Psychopathologie tabel
Stoornis DSM-5 Oorzaken Behandelingen Prevalentie
Angst en obsessieve-compulsieve stoornissen
Gegeneraliseerde >6 maanden Psychodynamisch: Psychodynamisch: 4,5% van
angststoornis buitenproportionele afwijkende interacties impulsen onder ogen Nederlanders
, onbeheersbare tussen kind en ouders te komen en . Vooral bij 30
en voortdurende (zware straffen/over beheersen. jaar. Zelden
angst beschermend) Humanistisch: client bij
3 symptomen: Humanistisch: centered therapy adolescenten
onrust/spanning, werkelijke gedachten, Cognitief-gedrag: .
vermoeidheid, emoties en gedrag verminderen Vrouwen 2x
slechte onderdrukken angst. maladaptieve zo veel last
concentratie, snel Ze missen assumpties, van.
geïrriteerd, unconditional positive verminderen van Komt vaak
spierspanning, regard. piekeren, leren voor met
slaapproblemen Cognitief-gedrag: ontspannen en depressie,
Significante stress maladaptieve arousal in de gaten andere
assumpties, meta- houden, accepteren angststoornis
cognitieve theorie van piekergedachten sen en OCD.
(positieve en negatieve (ipv ze te elimineren)
aspecten van = mindfulness
piekeren), intolerantie- therapie
voor-onduidelijkheid en Biologisch: medicatie,
vermijdingstheorie benzodiazepines
(piekeren om arousal te (zelfde werking als
verminderen) GABA)
Biologisch: genen,
GABA tekort,
afwijkingen in
amygdala vergroot en
prefrontale cortex laag.
Specifieke fobie >6 maanden cognitief-gedrag: Exposure therapie: 8% van de bevolking
duidelijke, klassieke systematische krijgt er last van
persistente en conditionering, desensitisatie Evenveel bij mannen
, buitenproportionele ontwijkingsgedrag, flooding en vrouwen
angst voor een exteroceptieve modeling Slechts 32% gaat in
specifiek object of conditionering therapie.
situatie (paniekaanval met 70% maken een duidelijke Comorbiditeit met
Blootstelling van bepaalde plek), verbetering andere specifieke
het object leidt tot modeling fobieën of gepaard
onmiddellijke angst behavioristische- met depressie.
Gevreesde evolutionair: Begint rond de 7-11
situatie/object predispositie om jaar.
wordt vermeden bepaalde fobieën te
Significante stress. ontwikkelen die
evolutionair voordelig
zijn, waardoor ze door
genen worden
doorgegeven.
agorafobie duidelijke, Zelfde als specifieke fobieën Zelfde als specifieke fobieën 1% van de
buitenproportionele + bekrachtiging, redenering Nederlanders krijgt
of herhaalde angst en overhalen om iemand te er last van
voor minstens 2 motiveren naar buiten te Begint in de
van de volgende gaan. adolescentie of
situaties: openbaar volwassenheid
vervoer, Groepstherapie om je Komt vaker voor bij
parkeergarages, verhaal te delen en vrouwen en laten
bruggen, open ondersteuning te krijgen een ander patroon
plekken, winkels, qua comorbiditeit
theaters, besloten Zelfhulpprogramma’s zien dan mannen.
plekken, wachtrijen Vrpuwen ontwikkelen
of menigten, 70% maakt een verbetering, vaker andere
zonder metgezel maar veel hebben een angststoornissen en
weg van huis. terugval mannen krijgen dit
Angst komt uit een vaak na
zorg dat het middelengebruik.
moeilijk is om te
ontsnappen mocht
er sprake zijn van
, paniek, schaamte
of invaliderende
symptomen
Vermijden van
agorafobische
situaties
Symptomen langer
dan 6 maanden
Significante stress
Sociale >6 maanden cognitief-gedrag: 1. Sociale angst 8-9% van de
angststoornis duidelijk, onjuiste overtuigingen verminderen: Nederlanders krijgt
buitenproportionele over zichzelf of het medicatie en dit.
en herhaalde angst sociale leven, cognitieve Het komt vaker voor
in sociale situaties, vermijdings- en gedragstherapie bij vrouwen.
waarbij een veiligheidsgedrag (exposure therapie en Komt vaker voor aan
individu kritisch (angst verbergen). maladaptieve financieel
kan worden Genen, overtuigingen aan te minderbedeelden.
beoordeeld door persoonlijkheidstrekken passen) Begint in de late
anderen , biologische 2. Sociale skills kindertijd/adolescenti
Angst om negatief abnormaliteiten, verbeteren e en kan het hele
beoordeeld of traumatische leven voortduren.
beledigd te worden gebeurtenissen uit de Comorbiditeit met
door anderen kindertijd en over andere
Exposure in beschermede ouders angststoornissen,
sociale situaties depressie of
leidt vrijwel altijd middelengebruik
tot angst
Sociale situaties
worden vermeden
Significante stress
Paniekstoornis Regelmatig Biologisch: verstoring in Biologisch: medicatie 4% van
onvoorziene huishouding van (antidepressiva, Nederlanders
paniekaanvallen norepinefrine, benzodiazepines of 2x zo veel bij
>1 maand lang overactief hersencircuit SSRIs) vrouwen
bezorgdheid over Cognitief-gedrag: Cognitief-gedrag: Begint in late
, het hebben van verkeerd interpreteren uitleggen hoe een adolescentie/ vroege
een nieuwe aanval van fysiologische paniekaanval werkt, volwassenheid
en/of lange sensaties, ontwikkelen helpen juist Arme mensen krijgen
gedragsveranderin de overtuiging dat de interpreteren van er vaker mee te
g die gerelateerd is sensaties terugkeren, lichaamssensaties, maken.
aan traumatische maladaptieve
paniekaanvallen gebeurtenissen overtuigingen
catastrophes aanpassen,
verwachten, copingsstijlen
vermijdings- en aanleren, biological
veiligheidsgedrag, te challenge (cliënt
hoge angstsensitiviteit helpen een cue voor
een paniekstoornis
juist te interpreteren).
Obsessieve Herhaald Psychodynamisch: Cognitief-gedrag: 1% van de
compulsieve stoornis voorkomen van onderdrukte impulsen cliënt leren hoe Nederlanders
obsessies, in kindertijd, strijd gedrag in stand wordt Even vaak bij
dwanghandelingen tussen gehouden, verstoorde mannen en vrouwen
of beiden angstverhogende cognities opgespoord Begint in kindertijd of
Obsessies en impulsen en en vervangen, vroege
dwanghandelingen angstverlagende exposure en volwassenheid
nemen veel tijd in verdedigingsstrategieë response preventie Comorbiditeit met
Significante stress n Biologisch: angststoornissen,
Cognitieve-gedrag: antidepressiva depressie, bipolaire
obsessies neutraliseren stemmingsstoornis,
dmv compulsies dwangmatige
positieve bekrachtiging persoonlijkheidsstoor
Biologisch: genen, nis en tic stoornis.
overactief cotico-
striataal-thalamisch
circuit, teveel
glutamaat, tekort aan
serotonine
Trauma- en stress gerelateerde stoornissen
Posttraumatische Persoon moet Oorlog: 20% van de Farmaca:
