Samenvatting
Samenvatting Filosofie Wetenschapsfilosofie
Samenvatting met belangrijke begrippen, hulpschema's en voorbeelden
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
FilosofieHoofdstuk 5 – wetenschapsfilosofie
1. Wat is wetenschappelijk?
Doel van de wetenschapsfilosofie: demarcatie
= een onderscheid maken tussen wat wetenschappelijk is en wat niet
Wat is wetenschap?
1. Systematisch verkregen, geordende en verifieerbare kennis
2. Het proces van kennisverwerving
3. Een manier van kijken naar mens en natuur
De westerse filosofie zoekt een verklaring voor het ontstaan en bestaan van de wereld en gaat er
vanuit dat er een oerstof is waaruit alles is opgebouwd
Thales: oerstof is water
- Bedacht een theorie voor alle dingen die hij zag en kwam tot de conclusie dat niet de
goden, maar de krachten van de natuur verantwoordelijk zijn voor onze waarnemingen
Het vroegere wereldbeeld: aarde is het middelpunt van de schepping
Mensen gingen hier tegen in en werden daarvoor gestraft, alhoewel deze straffen wel steeds
minder erg werden
Ook Isaac Newton ging tegen dit wereldbeeld in. Nu ontstonden de eerste erkenningen dat niet
de aarde het middelpunt van het universum was en dat hemelse bewegingen te verklaren zijn
door middel van natuurwetten
Francis bacon: ‘kennis is macht’
De beheersbaarheid van de natuur werd het ideaal
Bacon schetste een utopie en deze voorspellingen werden werkelijkheid. Daarnaast werden de
schaduwkanten van de wetenschap en techniek duidelijk.
Hierdoor ontstond de wetenschapsfilosofie
De wetenschapsfilosofie gaat zowel descriptief als normatief te werk
- Descriptief: ‘wat is wetenschap?’
- Normatief: hoe de wetenschap bedreven zou moeten worden
Wat betekent wetenschappelijk bewijzen? Is wetenschappelijke kennis zekerder of ‘meer waar’ dan
alledaagse kennis?
Kenmerken van een goede wetenschappelijke methode worden duidelijk geformuleerd
1. Toetsbaarheid – is het te controleren?
2. Welke methode is er gebruikt? – moeten alle wetenschappen gebruik maken van dezelfde
methode of verschillen de wetenschappen daarvoor teveel van elkaar?
De standaardmethode van de natuurwetenschap
Wilhelm Dilthey: er is een onderscheid tussen natuurwetenschappen en mens- of
geesteswetenschappen
- Natuurwetenschappen: verklaren de wetmatigheden in de natuur
Voorbeeld: natuurkunde/scheikunde/biologie
- Geesteswetenschappen: het begrijpen en interpreteren van redenen en bedoelingen
Voorbeeld: geschiedenis/filosofie/kunstvakken
Geesteswetenschappen Natuurwetenschappen
Godgeleerdheid Meteorologie
Sanskriet Kwantummechanica
Geschiedenis Forensische pathologie
Psychologie Geneeskunde
Theaterwetenschappen Scheikunde
Dilthey: ‘de natuur verklaren we, de geest begrijpen we’
, Standaardmethode van de natuurwetenschappen: de empirisch-analytische methode
Empirisch: kennis die via de waarneming tot stand komt
Analytisch: ook wel ‘logisch’; waarnemingen worden door middel van logische redenen uit de
theorie afgeleid
Gaat uit van de uniformiteit van de natuur – ‘natuur werkt altijd op dezelfde manier’
Belangrijke kenmerken van deze methode
- Herhaalbaarheid van de experimenten
- Atomisme – feiten worden onafhankelijk van elkaar beschreven
Er zijn 5 stappen in de standaardmethode:
1. Waarneming van verschijnselen
2. Het opstellen van een hypothese om deze verschijnselen te verklaren
3. Het toetsen van de hypothese door middel van experimenten
4. Het afleiden van resultaten uit deze experimenten
5. Het opstellen van een wetmatigheid
Er wordt hier gebruik gemaakt van zowel inductie als deductie
Inductie: uit herhaaldelijke waarnemingen wordt een algemene conclusie getrokken
Van bijzonder naar algemeen
Na 100 keer water koken kan je zeggen dat water bij 100 graden Celsius kookt
Volgens het inductieprobleem van Hume levert dit echter geen zekere kennis op
- Inductieprobleem: je kan niet uit een paar gevallen afleiden dat alles zo is
Inductie in de wetenschap:
1. Begin met een observatie
2. Verzamel data en kijk of er een patroon te ontdekken is
3. Stel een mogelijke hypothese op
4. Stel een generalisatie op
Deductie: uit een algemene uitspraak wordt via een logische redenering een individuele conclusie
getrokken
Van algemeen naar bijzonder
Deductie in de wetenschap:
1. Begin met een theorie
2. Stel een hypothese op
3. Observeer/onderzoek/analyseer om de hypothese te testen
4. Bevestig of ontkracht de hypothese die je hebt opgesteld
Dilthey: voor de geesteswetenschappen moet een andere methode gebruikt worden
Hermeneutiek – studie van de interpretatie
Hermeneutiek
- Basis van de hermeneutiek: levenservaring
- Hermeneutiek is holistisch: Holisme – menselijke uitingen krijgen pas betekenis als we ze
als een geheel zien
- Historiciteit – in de tijd staan gebeurtenissen niet los van elkaar, maar werken ze in elkaar
door. We kunnen dus niet iets interpreteren zonder de historiciteit
Er ontstaat door de hermeneutiek een hermeneutische cirkel
- Bij het interpreteren van bijvoorbeeld de Bijbel, heb je kennis van het geheel nodig om de
losse verhalen te begrijpen, maar tegelijkertijd is er zonder de verhalen geen bijbel. Dus:
het geheel krijgt pas betekenis door de onderdelen en andersom
Dilthey: verschillende methodes tonen verschillende aspecten van de werkelijkheid. Op deze manier
bevat de ene methode niet ‘meer waarheid’ dan de ander
- Het observeren en interpreteren van menselijk gedrag is anders dan het interpreteren en
observeren van natuurwetenschappelijke fenomenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larabrouwer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67163 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen