Portfolio minor Klinisch redeneren in acute situaties
Naam student: Janne Russchen
Studentnummer: 4552687
Studentaccount: janne.russchen@student.nhlstenden.com
Minor: KRIAS
Studiejaar: 3
Onderwijsperiode: 1 en 2
Naam docenten: Johan Oosterwold, Ronald Ars, Hans van Buren en Siemen de Roo
Beoordelend docent: Hans van Buren en Marloes ???
,Inhoud
Portfolio minor Klinisch redeneren in acute situaties..............................................................................0
1. Inleiding.............................................................................................................................................. 3
2. Zelfassessment op basis van de competenties..................................................................................4
3. Blok 1 Airway en Breathing................................................................................................................. 7
3.1. Anatomie...................................................................................................................................... 7
3.2. Ziektebeelden............................................................................................................................... 9
3.3. Farmacologie............................................................................................................................. 24
3.4. Klinisch redeneren in zes stappen............................................................................................. 27
3.5. Verpleegkundig proces............................................................................................................... 31
3.6. Peerfeedback en reflectie........................................................................................................... 32
3.7. Reflectie in en on action............................................................................................................. 32
4. Blok 2 Circulation.............................................................................................................................. 33
4.1. Anatomie.................................................................................................................................... 33
4.2. Ziektebeelden............................................................................................................................. 45
4.3. Electrocardiogrammen............................................................................................................... 55
4.4. Medicatie.................................................................................................................................... 61
4.5. Klinisch redeneren in zes stappen............................................................................................. 65
4.6. Verpleegkundig proces............................................................................................................... 70
4.7. Peerfeedback en reflectie........................................................................................................... 70
4.8. Reflectie in en on action............................................................................................................. 71
5. Blok 3 Disability................................................................................................................................ 72
5.1. Anatomie.................................................................................................................................... 72
5.2. Ziektebeelden............................................................................................................................. 75
5.3. Medicatie.................................................................................................................................... 84
5.4. Klinisch redeneren in zes stappen............................................................................................. 85
5.5. Verpleegkundig proces............................................................................................................... 90
5.6. Peerfeedback en reflectie........................................................................................................... 91
5.7. Reflectie in en on action............................................................................................................. 91
6. Blok 4 Environment........................................................................................................................... 92
6.1. Anatomie.................................................................................................................................... 92
6.2. Ziektebeelden............................................................................................................................. 94
6.3. Klinisch redeneren in zes stappen............................................................................................. 98
6.4. Verpleegkundig proces............................................................................................................. 102
6.5. Peerfeedback en reflectie......................................................................................................... 103
6.6. Reflectie in en on action........................................................................................................... 103
7. Blok 5 GGZ..................................................................................................................................... 105
7.1. Opdracht 1............................................................................................................................... 105
7.2. Opdracht 2............................................................................................................................... 106
7.3. Opdracht 3............................................................................................................................... 108
7.4. Opdracht 4............................................................................................................................... 109
, 7.5. Opdracht 5............................................................................................................................... 110
7.6. Reflectie in en on action........................................................................................................... 112
8. Bijlage............................................................................................................................................. 113
8.1. Casus acute psychiatrische stoornis........................................................................................ 116
8.2. Welke DSM diagnose kun je classificeren?..............................................................................117
8.3. Breng het menselijk functioneren in kaart met behulp van de ICF...........................................118
8.4. Werk twee verpleegkundige diagnoses uit volgens de probleem georiënteerde diagnose (PES).
Koppel hieraan de NOC en de NIC................................................................................................. 119
8.5. Leg uit wat Shared Decision making is en hoe je dit zou toepassen?......................................121
9. Bibliografie...................................................................................................................................... 123
, 1. Inleiding
Dit is het eindresultaat van mijn portfolio, geschreven over de 20 weken waarin ik de minor KRIAS heb
gevolgd. Ik heb dit portfolio gemaakt in opdracht van de opleiding HBO Verpleegkunde op de NHL
Stenden te Leeuwarden.
