Samenvatting voor het vak recht en maatschappij dat onderdeel uitmaakt van het project Kennismaking met het recht. De samenvatting bevat alle tentamenstof die nodig is om een mooi cijfer voor je tentamen te behalen.
Referentiekader = Het geheel van kennis, verklaringen en oordelen met betrekking tot onze sociale
omgeving.
Gezichtspunt = Een leidend beginsel, bepaalde belangstelling of theorie ten grondslag dat selecteert
uit de hoeveelheid van waar te nemen verschijnselen.
Hoewel we allemaal in dezelfde maatschappij leven, hebben we daarvan niet per se allemaage
dezelfde voorstelling.
Sociologie = De wetenschap die het samenleven van mensen binnen grotere en kleinere verbanden
empirisch bestudeert. Het gaat dus om het samenleven van mensen.
Animal symbolicum = Mensen betekenis toekennen aan ervaringen, dingen en verschijnselen.
Instincten = Een manier om mens en dier te onderscheiden. Het wijst juist op wat mensen in
vergelijking met dieren niet of nauwelijks hebben.
Voorbeeld diereninstinct = Mieren bouwen nu nog precies dezelfde mierenhopen als hun
verre voorouders. Gedragspatronen of eventuele samenlevingsvormen worden van
generatie tot generatie biologisch doorgegeven.
Voorbeeld menseninstinct = Voor mensen betekent de aanwezigheid van instincten dat
iedere generatie opnieuw van alles moet leren.
Bij dieren worden gedragspatronen en eventuele samenlevingsvormen van generatie op generatie
biologisch doorgegeven. Voor mensen betekent de afwezigheid van instincten dat iedere generatie
opnieuw van alles moet leren. Dit maakt dat ons gedrag en wijze van samenleven veel veranderlijker
is dan bij dieren.
Oordelen = Dit kan positief of negatief zijn over wat je weet of ziet gebeuren. Sommige dingen
beschouwen we als goed en wenselijk en andere dingen als slecht en onwenselijk.
Wij ontlenen ons referentiekaders aan onze sociale situatie die bestaat uit:
De omstandigheden waarin we verkeren.
Groeperingen en netwerken waartoe wij behoren.
Het milieu waaruit wij afkomstig zijn en het werk dat wij dagelijks verrichten.
Kortom de ervaringen die we soms met de onzen opdoen.
Waarnemingsprobleem = Iemand die iets kan meedelen dat hij waargenomen heeft, en dus iets kan
verklaren dat niet waar is zonder dat hij liegt.
Vormen van selectiviteit:
Selective perception = Van datgene wat men heeft waargenomen herinnert men zich niet
alles. Hierbij wordt de herinnering beïnvloed door interesse, attitude enzovoort.
, Selective exposure = Het openstellen van specifieke informatie, dus hetgeen waarvoor we
ons openstellen of waaraan we worden blootgesteld.
Selective retention = Een persoon onthoudt slechts een beperkte hoeveelheid en datgene
wat hij zich het liefst herinnert.
Sociale constructie van de werkelijkheid = Actief construeren van een bepaald beeld. In hoge mate
afhankelijk van de waarnemer die beïnvloed is door sociale factoren (extern).
Zakelijke wekelijkheid = Objectief > De gemeten temperatuur.
Beleefde werkelijkheid = Subjectief > De gevoelstemperatuur.
Waarnemen = Het zien, horen, ruiken of voelen; bewust met aandacht met de zintuigen in zich
opnemen.
Sociologisch = Een wijze van beschouwen en verklaren van verschijnselen met gebruikmaking van
begrippen, theorieën en regels van de wetenschap der sociologie.
RECHT EN MAATSCHAPPIJ SAMENVATTING H5
Socialisatie = Alles wat voorkomt of al eerder is voortgekomen uit de wisselwerking tussen mensen.
(Interactie)
Primaire socialisatie = Maakt deel uit van de opvoeding.
Secundaire socialisatie = Een formele groep zoals werk, school, uitgebreide familie of
dorpsgemeenschap.
Interne factoren = Datgene wat in de mens zit (aangeboren is), bijvoorbeeld instincten, zoals
veiligheid en seks.
Externe factoren = Economische en sociale factoren, zoals de sociale situatie, maar bijvoorbeeld ook
het klimaat en geografische omstandigheden.
Nature = Aangeboren
Nurture = Omgeving
Psychologisme = Het eenzijdig en uitsluitend willen verklaren van (inter)menselijk gedrag uit interne
factoren. Dit leidt altijd tot een zelf georganiseerde cirkelredenering.
Mensbeeld = Uitspraak over wat wordt gezien als het 'wezen' van de mens, dat wil zeggen: van ieder
mens en altijd en overal.
Instinct = Aangeboren gevoel dat je iets moet of wilt doen.
Sociologisme = Het eenzijdig en uitsluitend willen verklaren van menselijk gedrag uit externe
factoren.
Vulgair marxisme = Volgens deze benadering zijn uitsluitend de “klassenverhoudingen” bij de strijd
om de productiemiddelen van belang.
Agressie = Aanvallend gedrag en gebruik van geweld jegens soortgenoten en/of bezit.
Frustratie-agressie-verklaring = Als mensen in hun streven naar bepaalde doelen worden
gedwarsboomd, zij daarop met agressie reageren.
Instrumentele agressie = Mensen gebruiken agressie om doeleinden te bereiken. Dit kan aangeleerd
worden door videogames.
Gelegenheidsagressie = Agressie die door bepaalde situaties wordt uitgelokt.
Dierlijke oorsprong = Geeft aan dat agressie natuurlijk en onvermijdelijk is.
RECHT EN MAATSCHAPPIJ SAMENVATTING H6
Normen = De min of meer bindende verwachtingen inzake het handelen of niet handelen door de
leden van een samenleving of groepering. Als men hiervan afwijkt, wil dat zeggen dat iemand niet
voldoet (of extra goed voldoet) aan een bepaalde verwachting. Omstanders die hem dan op een
andere manier bestraffen (of belonen).
Waarden = Onder de leden van een samenleving of groeperingen leven zekere abstracte, collectieve
voorstellingen. Het zijn dus minder bewuste collectieve voorstellingen over wat mensen als goed en
juist, en daarom ook als nastrevenswaardig beschouwen.
Bij waarden zegt men: "Ik wil eerlijk, moedig of trouw zijn, respectievelijk dat andere
mensen dat ook zijn." In het geval van belangen zegt men: "Ik wil bijvoorbeeld geld, macht of
prestige hebben, desnoods ten koste van anderen."
Institutie = Een vast, collectief bepaald gedragspatroon – men kan ook zeggen: een gelijke procedure
– volgens welke men bepaalde dingen in een samenleving of groepering pleegt te doen (tradities,
gewoonten, gebruiken).
Institutionalisering = hangt samen met anticiperen op andermans gedrag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michellevortrefflich. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
