NEUROCHIRURGIE SAMENVATTING
Vrije keuze vak Q7
Radboud Universiteit, Nijmegen
Gemaakt door: Georgia Graat
,Neurochirurgie samenvatting tentamen
Een CT-scan en MRI scan moet je goed kunnen aflezen. Een MRI scan bestaat als T1 met en zonder
contrast én T2 scan. T1 heeft zwarter liquor en witter hersenweefsel. T2 heeft witter liquor en
donkerder hersenweefsel.
Horizontaal/transversaal/axiaal = doorsnede recht door het lichaam.
Frontaal/coronaal = doorsnede vanaf voren in de breedte.
Sagittaal = doorsnede door het midden.
• Je hebt kennis van de algemene pijnfysiologie, je kunt globaal beschrijven wat bedoeld wordt
met de pijn neuromatrix, je kunt uitleggen hoe de poorttheorie werkt.
Er bestaat niet 1 structuur in de hersenen die voor pijn accommodeert.
Hiervoor is de pijn neuromatrix; een complex systeem van meerdere
input regio’s die worden verwerkt tot 1 output die heel specifiek is
afgesteld op een individu afhankelijk van context, stemming en cognitieve
staat. Activiteit is vrijwel over het gehele brein te zien: primaire en
secundaire somatosensorische cortexen (insulair en anterior) (ook wel de
homunculus genoemd), prefrontale cortex bilateraal en de subcorticale
gebieden (hersenstam, hypothalamus, amygdala, hippocampus en
cerebellum).
Pijn is een signaal dat als waarschuwing voor potentiële
of actuele schade wordt ingeleverd. Het model van
Loeser laat het vervolg van pijn zien. Het begint bij
nociceptie; via nociceptoren de pijnprikkel zelf ervaren.
De vrije zenuwuiteinden overal in het lichaam vangen snel een prikkel op en sturen
de actiepotentiaal door. Er bestaan thermische, chemische en druk. Het signaal gaat
via het ruggenmerg en langs projectieneuronen naar hogere hersengebieden. Descenderende
zenuwbanen versterken/verzachten de pijn, gemoduleerd door de hersenstam. De prikkels worden
ervaren op de homunculus per onderdeel van het lichaam waar ze vandaan komen.
In de hersenen kan dan pijn gewaarwording/perceptie plaatsvinden. Dit is de baan van stimulus tot
pijn, waarbij veel factoren invloed hebben. De banen zijn nodig om door te hebben dat je ergens
prikkels ervaart. De beleving daarna vindt plaats door samenwerking van hersendelen waardoor je
merkt dat de prikkels pijn doen. Dit leidt daarna tot een bepaald pijngedrag als reactie om de prikkels
te vermijden. Dit hangt af van eerdere ervaringen.
De poorttheorie houdt in dat pijnbanen tegelijk met andere tast
banen door het ruggenmerg lopen. Wanneer de pijnbanen prikkels
doorgeven, kunnen de tast banen geactiveerd worden en bepaalde
signalen afgeven zodat deze pijnbanen gesloten worden. Dit leidt
tot minder pijn doorgifte. De gate theory geeft aan dat er een
poort in het ruggenmerg loopt die bepaalde signalen wel en niet
doorlaat naar de hersenen, afhankelijk van de signalen die
binnenkomen. De nociceptoire synapsen van C-vezels die signalen
doorgeven aan de projectie neuronen om zo pijn aan de hersenen
te signaleren. De A-bèta vezels sturen normaal mechanische
Gemaakt door: Georgia Graat
, signalen naar het brein. Deze kunnen echter ook de inhibitoire neuronen stimuleren die dan weer de
projectie neuronen remmen. Zo vermindert de pijn.
• Je kent de verschillende soorten pijn die we onderscheiden.
Acute pijn = Hierbij is een acute, hele stekende, scherpe pijn
aanwezig die snel verdwijnt. Er is altijd een potentiële of
daadwerkelijke duidelijke prikkel aanwezig waarbij het lichaam actie
onderneemt om verdere schade te voorkomen. Deze pijn wordt
gereguleerd door de Ad vezels die snel en gemyeliniseerd zijn.
Chronische pijn = Sensitisatiepijn is chronisch wanneer het 6-12
weken aanwezig is, continu of afwisselend en niet goed verklaard kan worden door echte schade.
Hierbij is altijd een doffe, zeurende pijn aanwezig. Het ontstaat spontaan of als gevolg van acute
schade. Deze pijn wordt gereguleerd door de C-vezels die langzaam en ongemyeliniseerd zijn. Het
ontstaat door de pijn neuromatrix actiever wordt en op ongevaarlijke prikkels reageert. Daarnaast
worden ascenderende banen sterker geactiveerd en descenderede banen minder.
Neuropathische pijn = Dit wordt beschreven als zenuwpijn, met als definitie pijn die ontstaat of
wordt veroorzaakt door primaire beschadiging of dysfunctie van het zenuwstelsel. De pijn
waarneming is brandend, kloppend, stekend, scherp, kramp, tintelend en gevoelloos. Lichte
aanraking doet al erg veel pijn en de pijn is continu aanwezig. Sensitisatie en corticale reorganisatie
veroorzaken dit proces.
• Je kent de verschillende stappen in de zogenaamde step-by-step treatment van een
chronische pijnpatiënt (welke niet-invasieve behandelmogelijkheden zijn er en welke
invasieve behandelopties).
In het stappenplan kijk je naar de ernst van de pijn en al
geprobeerde behandelingen, om zo naar steeds
heftigere middelen te grijpen. Het wordt ook de chronic
pain treatment continuum genoemd. Je gaat alleen
hoger als geen resultaat wordt bereikt.
Stap 1: fysieke therapie, OTC, paracetamol medicatie.
Verlichten van pijn en niet-ingrijpende manier.
Stap 2: NSAID’s, TENS, psychische en fysieke therapie en
zenuw remmers. Niet-ingrijpend.
Stap 3: opioïden, neurolyse en thermale procedures.
Niet-invasief, maar sterkste remming pijn.
Stap 4: neurostimulatie, chirurgie, neuro ablatie en medicatie pompen. Wel invasief.
• Je kent de definitie van functionele neurochirurgie (FNCH), en je kunt de verschillende
vormen van FNCH benoemen en beschrijven.
Definitie FNCH = het operatief ingrijpen in structuren van het zenuwstelsel (brein, ruggenmerg of
zenuwen) met het doel de werking ervan te beïnvloeden, waarbij geen structurele afwijking
aanwezig hoeft te zijn.
Gemaakt door: Georgia Graat