In dit portfolio zijn per blok de anatomie, de ziektebeelden, de farmacologie, het klinisch redeneren in
zes stappen, het verpleegkundig proces, de peerfeedback met reflectie en de reflectie in- en on action
beschreven.
Ik wil Johan Oosterwold, Ronald Ars, Hans van Buren, Siemen de Roo en alle gastdocenten
bedanken voor de goede lessen en het geweldig inspelen op de mogelijkheden die er waren, tijdens
deze corona crisis.
, 2. Zelfassessment op basis van de competenties
Opgesteld in september, bij de begin van de minor.
Begin minor KRIAS Doel
CanMed 1: ABCDE-methode Tijdens de ambulance- en Ik wil tijdens deze minor
Zorgverlener reanimatietraining heb ik de leren klinisch redeneren
ABCDE-methode wel eens aan de hand van de
behandeld. Ik weet niet ABCDE-methode en ik wil
meer precies wat het hierbij passende
inhoudt. interventies uitvoeren.
Verpleegtechnische Ik heb VPT 6 niet afgerond Ik wil tijdens deze minor
handelingen in jaar twee door de COVID de handelingen van VPT
crisis, waardoor ik niet alle 6 behandelen en
vaardigheden beheers. zelfverzekerd uit kunnen
voeren.
CanMed 2: Communicatie Ik heb veel ervaring met het Ik wil tijdens deze minor
Communicator communiceren met leren hoe ik communiceer
cliënten, omdat ik nu een met de patiënt in de acute
aantal stages heb gehad situatie. Ik wil leren hoe ik
maar ook in de zorg werk. iemand gerust kan stellen
maar toch gefocust blijf
op het klinisch redeneren.
CanMed 3: SBAR Ik ken de SBAR methode Ik wil tijdens deze minor
Samenwerkings van de afgelopen twee jaar. leren hoe ik adequaat de
partner Ik weet ongeveer wat ik per SBAR methode gebruik in
letter doorgeef. de acute situatie, zodat
de kwaliteit van de zorg
hoog blijft.
CanMed 4: Reflecteren Ik weet hoe ik reflecties Ik wil tijdens deze minor
Reflectieve EBP schrijf via Korthagen. leren hoe ik reflecties in-
professional en on action schrijf.
Feedback Ik weet hoe ik feedback kan Ik wil tijdens deze minor
geven en ontvangen. leren hoe ik feedback kan
omzetten in leerdoelen.
CanMed 5: Interventies Ik weet aan de hand van Ik wil tijdens deze minor
Gezondheidsbev inzetten het zakboek leren welke interventies ik
orderaar Verpleegkundige bij welke vaak
Diagnosen welke voorkomende situaties ik
interventies ik in kan zetten. in kan zetten.
CanMed 6: Aansturen collega’s Ik heb niet veel ervaring Ik wil tijdens deze minor
Organisator met het aansturen van leren om de leiding te
collega’s. nemen in acute situaties.
CanMed 7: Gebruik richtlijnen Ik heb ervaring met het Ik wil tijdens deze minor
Professional en gebruik van richtlijnen in ontdekken hoe ik
kwaliteitsbevord het vak EBP. passende richtlijnen bij
eraar mijn vraagstukken vindt.
,Opgesteld in januari, bij het einde van de minor.
Opgestelde doelen bij Doel behaald?
de aanvang van de
minor
CanMed 1: ABCDE-methode Ik wil tijdens deze minor Ja. Doordat ik oefen-
Zorgverlener leren klinisch redeneren assessments voor de klas
aan de hand van de heb gedaan en de ABCDE-
ABCDE-methode en ik wil methode theoretisch per
hierbij passende blok heb uitgewerkt, ken ik
interventies uitvoeren. de ABCDE-methode goed.
Verpleegtechnische Ik wil tijdens deze minor Ja. Doordat ik VPT 6 dit
handelingen de handelingen van VPT blok kon inhalen en extra
6 behandelen en kon oefenen tijdens de
zelfverzekerd uit kunnen KRIAS lessen, heb ik de
voeren. handelingen goed onder de
knie.
