19.1: DNA compact verpakt in chromosomen
Structuur:
Dubbelstrengs in dubbelle helix!
Deoxyribonucleotiden: bouwstenen
o Fosfaatgroep, suikermolecuul en
nucleïne base
BINAS tabel 71!
Deoxyribose BINAS tabel 67F1
o 1’ C-atoom nucleïnebase:
Deoxyribonucleoside
o Ook aan 5’ C-atoom fosfaatgroep:
Deoxyribonucleotide
4 nucleïnebasen A, G, C en T
o A-T: twee H-bruggen
o G-C: drie H-bruggen
Complementaire streng: door de vaste basenparen
Mutaties: leiden tot veranderingen in genetische info. en tot varianten van een gen :
allelen.
DNA wordt beschermd door eiwitten histonen (verpakkingseiwitten)
o Streng van 146 basenparen is steeds twee keer om een ‘bol’ gewikkeld, die
bestaat uit 8 histonen. Een extra ‘los’ H1-histon houdt het geheel vast.
o (bron 1)
o Zure fosfaatgroepen hechten aan de basische histonen, er ontstaan
structuren genaamd ‘nucleosomen’
o Chromatinedraad spiraliseert tot chromatine.
o Chromosomen: compacte structuur.
Elektronenmicroscoop:
o Donkere gebieden: compact gespiraliseerde chromatinedraden geen
expressie
o Lichte gebieden: minder compact expressie
Kernlichaampje: (donker deel)
o Uit tRNA en ribosomale eiwitten ontstaan ribosomen.
o Ribosomen zijn nodig voor de translatie.
Centromeer en telomeren (uiteinden centromeer): geen genen!
o 90% van DNA bevat GEEN genen niet-coderende DNA (functie: regeling
activiteit)
Mitochondriaal DNA (mtDNA)
o Cirkelvormig
o 37 genen (13 info. vorming enzymen)
, o Heeft 10x meer kans op mutatie dan DNA in celkern: tijdens oxidatieve
fosforylering ontstaan als bijproduct reactieve zuurstofmoleculen leiden tot
beschadigingen (liggen vlakbij mtDNA)
o Veroudering: percentage gemuteerd mtDNA boven drempelwaarde
onvoldoende energie!
19.2: DNA-verdubbeling
Mutaties als gevolg van dissimilatie
Met de leeftijd neemt het aantal mutaties in het DNA van lichaamscellen toe.
Reactieve zuurstofmoleculen in mitochondriën: komen terecht in grondplasma en
celkern reageren met kernDNA (=mutatie)
DNA-herstelsystemen: repareren beschadigde nucleïnebasen.
Puntmutaties:
Delende cel: beschadigde nucleïnebasen leidt tot inbouwen van andere
nucleïnebasen substitutie
Één basenpaar uit het DNA-molecuul verdwijnt deletie
Één extra basenpaar in DNA-molecuul insertie
Chromosoommutaties: veranderingen van grote gebieden in DNA
Deletie
Insertie
Duplicatie: verdubbelen DNA-delen
Inversie: omdraaien van DNA-delen
Translocatie: een DNA-deel wordt van het ene chromosoom naar een ander
chromosoom geplaatst.
Mutageen: stoffen die de kans op DNA mutaties verhogen.
Verdubbeling DNA-moleculen: DNA-replicatie
Begin: het enzym helicase verbreekt waterstofbruggen
tussen de basenparen.
Strengen wijken uiteen replicatievorken.
Beide strengen vormen uitgangspunt voor nieuw DNA.
Uiteengaan strengen enzym primase en stukje RNA hechten 20 ribonucleotiden.
RNA is complementair aan DNA van streng waaraan het vasthecht RNA-primer.
RNA-primer: startpunt synthese nieuwe DNA-streng door enzym DNA-polymerase.
Enzym leest oude streng en koppelt deoxyribonucleotiden aan elkaar tot nieuwe
streng.
Aflezen gebeurt van 3’ ‘5
Okazaki-fragment: RNA-primer en kort stukje DNA
Ander type DNA-polymerase vervangt RNA door DNA
DNA-ligase verbindt de stukken DNA
DNA-replicatie is semi-conservatief : Elke helft bestaat uit 1 nieuwe en 1 oude streng.
Uiteinden van DNA-moleculen verkorten
Enzym helicase koppelt los zonder helicase kan aan 5’-eind geen laatste Okazaki-
fragment ontstaan onvolledig!
De telomeren (uiteinden van chromosomen) verkorten bij elke celdeling.
Vormt repetitief DNA is niet coderend.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsevanosenbruggen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.