Tijdvak 5, 6 en 7 en historische context De Republiek
1464 Vorming van de Staten-Generaal met daarin afgevaardigden van elk gewest gevormd door Filips
III van Bourgondië met als doel vaste belastingen voor elk gewest, dat mislukte. Onderdeel van
de centralisatiepolitiek en tegenoverstelde van het particularisme
1477 Groot Privilege, Maria van Bourgondië kreeg financiële en militaire steun van de Staten-Generaal
voor het behouden van haar troon en de Staten-Generaal kreeg meer zelfstandigheid en invloed
van de gewesten
1515 Karel V erft door huwelijks- en erfpolitiek De Nederlanden en later Spanje in 1516 en Heilige
Roomse rijk in 1519 van opa Maximiliaan ⚭ Maria van Bourgondië
1517 Luther zijn 95 stelling tegen rijkdom van kerk, heiligenverering, aflaten
1531 Invoering van de Collaterale Raden, Raad van State (bestuurlijk), Geheime Raad (gerechtelijk)
en Raad van Financiën (geld en belasting) onderdeel van de centralisatie politiek
1521 Rijksdag van Worms, Luther werd in de kerkelijke ban gedaan door het Edict van Worms door
Karel V en de Paus, Luther was een bedreiging voor de centralisatiepolitiek en religieuze
homogeniteit
1524- Boerenoorlog in DU, op basis van Luthers ideeën eiste boeren herstel van afgenomen vrijheden,
1525 Luther vond dat het volk in geloofszaken naar het vorst moest luisteren, verschil van Calvijn, als
een koning zich niet aan Gods regels houdt mag het volk hem afzetten
1542 Nieuwe wetten, de inheemse bevolking van Midden- en Zuid-Amerika hadden volgens de
Spaanse wet alle rechten en waren volwaardige mensen
1545- Concilie van Trente, het bevestigde het absolute gezag van de Paus, verdediging tegen de
1563 hervorming met de contrareformatie
1550 Eeuwig Edict/ Bloedplakkaten door Karel V voor zwaardere straffen tegen hervormingsgezinden,
inbreuk op het particularisme doordat er geen gewetensvrijheid is
1555 Vrede van Augsburg, onder Ferdinand, Duitse vorsten mochten zelf het geloof bepalen van hun
gebied en de onderdanen moesten dit aannemen, centralisatiepolitiek is mislukt in DU
Karel V treedt af door de politieke en religieuze nederlaag van de Augsburgse religievrede
Filips II, zoon van Karel erft de Nederlanden en Spanje, hij stelt zijn halfzus Margaretha van
Parma aan als landvoogdes in 1559, zijn broer Ferdinand erft het Heilige Roomse Rijk
1566 Smeekschrik der Edelen, een groep lage edelen bieden dit aan Margaretha aan voor minder
heftige kettervervolgingen, ze stopte de vervolgingen tijdelijk voor overleg met Filips
Beeldenstorm, opgezweept door hagenpreken worden religieuze versieringen in kerken en
klooster vernielt door hervormers, Filips stuurt de Hertog van Alva om orde te herstellen. Dit is de
aanleiding voor het begin van de oorlog
1567 Alva is de Nederlanden en Margaretha treed af door zijn komst, hij wordt landvoogd
Raad van Beroerten/ Bloedraad, een centrale rechtbank om de Beeldenstormers te berechten
1568 Slag bij Heiligerlee, eerste overwinning voor Willem van Oranje, begin van de oorlog
1569 Tiende penning, een belasting op goederen, ingevoerd door Alva voor het leger te betalen. Dit
treft ook katholieken en schaadt het particularisme van de gewesten
1572 Inname van Den Briel, keerpunt, door deze overwinning openen meerdere steden de poorten
voor Willems leger
jul Willem van Oranje wordt door de Gewestelijke Staten van Holland uitgeroepen tot stadhouder
1573- Belegering van Leiden, het Spaanse leger wilde de overgave afdwingen door het uit te hongeren,
1574 het werd bevrijd door de dijken door de steken, leger bracht haring en wittebrood
1576 4nov Spaanse furie, niet betaalde Spaanse soldaten plunderen Antwerpen waardoor de afgunst tegen
het Spaanse leger toenam
8nov Pacificatie van Gent, alle Gewestelijke Staten verenigden zich om vreemde troepen te verdrijven
en de kettervervolgingen te stoppen, door de Spaanse furie onderteken alle Gewestelijke Staten
de pacificatie. In Holland en Zeeland werd het calvinisme toegestaan en in de andere gewesten
werd het niet vervolgd
1578 Alteratie van Amsterdam, afzetten van het katholieke stadsbestuur door calvinisten
1579 Jan Unie van Atrecht, zuidelijke gewesten bevestigden Filips als landsheer en bleven katholiek,
hierdoor valt de Opstand uiteen
Unie van Utrecht, noordelijke gewesten, militair handelden ze als één gewest met behoud van
particularisme, dit vormt de latere Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1580 Willem van Oranje wordt in de ban gedaan en vogelvrij verklaard door Filips
Apologie, Willem v.O. verdediging tegen de ban van Filips en de Opstand, vorst hoort er te zijn
voor zijn volk, hierin zitten Calvinistische opvattingen
1581 Plakkaat van Verlatinghe, Staten-Generaal van de noordelijke gewesten zweren Filips II af als