CanMed 2: Communicatie Ik wil tijdens deze minor Ja. We hebben niet per se
Communicator leren hoe ik communiceer heel veel aan
met de patiënt in de acute communicatie behandeld,
situatie. Ik wil leren hoe ik maar Johan heeft wel
iemand gerust kan stellen uitgelegd dat je een patiënt
maar toch gefocust blijf op altijd gerust kan stellen.
het klinisch redeneren.
CanMed 3: SBAR Ik wil tijdens deze minor Ja. Tijdens de lessen heb ik
Samenwerkings leren hoe ik adequaat de de SBAR methode
partner SBAR methode gebruik in geoefend en hier feedback
de acute situatie, zodat de op gekregen. Hier leerde ik
kwaliteit van de zorg hoog van en kon ik op verder.
blijft.
CanMed 4: Reflecteren Ik wil tijdens deze minor Ja. Ik heb via de uitleg van
Reflectieve EBP leren hoe ik reflecties in- Ronald geleerd hoe je een
professional en on action schrijf. reflectie in- en on action
schrijft.
Feedback Ik wil tijdens deze minor Ja. Via de feedback die ik
leren hoe ik feedback kan elk blok ontving van mijn
omzetten in leerdoelen. groepsgenoten, heb ik
leerdoelen opgesteld.
CanMed 5: Interventies Ik wil tijdens deze minor Ja. Door het uitwerken van
Gezondheidsbev inzetten leren welke interventies ik de ziektebeelden en de
orderaar bij vaak voorkomende toelichting van de
situaties ik in kan zetten. (gast)docenten heb ik
geleerd welke interventies
wanneer ingezet worden.
CanMed 6: Aansturen collega’s Ik wil tijdens deze minor Ja. Ik heb een aantal keer,
Organisator leren om de leiding te zowel in de klas als in ons
nemen in acute situaties. subgroepje, de leiding
genomen om beslissingen
te maken.
CanMed 7: Gebruik richtlijnen Ik wil tijdens deze minor Ja. Bij het vak
Professional en ontdekken hoe ik onderzoekend vermogen
kwaliteitsbevord passende richtlijnen bij en in de minor zelf heb ik
eraar mijn vraagstukken vindt. passende richtlijnen
gevonden.
,
, 3. Blok 1 Airway en Breathing
3.1. Anatomie
Anatomie
Bovenste en onderste luchtwegen
De bovenste luchtwegen bestaan uit:
De neusholte
De mondholte
De bijholte
De farynx keelholte
De larynx boven de stembanden
De onderste luchtwegen bestaan uit:
Larynx onder de stembanden
Trachea
Pulmo
De bovenste luchtwegen:
Lucht kan via twee manieren binnenkomen, namelijk via de neus en via de mond.
In de neusholten wordt de ingeademde lucht verwarmd en bevochtigd door contact met het vochtige,
warme slijmvlies. In de neus bevindt zich het reukzintuig, waardoor de ingeademde lucht als het ware
gekeurd wordt. De neusharen houden grove verontreinigingen van de ademhalingslucht tegen. De
neusholte staat via nauwe buisjes in verbinding met de eveneens met slijmvlies beklede neusbijholten:
beide voorhoofdsholten en beide kaakholten.
Inademen door de mond is minder goed dan ademen door je neus. De stofdeeltjes in de lucht worden
niet tegengehouden en ook het reukorgaan kan je niet gebruiken. Bovendien wordt de ingeademde
lucht niet goed voorverwarmd.
De larynx bevindt zich na de neus-, mond- en keelholte en bestaat uit stukjes kraakbeen. Binnenin
bevinden zich de stembanden die door de uitgeademde lucht in trilling kunnen worden gebracht,
waardoor tonen ontstaan. De toonhoogte waarmee gesproken wordt, wordt bepaald door de lengte
van de stembanden. Hoe langer de stembanden, hoe lager de toonhoogte.
