Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou 6VWO - Voeding
Samenvatting van H1 Voeding van het boek Biologie voor jou VWO 6.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
BIOLOGIEHOOFDSTUK 1 – Voeding
§1 – Voeding
Heterotrofe organismen moeten voedsel opnemen om de assimilatie- en
dissimilatieprocessen in hun lichaam in stand te houden. De voedselopname is daarbij
afgestemd op het energieverbruik van het organisme. Dit geld ook voor mensen.
§2 – Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Voedingsmiddelen (alles wat je eet/drinkt) bevatten voedingsstoffen. Je hebt voedingsstoffen
uit alle zes groepen nodig om gezond te blijven. Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen
kan ziekte veroorzaken.
De zes belangrijkste groepen voedingsstoffen:
1. Eiwitten (proteïnen)
2. Koolhydraten
3. Vetten (lipiden)
4. Water
5. Mineralen (zouten)
6. Vitaminen
Voedingsstoffen kunnen verschillende functies in je lichaam vervullen:
Bouwstoffen voor de vorming van (delen van) cellen en weefsels, groei, de
ontwikkeling van het lichaam en voor de vervanging van afgestorven cellen.
Brandstoffen zijn voedingsstoffen die energie leveren. De energie is nodig om te
kunnen bewegen en de lichaamstemperatuur op peil te houden. Ook voor groei,
ontwikkeling en herstel is energie nodig.
Eiwitten (proteïnen)
Eiwitmoleculen zijn polymeren van een groot aantal aminozuurmoleculen. In het
verteringsstelsel worden eiwitmoleculen in het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden aminozuren
naar de organen van het lichaam vervoerd waar ze in de cellen bij de eiwitsynthese weer
aan elkaar worden gekoppeld.
Functie: vooral bouwstoffen (bijv. van het cytoskelet en tussencelstof); betrokken
bij het transport van stoffen, bij celcommunicatie (het overbrengen van signalen
van de ene cel naar de andere) en bij chemische reacties.
Een teveel aan opgenomen eiwitten wordt niet opgeslagen; de aminozuren
worden als brandstof verbruikt (ze worden gedissimileerd). Uit de aminogroep
ontstaat bijvoorbeeld ureum dat met de urine wordt uitgescheiden. Verder
ontstaan stoffen die deel uitmaken van de glycolyse, zoals pyrodruivenzuur. Deze
stoffen worden verder gedissimileerd en leveren uiteindelijk dus energie.
Essentiële aminozuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn, omdat ze niet of in
onvoldoende hoeveelheden kunnen worden gevormd.
Niet-essentiële aminozuren: worden in de lever gevormd uit andere aminozuren
door transaminering (overplaatsing van de aminogroep).
, Koolhydraten
Koolhydraten worden ingedeeld in:
monosachariden ( glucose, fructose, desoxyribose en ribose)
disachariden (sacharose en lactose)
polysachariden (zetmeel en glycogeen)
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (onder andere in DNA, RNA en
celmembranen. Een DNA-molecuul bevat het monosacharide desoxyribose en een
RNA-molecuul bevat ribose).
Een teveel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen (opgeslagen in
de lever en in spieren) of vet (opgeslagen onder de huid of rondom organen).
Voedingsvezel: stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen die niet door
enzymen van de mens kunnen worden verteerd. Het zijn voornamelijk koolhydraten
(zoals cellulose en pectine). Een deel van de voedingsvezels kan in de darmen wel
door bacteriën worden afgebroken.
Functie: de darmperistaltiek bevorderen (darmwerking en stoelgang). Ook
zorgen voedingsvezels eerder voor een verzadigd gevoel waardoor je niet zo
snel te veel eet.
Vetten (lipiden)
Vetten (lipiden) zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen
(triglyceriden).
Functie: vooral brandstoffen, ook bouwstoffen (fosfolipiden van membranen
bijvoorbeeld).
Een teveel aan opgenomen vetten wordt opgeslagen onder de huid en rondom
organen als reserve-energiebron. Het vet onder de huid heeft een warmte-isolerende
functie.
Cholesterol is een vet dat voorkomt in celmembranen en in het bloedplasma. Het
meeste cholesterol wordt aangemaakt door de lever. Een klein deel krijg je binnen via
je voeding.
Verzadigde vetzuren (vooral in dierlijke vetten) verhogen het risico op afzetting van
cholesterol tegen de binnenwand van de bloedvaten waardoor ze nauwer worden.
Bevat het maximale aantal waterstofatomen en heeft een rechte keten.
Onverzadigde vetzuren (vooral in plantaardige vetten en vis) zorgen voor een daling
van het cholesterol. Bevat niet het maximale aantal waterstofatomen en heeft door
één of meerdere dubbele bindingen geen rechte keten.
Essentiële vetzuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn. Je lichaam kan glycerol en
de meeste vetzuren vormen uit andere organische stoffen. Daardoor hoeft je voedsel
maar weinig vetten te bevatten.
Water
Functie: bouwstof (in lichaamscellen), dient ook als oplosmiddel voor allerlei stoffen
(denk aan de osmotische waarde) en transportmiddel (bijvoorbeeld in bloed).
Organismen bestaan voor het grootste deel uit water.
Water speelt ook een belangrijke rol bij de regeling van de lichaamstemperatuur
(verdamping/zweten).
Mineralen (zouten)
Functie: bouwstoffen (De ionen van deze mineralen: bijvoorbeeld calcium in het
botweefsel).
Spoorelementen: mineralen die in geringe hoeveelheden in het voedsel aanwezig
zijn. Spoorelementen zijn in je lichaam vaak bestanddelen van enzymen en
hormonen (fluor, jood, ijzer).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saharrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen