Dit is een uitgebreide samenvatting met jaartallen over de Historische Context Duitsland & Koude Oorlog voor VWO. Met o.a. deze samenvatting heb ik een dikke voldoende gehaald voor mijn examen !
Duitsland in Europa 1871-1919
Het Frankfurter parlement = het parlement van de Duitse Bond vergaderd eindeloos
over de tot stand te komen eenheid > keizerskroon aangeboden aan koning van Pruisen,
maar koning accepteert bod niet.
Otto van Bismarck (rijkskanselier) = wil invloed van Oostenrijk op de Duitse Bond
verkleinen en de macht van Pruisen vergroten
De Frans-Duitse oorlog (1870-1871)
Aanleiding: was een conflict om de troonopvolging in Spanje: een Pruisische prins zou
daar koning worden kunnen worden, Frankrijk zou dan ingesloten zijn tussen 2 grote
Pruisische landen en wil dit liever niet, Bismarck stuurt bewust aan op een oorlog,
Frankrijk reageert hierop door de Noord-Duitse bond de oorlog te verklaren.
De Duitse eenwording (1871)
De oorlog en overwinning op de Fransen had sterke nationalistische gevoelens bij de
Duitsers opgeroepen. In de spiegelzaal in Versailles wordt Wilhelm I gekroond tot eerste
Duitse keizer. Het Keizerrijk was een conservatieve monarchie en sterk militaristisch.
Alliantie politiek van Bismarck
Duitsland was een grootmacht, maar ook omringd door sterke landen die de macht van
Duitsland vrezen. Bismarck begreep dat hij de grote landen in Europa wel te vriend moest
houden, daarom verkondigde hij dat Duitsland tevreden was met de nieuwe grenzen.
Bismarck wilde machtsevenwicht bewaren door alliantiepolitiek = buitenlandse politiek
gericht op het handhaven van het bestaande machtsevenwicht om zo te voorkomen dat
Duitsland zou worden aangevallen.
Conferentie van Berlijn (1884)
Onderdeel van de alliantiepolitiek, Bismarck nodigde Europese landen en de VS uit om te
praten over de koloniale verdeling van Afrika. Doelen:
- voorkomen oorlog in Europa
- Koloniën voor Duitsland
- Spanning tussen GB en FR creëren
De conferentie van Berlijn is een voorbeeld van modern imperialisme en een voorbeeld
van nationalisme
Congres in Berlijn = Bismarck nodigt landen uit om over problemen op de Balkan te
praten
Conferentie van Berlijn = Bismarck nodigt Europese landen en de VS uit om te praten
over de koloniale verdeling van Afrika > is een voorbeeld van modern imperialisme
Weltpoltiek (1888-1918)
Nieuwe keizer Wilhelm II wilde dat Duitsland een Weltmacht (wereldmacht) werd: met veel
koloniën, grote nadruk om militarisme en een sterke vloot (vlootwet)
Bismarcks alliantie politiek werd verlaten en vervangen door weltpolitiek = voerde een
buitenlandse politiek die gericht was op uitbreiding van het (koloniale) rijk
Bismarck botste met Wilhelm II en werd ontslagen
,Gevolgen weltpolitiek
- industrie in teken van leger: Duitsland breidde oorlogsvloot enorm uit
- Vlootwet
- Door de voorsprong van Frankrijk en Engeland op het wereldtoneel heeft de
Weltpolitiek weinig succes en gaat Duitsland zich meer richten op Europa
- Hierdoor groeiden de internationale spanningen en zoeken Engeland en Frankrijk
toenadering tot elkaar
Vlootwet
Met de vlootwet begon de systematische opbouw/uitbouw van een Duitse oorlogsvloot,
vooral met slagschepen die het tegen de vloot van Groot-Brittannië konden opnemen.
Toenemende spanningen in Europa vanaf 1900
Oorzaken:
- Groeiend nationalisme
- Groeiend militarisme
- Ontstaan wapenwedloop (begon bij Vlootwet)
- Bondgenootschappen
Bondgenootschappen
Centralen/Triple Alliantie = Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië
Geallieerden/Triple Entente = Frankrijk, Engeland en Rusland
Spanningen in Europa leidden tot een wereldoorlog
Aanleiding:
28 juni 1914 - Servische moordaanslag op kroonprins Frans-Ferdinand van
Oostenrijk-Hongarije. Serviërs probeerde zo OH te dwingen om grondgebied af te staan
voor het ultieme doel: een Groot Servië. OH stelde Servië een ultimatum (eisen): een
grondig onderzoek naar de vermeende daders op Servisch grondgebied en door OH.
Servië wilde geen agenten van OH op haar grondgebied en weigerde.
De verloren oorlog (?) 1870-1871
De Eerste Wereldoorlog 1914-1918
Vervolgens:
- Rusland besloot Servië te steunen op militair gebied, OH verklaarde Servië de oorlog;
RL mobiliseert.
- 1 augustus- Duitsland verklaarde Rusland de oorlog.
- Gevolg: oorlog tussen de twee bondgenootschappen, alle bondgenoten
mobiliseerden hun legers.
- Burgers zeer enthousiast, gevolg van nationalisme en militarisme. (Veel propaganda,
hierdoor mannen enthousiast om in leger te vechten.)
Duitse mobilisatie verliep volgens het Von Schlieffenplan
Achterliggende gedachte van het Von Schlieffenplan: Duitsland was omsingeld door
vijanden, de Russen en de Fransen. De Russen zouden meer tijd nodig hebben om hun
leger te mobiliseren. Daarom viel Duitsland eerst Frankrijk aan, middels een
verrassingsaanval via België. De Belgen zouden dat toestaan en de Fransen zouden zo
, snel worden verslagen. Daarna kon een groot deel van het leger richting Rusland om de
Russen te verslaan.
- Duitsland was ingesloten tussen twee vijanden: Frankrijk en Rusland.
- Om een tweefrontenoorlog te voorkomen wilden de Duitsers met dit plan eerst snel
Frankrijk uitschakelen, om daarna Rusland te kunnen verslaan.
Maar het Von Schlieffenplan mislukte, oorzaken:
- Belgen vochten wel terug
- Russen mobiliseerden wel snel; dus toch tweefronten oorlog.
Eerste slag bij Marne
Was een slag in de Eerste Wereldoorlog die werd uitgevochten tussen het Franse en het
Duitse, later in de oorlog werd er nog een tweede slag bij Marne uitgevochten.
- opmars loopt minder voorspoedig (weerstand in Belgie, aanvoerroutes te lang)
- Franse (her)mobiliseren zich
- Duitsers onderschatten de Fransen
- Opmars Duitsers getuit > loopgravenoorlog gestart
Slag bij Marne > Blitzkrieg mislukt
Eerste Wereldoorlog, een totale oorlog met grote gevolgen
Gevolgen voor soldaten
- 10 miljoen doden en gewonden
Gevolgen voor thuisfront:
- ontstaan oorlogseconomie
- Dorpen (en burgers) in de vuurlinie
Onvrede bij burgers; regering overtuigde haar eigen bevolking dmv propaganda en
censuur
Einde van de oorlog
- 1917: Rusland staakte de strijd door de Russische revolutie (Olv Lenin)
- 1918: de Duitsers waren uitgeput door de geallieerde zeeblokkades en
- 1918: de Duitsers konden niet op tegen de ‘verse’ Amerikaanse troepen
- Okt 1918: Keizer Wilhelm II stelde regering aan die moest onderhandelen over vrede
met de geallieerde, maar soldaten moesten doorvechten
- Maar de matrozen weigerden door te vechten, ze kwamen in opstand en veel Duitsers
sloten zich aan bij deze opstand
- Daarom werd in nov 1918 een nieuwe socialistische regering benoemd, die verder
onderhandelde over een wapenstilstand
Keizer Wilhelm II trad af; Duitsland werd een republiek
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nikkivanvliet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