De onderste luchtwegen:
De larynx wordt gevolgd door de trachea. De trachea loopt middenvoor in de hals naar beneden. In de
wand van de trachea bevinden zich hoefijzervormige stukjes kraakbeen. Hierdoor kan de luchtpijp niet
dichtklappen. Het slijmvlies van de trachea is bekleed met trilhaarepitheel, die bestaan uit
epitheelcellen die elk een kleine haar dragen. Deze haren maken een zwiepende bewegingen richting
de neusholte, waardoor verontreinigingen die met de lucht naar binnen zijn gekomen naar buiten
worden verwijderd.
Waar de trachea de borstholte binnenloopt, splitst hij zich in de twee hoofdbronchiën, één voor de
linkerlong en één voor de rechterlong. Deze hoofdbronchiën vertakken zich steeds verder, eerst naar
bronchioli en dan naar alveoli. Alveoli vormen zich in trosjes samen en hierdoor wordt het oppervlak
van het eigenlijke longweefsel vergroot. In de alveoli vindt ook de uitwisseling van O2 en CO2 plaats.
In het verlengde merg, oftewel de medulla oblongata, is het regelcentrum van de ademhaling gelegen.
Dit ademcentrum krijgt informatie over de concentratie van de bloedgassen.
De prikkels die het ademcentrum afgeeft worden ademprikkels genoemd. Deze ademprikkels worden
door twee typen zenuwen voorgeleid:
- Nervi intercostales ecterni: de zenuwen van de uitwendige tussenribspieren. Deze zenuwen
sturen de musculi intercostales ecterni aan. Deze treden op, op het niveau van de thoracale
wervels uit het ruggenmerg.
- Nervus precinus: de middenrifzenuw. Deze zenuw treedt al ter hoogte van de vijfde en zesde
cervicale wervel uit het ruggenmerg op. Hij loopt zelfstandig door de thoraxholte naar het
diafragma. Om die reden kan een patiënt met een dwarslaesie onder de zesde cervicale
wervel nog zelfstandig ademhalen met behulp van het diafragma.
,Daling van de pH-waarde of stijging van de pCO2 waarde activeert alleen de inademingsspieren.
Normaal worden de uitademingsspieren niet door het ademhalingscentrum geactiveerd, dit gebeurt
alleen bij geforceerd uitademen.
De luchtwegweerstand is de weerstand van de luchtwegen en de luchtstroom tijdens inspiratie en
expiratie. Voor een optimale gasuitwisseling in de longen is het van belang dat de luchtwegweerstand
zo klein mogelijk is. Als de luchtwegweerstand toeneemt is er meer ademinspanning nodig om de
longen te vullen.
Ventilatie is het vervangen/verversen van lucht in een bepaalde ruimte. Hiervoor heb je een vrije
luchtweg en volledige inspiratie nodig. Factoren die de ventilatie beïnvloeden zijn de weerstand van de
luchtwegen, de oppervlaktespanning van de alveoli en de compliantie van de longen.
De ademarbeid die tijdens inademing wordt verricht wordt door vier factoren bepaald:
- De kracht van de ademhalingsspieren
- De stijfheid van de thorax en longen
- De toegankelijkheid van de luchtwegen
- Het ademminuutvolume.
De compliantie is de uitzetbaarheid van de longen, dat wil zeggen de inspanning die nodig is om de
alveoli op te blazen. De gezonde long is rekbaar (compliant) en zet makkelijk uit. Als de rekbaarheid
(compliantie) gering is, is er meer inspanning nodig om de longen op te blazen.
Diffusie: het proces waarbij opgeloste stoffen in een waterig milieu
zich verplaatsen van een gebied met een hoge concentratie
opgeloste stoffen naar een gebied met een lage concentratie
opgeloste stoffen. De lucht in de alveoli moet diffunderen over het
alveolair capillair membraan. Diffusie is afhankelijk van de druk, het
capillair en het membraan.
