Samenvatting Onderzoeksmethoden (Peer Scheepers, Hilde Tobi,
Hennie Boeije, 9e druk)
Hoofdstuk 1
1.2 Sociaalwetenschappelijk onderzoek
Doel van een onderzoeksplan: tot een resultaat te komen dat als een bijdrage aan het
systematisch geheel van kennis kan worden beschouwd.
Onderzoeksplan:
1. Probleemstelling: Wat je wilt onderzoeken en waarom.
- Vraagstelling
- Doelstelling
2. Onderzoeksontwerp: Hoe ga je als onderzoeker te werk?
- Onderzoeksopzet
- Onderzoeksaanpak
Etnografisch onderzoek = onderzoek naar antwoordpatronen
Doel van wetenschappers: systematische, empirische waarnemingen van bepaalde
aspecten van de sociale werkelijkheid te verrichten om daarover theoretische inzichten te
ontwikkelen of om eerdere inzichten te toetsen
Benaderingen in de sociale wetenschappen:
- Empirisch-analytisch
- Empirisch-interpretatief
-> verschil voor keuze in onderzoeksontwerp, dezelfde visie voor probleemstelling
Typen wetenschappelijk onderzoek:
- Fundamenteel
- Levert een bijdrage aan de wetenschappelijke kennis
- Praktijkgericht
- Levert oplossing voor een praktijkprobleem die bestaat bij aanwijsbare
groepen, personen buiten de wetenschap
(Empirische of regulatieve cyclus)
Exploreren (explorerend onderzoek) = wanneer je als onderzoeker kiest voor een aspect
waar nog geen onderzoek naar is gedaan, ben je gedwongen om met je onderzoek de
sociale werkelijkheid te verkennen
-> als er wel onderzoek is gedaan gebruik je die info voor hypothese (toetsend onderzoek)
Methodologie = de wetenschap van de sociaal wetenschappelijke methoden
-> onmisbaar om relaties tussen theoretische inzichten en empirische waarnemingen
transparant in beeld te brengen
1.3 Wetenschap is communicatie over onderzoek
Disciplinair: binnen het vakgebied
1
,Multidisciplinair: buiten het vakgebied
Valorisatie: wetenschappers tonen aan dat hun wetenschappelijke inzichten ook van belang
zijn voor de maatschappij
Zender-boodschap-ontvang model (Lasswel 1948): Wie zegt Wat tegen Wie, Hoe en met
Welk effect?
-> communicatie moet altijd tweerichtingsverkeer zijn (De Boer en Brennecke 2003)
Bredere omschrijving van communicatie: Wei zegt Wat tegen Wie, Hoe, met Welk effect,
met welke terugkoppeling en in welke context?
1.5 De onderzoeker als professional: wetenschappelijke integriteit
Fundamentele ethische principes voor als je onderzoek met mensen doet (Belmond-
rapport):
1. Respect voor personen (recht op zelfbeschikking, geïnformeerd toestemmen met
onderzoek)
2. Goed doen (risico’s tot minimum beperken)
3. Gerechtigheid (eerlijke verdeling van meedoen en profiteren, lasten en lusten)
1.6 Wetenschappelijke integriteit en onderzoeksontwerpen
Principes van integriteit:
1. Wetenschapsbeoefenaars dienen eerlijk en openhartig te zijn
2. Wetenschappers dienen betrouwbaar te zijn
3. De onderzoeksresultaten zijn controleerbaar
4. Wetenschapsbeoefenaars zijn onpartijdig en objectief
5. Wetenschappers zijn onafhankelijk
6. Wetenschappers zijn verantwoordelijk
Hoofdstuk 2
2.2 De tien onderdelen van een onderzoeksplan
Het onderzoeksplan:
Probleemstelling (wat en waarom) -> inhoudelijke kant van onderzoek
1. Vraagstelling
● Wat wil je precies weten?
● Overkoepelende vraag met enkele deelvragen
2. Doelstelling
● Waarom wil je dit weten?
● En voor wie is dit onderzoek bedoeld?
3. Theoretisch raamwerk
● Eventueel weergeven als conceptueel model
● Vanuit welk perspectief of wetenschappelijke theorie wordt de vaststelling
beantwoord?
Onderzoeksontwerp (hoe) -> methodologische kant van onderzoek
4. Hoe wil je het onderzoek opzetten?
2
, ● Grootschalig veldonderzoek
● Experiment
● Etnografisch veldonderzoek
● Analyse van de inhoud van teksten
● Gebruik van bestaande data
5. Wat voor data wil je verzamelen?
● Dataverzamelingsplan
6. Bij wie wil je de data verzamelen?
● Steekproefplan
7. Wanneer wil je de data verzamelen?
8. Waar wil je de data verzamelen?
9. Hoe wil je de data analyseren?
● Data-analyseplan
10. Hoe wil je rapporteren?
Paradigma = verschillende benaderingen, een stelsel van opvattingen dat wordt gedeeld
door een groep wetenschappers over wat de juiste of beste wetenschap is waar een
wetenschappelijke theorie aan moet voldoen, alsook over de wijze waarop je zo’n theorie
zou moeten ontwikkelen respectievelijk confronteren met de sociale werkelijkheid.
Op grond van paradigma’s kunnen we wetenschappelijke gemeenschappen karakteriseren
en onderscheiden.
Dataverzamelingsplan: wat voor data je wilt verzamelen om de abstracte theoretische
concepten waarneembaar of bevraagbaar te maken. (Operationaliseren) (kwantitatieve of
kwalitatieve data)
Operationaliseren: vertaling van theorie naar concrete waarnemingen
Steekproefplan: eenheden benoemen met behulp van een kanssteekproef (als je
gegeneraliseerde uitspraken wilt doen) of een niet-kanssteekproef (specifieke subpopulatie
zonder generaliseren)
Data-analyseplan: kwantitatieve data (beschrijvende of toetsende statistiek, welk type
statistisch model) of kwalitatieve data (etnografische analyse, thematische of metafoor
analyse)
2.4 De probleemstelling
Overwegingen bij het vormen van een onderzoeksplan:
Ethische overwegingen: onderzoek mag geen schade aanbrengen op participanten
Methodische overwegingen
Praktische overwegingen
Een onderzoeksplan bevat ook een begroting en tijdsplanning
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ivdw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,94. Je zit daarna nergens aan vast.