Dit document bevat een samenvatting van het boek Europees Recht - Algemeen Deel van Eijsbouts, Hans, Prechal en Senden welke is voorgeschreven voor de cursus Europees Recht.
Er is altijd al oorlog geweest in de wereld. In deze oorlogen zijn er bepaalde veranderingen, zoals de
wapens, het beeld van oorlog (romantiek) en het nationalisme. De oorlogen werden steeds bruter en
daarom kwam het idee van de Europese unie. Het motto na de Eerste Wereldoorlog was
bijvoorbeeld: ‘nooit meer oorlog’.
De Europese Unie is een praktische revolutie. Het is opgericht om oorlog te voorkomen. Het begon
bij het verzamelen van staal, maar dit breidde zich steeds meer uit. De Europese Unie heeft naast het
voorkomen van oorlog verschillende doelen:
Terugkrijgen van de markt/welvaart. Het idee was dat als er een goede welvaart is, het bijna
onmogelijk is om veroverd te worden. Zonder welvaart, zonder kolen en staal is het
onmogelijk om oorlog te voeren.
Machtsvraagstukken in geheel politiek belang beantwoorden. Europa lag na de Eerste
Wereldoorlog in puin, maar er dreigde nog steeds gevaar van Rusland.
Front tegen Rusland en omarmen van Duitsland: Amerika heeft zich veel ingezet in Europa.
Zij wilden een sterk front tegen Rusland, maar ook dat Duitsland weer omarmt werd door
Europa.
Nationale belangen behartigen. De lidstaten zijn vrijwillig lid geworden van de Europese
Unie, omdat dit aansloot bij hun eigen belangen. Samen konden zij Europa weer opbouwen,
vanwege de verschillende producten, kennis etc. die de lidstaten hadden.
In geval van de Europese Unie moet je denken aan een gelaagd systeem. Dit betekent dat het nooit
zo simpel is als je gewend bent.
De Europese Unie versterkt de soevereiniteit van de lidstaten. Zolang de Unie de angst heeft om
nationalisme te ontvangen, creëren zij een mogelijkheid om ook negatieve nationalisme uit te
breiden.
De Europese Unie wordt steeds groter:
Van 6 naar 28 lidstaten
Uitbreidende markt
EU burgerschap (denk aan vrij verkeer van personen)
EU buitenlands beleid
Europese Munt Eenheid (EMU)
Kunnen we de Unie op een andere manier ondersteunen? Mogelijke alternatieve en/of aanvullende
bronnen van legitimiteit:
Markt en welvaart
Sociaal Europa
Macht/veiligheid (Rusland, IS, China)
Europese Unie als redding natiestaten (samen verenigen in een groter geheel)
Fundamentele rechten
Beschaving/waarden/kosmopolitisme
De financiën van de Europese Unie zijn gebaseerd op de Multiannual Financial Framework (MFF).
Op basis daarvan wordt een jaarbudget bepaald. Dit wordt vastgesteld door de Commissie, Raad en
het Parlement. De Unie mag 1,23% van het EU gross national income (GNI) van alle lidstaten bij
elkaar uitgeven. De Unie mag nooit in het rood staan, anders dan lidstaten. De EU begroting van
2014 is gesteld op 142,6 miljard euro. Dit wordt echter niet allemaal opgemaakt, maar het gaat
grotendeels terug naar de lidstaten. De Europese Unie kost ongeveer €324,- per persoon per jaar.
Er zijn drie centrale inkomstenbronnen:
Invoerheffingen
BTW (0,3% heffingen)
Directe afdracht MS op basis van GNI (Gross National Income). Aan de hand van de GNI
wordt bepaald hoeveel je afdraagt aan de Unie (75% van de kosten).
Er bestaat een jarenlange discussie omtrent de berekening van de GNI. Het Europees Stelsel van
Nationale en Regionale Rekeningen 2010 (ESA 2010) is een overeenstemming van lidstaten: hoe
bereken je hoe groot de economie van een land is? De verdeelsleutel zelf is niet gewijzigd, maar na
het herberekenen van de grootte van de economie bleek de GNI in Nederland veel groter te zijn. Dit
had een naheffing tot gevolg.
Het is mogelijk om uitstel te krijgen, maar de naheffing wordt niet verminderd. Als je deze naheffing
niet betaald, ontstaat er een boete van 2% over het te betalen bedrag. Daarnaast komt er per maand
0,25% bij.
