikkeling
verklaard wordt, gaan er van uit dat het voor jonge adolescenten normaal is om zich
onvoorspelbaar en onevenwichtig te gedragen
Het gedrag wordt ook verklaard op grond van sociaal-culturele-ontwikkelingen. Een
argument daarvoor is dat in sommige niet westerse culturen adolescenten weinig
,onvoorspelbaar en onevenwichtig gedrag vertonen doordat zij meer verantwoordelijkheid
hebben.
Op grond van onderzoeken in Nederland is gebleken dat de typering van adolescentie als
een fase van Sturm und Drang voor iedere adolescent niet houdbaar is. Zo’n 10-20% van de
jongeren ervaart de adolescentie als problematisch. De kanttekening is wel de omvang van
de onderzoeken: cijfers uit grootschalige onderzoeken brengen combinaties van problemen
of bepaalde groepen slecht in beeld.
Natuurlijk geven de cijfers niet aan dat adolescenten geen problemen meer hebben maar het
lukt tegenwoordig adolescenten meer dan voelen om zich prettig te voelen bij hun
ontwikkeling.
1.4.4 Beeldvorming in de neurowetenschappen
Om de ontwikkeling van adolescenten te begrijpen is algemene kennis van de structuur en
ontwikkeling van de hersenen noodzakelijk.
Het centrale zenuwstelsel is hersenen + het ruggenmerg. Het zenuwstelsel bestaat uit
neuronen.
Neuronen:
Axon: geeft informatie door aan andere neuronen
Dendrieten: ontvangen informatie van andere
neuronen Cellichaam (grijze stof): bepaalt
werkkracht hersenen Myeline (witte stof):
belangrijk voor communicatie tussen zenuwcellen.
Neuronen zijn met elkaar verbonden in een heel groot netwerk ->
neurologisch (communicatie)systeem
, Het revolutionair
jongste onderdeel
van de hersenen is
de hersenschors of
cortex. deze
bestaat uit twee
helften. Deze is
verdeeld in vier
kwabben:
De
bovenwand
(de pariëtale kwab) regelt onder andere gehoor, taalfuncties, waarneming en
zintuigelijke informatie.
De zijwand (temporale kwab) regelt onder andere visuele waarneming.
Het achterhoofd (de frontale kwab) regelt onder andere visuele waarneming.
Het voorhoofd (frontale kwab) regelt onder andere hoge cognitieve functies:
beoordelingsvermogen, planning, werkgeheugen, impuls controle en doelgericht
gedrag.
In de prefrontale cortex vinden leerprocessen plaats. In dit
deel van de hersenen in de frontale kwab (zie figuur)
regelt allerlei belangrijke complexe cognitieve
vaardigheden. Het wordt ook wel de topmanager van het
brein genoemd en is pas in de late adolescentie
volgroeid.
Ontwikkeling van de hersenen
De hersenen rijpen van achter naar voren.
4e jaar: systemen achterste deel hersenen klaar. Motoriek, gezichtsvermogen,
emoties.
14e jaar: Middelste gedeelte klaar. Coördinatie achterste gedeelte.
22e jaar: Voorste gedeelte uitgerijpt. Impulscontrole, vermogen tot planning,
doelgerichtheid.
De hersenen beschikken over gevoelige periodes. In bepaalde periodes zijn de hersenen het
best uitgerust om verbindingen te maken. De ontwikkeling voor de hersendelen loopt niet
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EnglishStudent19. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