Perfusie: de doorbloeding van de capillaire longcirculatie waarbij
zuurstofarm (veneus) bloed naar de alveoli wordt getransporteerd en
omgekeerd zuurstofrijk (arterieel) bloed naar de weefsels wordt
vervoerd.
Gebruikte literatuur:
- Anatomie en fysiologie in gezondheid en ziekte (Waugh &
Grant, 2018)
- College AB (Oosterwold, Hoorcollege AB, 2020)
, 3.2. Ziektebeelden
COPD
1. Begripsbepaling: om welke ziekte gaat het?
COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Dit betekent dat er chronisch een
obstructie in de longen aanwezig is. De luchtwegobstructie wordt deels veroorzaakt door ontsteking in
de kleine luchtwegen (bronchitis) en deels door schade aan de longblaasjes (emfyseem).
2. Anatomie en fysiologie: Welke anatomie en welke fysiologie is bij dit ziektebeeld
betrokken?
Bij COPD kunnen de longen op verschillende plaatsen beschadigd worden, waaronder de bronchiën.
Wanneer de bronchiën ontstoken zijn, ontstaan er in de wand van de bronchiën littekens en het
slijmvlies laagje aan de binnenkant wordt steeds dikker. Dit zorgt voor benauwdheid, bemoeilijking van
de ademhaling en het ophoesten van slijm.
Ook worden de alveoli beschadigt. De beschadiging levert problemen op bij de uitwisseling van O2 en
CO2. Daarnaast worden de wanden van de luchtwegen slappen waardoor ze bij het uitademen
gemakkelijk dichtvallen. Hierdoor gaan de longen zich uitzetten, omdat er lucht vast komt te zitten.
Door de beschadiging neemt het aantal longblaasjes fors af.
3. Etiologie. Welke oorzaken zijn er?
De voornaamste oorzaak van COPD is roken. Maar bij één op de vijf mensen heeft roken een andere
oorzaak. Dit kunnen zijn:
- Astma, longontsteking of andere longziekten
- Erfelijke ziekten
- Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen
- Luchtvervuiling door bijvoorbeeld fijnstof
4. Symptomen. Welke verschijnselen komen voor bij dit ziektebeeld?
- Benauwdheid
- Hoesten en het hierbij opgeven van sputum
- Kortademigheid
- Vermoeidheid
- Beperking van inspanningstolerantie door verminderde spierkracht
- Gewichtsverandering door verbruik van veel energie.
5. Diagnose. Welke onderzoeken zijn nodig om tot een diagnose te komen?
- Anamnese: letten op hoesten, dyspneu, sputumproductie, periodes van exarcebaties,
roken, inspanningstolerantie, gewichtsverlies, ochtendhoofdpijn, slaperigheid overdag en
signalen wijzend op cardiale problemen.
- Lichamelijk onderzoek: letten op ademhalingsfrequentie, tekenen van kortademigheid
en/of vermoeidheid, gebruik van hulpademhalingsspieren, respiratoire distress, cyanose,
voorkeurshouding, temperatuur, ademgeruis en decompensatio cordis.
- CT-scan: met de CT-scan zijn afwijkingen in het longweefsel goed te zien.
- Inspanningstest: meting om te kijken hoe de ademhaling reageert op inspanning.
- Spirometrie: blaastest om de longinhoud te meten. FEV-1 waarde: Forced Expiration
Volume (geforceerde uitademing in 1 seconde). Aan de hand van de uitslag in procenten
kan het stadium van de COPD worden bepaald. Hoe lager het percentage van de FEV-1,
hoe ernstiger de COPD. Dit wordt geschaald in de GOLD stadia:
GOLD l: mild. FEV-1 waarde is >80%
GOLD ll: matig. FEV-1 waarde is 50-80%
GOLD lll: ernstig. FEV-1 waarde 30-50%.
GOLD lV: zeer ernstig. FEV-1 waarde is <30%