Engeland wil een regeling treffen over deze naheffing. In de tijd van Margaret Thatcher is besloten
dat Engeland elk jaar korting krijgt op zijn bijdrage aan de Unie omdat zij destijds teveel hebben
betaald, de zogenoemde ‘rebate’. Door het her-berekenen van de GNI gaat waarschijnlijk ook de
rebate omhoog.
Juridische details omtrent de Europese Unie
Fundamenten van de Europese rechtsorde:
Direct effect: kan ik voor de nationale rechter direct een beroep doen op een regel van
Europees recht? (Van Gend & Loos-arrest)
Voorrang (Costa-E.N.E.L.-arrest)
De klassieke situatie van het internationale recht is dat Europees recht doorwerkt in het Nederlandse
recht, zodat je in Nederland beroep doet op een Nederlandse norm.
In het Van Gend & Loos-arrest is bepaald dat Europees recht direct doorwerkt in de Nederlandse
rechtsorde. U kunt dus direct een beroep doen op de Europese rechtsorde.
, Voorwaarden voor direct effect, want niet al het Europees recht heeft direct effect:
1. Aard en inhoud van de betrokken rechtsregel
2. Is de betrokken bepaling onvoorwaardelijk1 en voldoende nauwkeurig2 om de rechter
uitspraak te laten doen? Er moet een element in zitten dat de rechter kan toetsen.
Bepalingen die aan lidstaten of instellingen een discretionaire bevoegdheid toekennen hebben over
het algemeen geen directe werking.
Regels met direct effect:
Primair Unierecht
Algemene rechtsbeginselen van Unierecht
Secundair Unierecht (verordeningen en besluiten)
NB: richtlijnen hebben alleen verticaal3 direct effect en bij geen of onjuiste complementaire EN de
omzettingstermijn is verstreken.
Bij het begrip voorrang gaat het erom wie er voor gaat bij een conflict. In het Costa-E.N.E.L.-arrest is
bepaald dat Europees recht altijd voorgaat bij nationale recht. Onze nationale Grondwet geeft
toegang tot het Europees recht om boven het nationale recht te gaan.
Van belang is te weten dat Nederlandse recht buiten toepassing wordt gelaten en dus niet wordt
vernietigd. Daarnaast geldt de voorrang van het Europees recht op basis van het Unierecht zelf.
Nationale constitutionele hoven zien dit echter anders en daar kan soms verwarring over bestaan.
Het belang van direct effect en voorrang:
Effectiviteit EU recht
Gelijke werking EU recht in lidstaten
Handhaving door individuen
Nationale rechters worden EU rechters
Lidstaten kunnen eigen rechtssysteem niet gebruiken om EU recht te ontduiken
Het onderscheid tussen directe en indirecte beroepen is dat een direct beroep ingesteld wordt bij
het Hof van justitie in Luxemburg (art. 263 VWEU). Een indirect beroep is de prejudiciële procedure:
partijen staan voor de nationale rechter en de nationale rechter besluit een vraag te stellen aan het
Hof van Justitie (art. 267 VWEU). Er is dan geen direct beroep mogelijk.
Er bestaan verschillende directe beroepen:
Beroepen wegens niet-nakoming door de lidstaten van het Unierecht (art. 258 – 260 VWEU).
Beroepen tot nietigverklaring van handelingen van de Unie (art. 263 VWEU).
Beroepen wegens nalaten van de instellingen tot handelen (art. 265 VWEU).
Beroepen tot schadevergoeding tegen de Unie (art. 268 jo. 340 VWEU) (als je
schadevergoeding van een lidstaat wil, moet je naar de nationale rechter.
Complexiteit bij directe beroepen: ontvankelijkheid bij nietigverklaring (Plaumann-arrest:
mandarijnen) (art. 263 VWEU). Je kan alleen maar een actie tot nietigverklaring instellen tegen
rechtshandelingen, dus handelingen met rechtseffect. Als je zo’n actie wilt instellen, moet je dit
binnen twee maanden doen.
1
Onvoorwaardelijk: een bepaling is onvoorwaardelijk wanneer de verplichting aan geen enkele voorwaarde
gebonden en die voor haar uitvoering of werking niet afhangt van een handeling van de instellingen van de
Unie of van de lidstaten.
2
Voldoende nauwkeurig: een bepaling is voldoende nauwkeurig wanneer de erin vervatte verplichting in
ondubbelzinnige bewoordingen is geformuleerd.
3
Verticale rechtstreekse werking: verhouding tussen particulieren en de overheid.
Horizontale rechtstreekse werking: verhouding tussen niet-publieke partijen onderling.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellemolenkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.