Dit is een examentrainer met antwoorden van Biologie voor jou (Bvj) 5 VWO Thema 4 Planten. Het document bevat oude examenvragen van dit thema. Het is een goede voorbereiding op jouw SE of CE.
De wereld verzilt. Niet alleen door stijging van de zeewaterspiegel, maar ook door ontbossing en
irrigatie. Verzilting van de bodem beperkt de productie van voedsel, doordat gewassen uitdrogen
en een grote instroom van Na+ giftig is voor veel planten.
Wetenschappers over de hele wereld zijn op zoek naar methoden om de zouttolerantie van
bestaande voedselgewassen te vergroten.
2p 1 Waardoor hebben veel voedselgewassen bij verzilting moeite om voldoende water vast te
houden?
A Doordat het milieu hypertonisch is ten opzichte van wortelcellen van de plant.
B Doordat het water een lagere concentratie ionen bevat dan wortelcellen van de plant.
C Doordat wortelcellen van de plant permeabel zijn voor Na+ en Cl-.
Onderzocht is hoe de zandraket (Arabidopsis thaliana) in een zilt milieu wel kan overleven. Onder
zilte omstandigheden stroomt Na+ via de transporteiwitten NSCC en HKT de cellen in. De
verhoogde Na+-concentratie in het cytoplasma activeert het SOS-systeem: het eiwit SOS2 (een
kinase die SOS1 activeert), en het SOS1 (een transporteiwit dat Na+ weer uit de cellen
transporteert).
In afbeelding 1 zijn de plaats en werking van deze membraaneiwitten schematisch weergegeven.
Afbeelding 1
De zandraket overleeft in een zilt milieu dankzij het SOS-systeem, waarbij het verhoogde
Na+-transport op twee manieren wordt gereguleerd:
1 Bij een verhoogd gehalte aan Na+ in het cytoplasma vindt meer transcriptie plaats van de genen
die coderen voor SOS1 en SOS2.
2 De verhoging van de Na+-concentratie in het cytoplasma activeert het intracellulaire eiwit SOS2.
Het SOS2 eiwit activeert vervolgens SOS1.
2p 2 – Leg uit dat bij kortdurende of geringe verzilting regulatie via manier 2 afdoende kan zijn.
– Leg uit dat bij sterke of langdurige verzilting ook regulatie via manier 1 nodig is.
In het vacuolemembraan bevindt zich bij cellen van de zandraket ook een Na+-transporteiwit NHX.
Dit eiwitcomplex blijkt van belang voor de celstrekking en daarmee ook voor de groei van de plant.
3p 3 Leg uit hoe de werking van NHX de celstrekking kan bevorderen:
– Welke functie heeft NHX?
– Beschrijf hoe als gevolg hiervan celstrekking plaats kan vinden.
Rijst (Oryza sativa), een van de belangrijkste voedselbronnen in de wereld, heeft ook last van de
verzilting. In China is een relatief zouttolerante rijstvariant Nona bokra gekweekt. In een
experiment vergeleken Chinese plantengenetici het ionentransport in Nona bokra met het
transport in Koshihikari, een normaal zoutgevoelige rijstvariant. Aan het begin van de proef en na
een week blootstelling aan zout water werd de concentratie Na+ van de sapstroom in de houtvaten
bepaald. De resultaten van dit onderzoek zijn weergegeven in afbeelding 2.
Afbeelding 2
2p 4 Door welk deel van de wortels wordt het verschil in resultaten na zeven dagen veroorzaakt?
A De epidermis.
B De endodermis.
C De houtvaten.
D De bastvaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maaikeberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,95. Je zit daarna nergens aan vast.
