Deelcontext Duitsland
1 Duitse keizerrijk (1871-1918)
Een nieuwe supermacht in Europa
- Voor 1871 was DU verspreid in staten, maar al wel aanhanger van het Nationalisme:
sterke voorliefde voor de cultuur van volk en streven naar de eenheid van dat volk
binnen een nationale staat
- 1871 nieuwe grootmacht in europa: DU door het winnen FR-DU oorlog (1970-1971)
- Na de overwinning stichten van het Duitse keizerrijk, met Pruisische keizer en
rijkskanselier: Wilhelm I en Otto von Bismarck
- Gekroond in versailles: symbolisch want nu is FR niet meer grootmacht
➢ Sterke economie door industrialisatie met spoorlijnen en stoomfabrieken
➢ Sterke politiek en militair door alliantiepolitiek: vriendschapsverdragen sluiten met de
sterke mogendheden op westen(GB,FR) en oosten(RU) Om een oorlog op twee
fronten te voorkomen.
Duitse weltpolitik
- alliantiepolitiek wordt ingeruild door weltpolitik onder leiding van Wilhelm II (1888) en
ontslag Bismarck(1890)
- Wilhelm was namelijk niet tevreden met terughoudende politiek van
Bismarck, DU positie in de wereld versterken → eco groei
- Modern imperialisme: afzet en grondstof
- Conferentie v Berlijn(1884-1885): Du wilde koloniën maar liep al achter. Dit was
bewust van Bismarck want volgens hem zou dit leiden tot verzwakking. Bismarck
organiseert conferentie: doel was spelregels vastleggen voor westerse aanspraken
op delen van Afrika. Je moest effectief besturen
- GB tegenover DU dus weltpolitik geen succes daarom richten op oost-europa
Militarisme en oorlog
- Wilhelm II wilde vlootwet, en dat lukte omdat er veel druk kwam van het volk. Zorgt
voor snelle groei oorlogsschepen/militarisme + toenemende eco groei verontrust GB,
RU, FR
- Versterken door bondgenootschappen
Oorzaken rivaliteit mogendheden Europa:
1. veranderende machtsverhoudingen (DU groei)
2. opkomst nationalisme/militarisme ideeën
3. komen van bondgenootschappen
- Centrale: DU
- Geallieerden: GB, FR, RU
- Gevolg 1914 WOI totale oorlog
- 1918 leidt verliezen, economische uitzichtloosheid → onvrede →
opstand/revolutie
- Dus eind DU rijk 1918 → keizer vlucht → republiek
- 11 nov 1918 wapenstilstand (officieel einde)
De slag bij de Marne
6-9 sept 1941 nadat DU FR de oorlog heeft verklaart gaan DU door BE naar de Marne(FR)
daar werden velen DU gedood. Hierdoor kon DU niet snel FR veroveren: begin
loopgravenoorlog
, 2 Republiek van Weimar (1919 - 1933)
Een roerig begin
- Toen op 9 nov 1918 republiek werd uitgeroepen was er chaos
- De elite en adellijke voelen zich verloren, hebben minder macht. Grootste deel van
het parlement was sociaal democraat en onervaren. Er was geen parlementaire
democratie want de rijksdag werd wel gekozen, maar door de keizer. Hierdoor
hadden elite veel macht
- Grondwet 1919 Republiek van Weimar veranderde dat want nu had de rijksdag te
kiezen wie het land regeert.
Democratisch, maar zwak
Verschillende DU regeringen slagen er niet in een krachtig beleid te voeren, 3 redenen:
1. Veel DU vonden parlementaire democratie een slecht systeem
A. Conservatieve elite: massa is niet in staat om land goed te regeren.
B. Nationalisten(rechtse): zou er alleen tot leiden dat DU verdeeld en zwak zou
zijn. Willen sterke leider
C. Radicale socialisten: streven naar ‘dictatuur van proletariaat’ alleen zo zal
oude elite uitgeschakeld kunnen worden. Communisten proberen
parlementaire democratie te verhinderen door revoluties (o.a. spartakus)
2. Veel DU stellen democratische politici verantwoordelijk voor verlies WOI,
vernederende verdrag van Versailles 1919: vredesovereenkomst ontwapening,
herstelbetalingen.
3. Politici hadden geen oplossing voor economische problemen o.a. door
herstelbetalingen → Du krijgt straf van FR door te laat betalen → FR en BE
bezetten Ruhrgebied 1923, economisch hart DU → Arbeiders verzetten zich
→ DU massaal geld drukken → inflatie → VS helpt met Dawesplan(1924) met
leningen en ruhrgebied terug → later youngplan voor verzachting DU →
1929 beurskrach
→ VS eist geld terug → Wereldcrisis → werkloosheid → politieke onrust
De opkomst nationaalsocialisme
- NSDAP Hitler deed het volk beloftes:
➢ eco herstel
➢ verwerping verdrag van versailles
➢ sterk leiderschap
➢ eind chaos/verdeeldheid
- Massapartij door propaganda → 1933 Hitler rijkskanselier met steun van
conservatieve elite → opbouw totalitair regime: regering die bijna volledig
controle heeft over dagelijks leven van mensen in poli, cult, gods en eco opzicht
- Hij verbood politieke partijen/vakbonden + minder vrijheid van meningsuiting
- Kwam goed uit dat Rijksdag in brand kwam (1933) → zo kon Hitler beweren dat
de communisten dat hebben gedaan voor machtsovername → zo kreeg hij
parlement zover om machtigingswet aan te nemen: parlement draagt
bevoegdheden over aan de regering, zodat die zonder democratische
toestemming vergaande maatregelen kan nemen → eind republiek van
Weimar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yaelvanhoogeveen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.