Samenvatting
Samenvatting Biologie voor jou 6VWO - Bescherming
Samenvatting van H4 - Bescherming van het boek Biologie voor jou VWO6.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
HOOFDSTUK 4 – Bescherming§1 – De huid en bescherming
De huid beschermt het lichaam tegen invloeden van buiten, zoals beschadiging, het
binnendringen van ziekteverwekkers), uitdroging en DNA-beschadiging door uv-straling.
De huid bestaat uit opperhuid en lederhuid.
Opperhuid: hoornlaag en kiemlaag. In de opperhuid liggen geen bloedvaten. De
epitheelcellen krijgen voedingsstoffen en zuurstof via de weefselvloeistof vanuit de
lederhuid.
Hoornlaag (dode, verhoornde epitheelcellen): bescherming tegen
beschadiging, uitdroging en infecties.
Kiemlaag (levende epitheelcellen): melanocyten produceren pigment
(melanine) dat bescherming geeft tegen ultraviolette straling.
Haren ontstaan in haarzakjes die tot de kiemlaag worden gerekend.
Lederhuid: bindweefsel met zintuigcellen, uitlopers van zenuwen, haarspiertjes,
bloedvaten en zweetklieren.
Bloedvaten en zweetklieren spelen een belangrijke rol bij de regeling van de
lichaamstemperatuur.
Onderhuidse bindweefsel.
Opslag van vet in vetcellen. Het vet heeft een warmte-isolerende werking.
Temperatuurregulatie.
De huid speelt een belangrijke rol bij de regeling van de lichaamstemperatuur.
Het lichaam geeft via de huid warmte af aan de omgeving. De temperatuur
van de huid kan worden geregeld door de bloedvaten in de huid te verwijden.
Daardoor stroomt er meer (warm) bloed door de huid, waardoor de
warmteafgifte van het lichaam wordt vergroot. Bovendien kan de
warmteafgifte worden vergroot door de productie van zweet (bestaat uit water
en zouten). Door verdamping van het water uit zweet wordt warmte aan het
lichaam onttrokken.
In een koude omgeving wordt er minder warmte afgegeven doordat
bloedvaten in de huid vernauwen. Ook wordt er minder zweet geproduceerd
en gaan de lichaamsharen rechtop staan.
§2 – Afweer
Organismen die je ziek maken noem je pathogeen.
Het binnendringen van ziekteverwekkers in je lichaam noem je een infectie.
Stoffen of cellen die niet in je lichaam thuishoren noemen we lichaamsvreemd.
Een virus bestaat uit één molecuul DNA of RNA met daaromheen een eiwitmantel. Virussen
kunnen zich niet zelfstandig voorplanten, maar gebruiken daarvoor specifieke
gastheercellen. Na aanhechting van een virus aan receptoren op de gastheercel vindt er een
proces plaats waarbij hun DNA of RNA terechtkomt in het cytoplasma van de gastheercel. In
de gastheercel vindt dan vermenigvuldiging van het virus plaats. Wanneer je ziek wordt
doordat virussen zich in je cellen vermenigvuldigen, spreek je van een virusinfectie.
Virussen kunnen hun gastheer op verschillende manieren ziek maken:
Cellen doden of beschadigen door afgifte van eiwit verterende enzymen.
Geïnfecteerde cellen toxinen laten produceren, waardoor de cel beschadigd raakt of
sterft.
, De eerste verdedigingslinie
Mechanische afweer: de huid en de slijmvliezen van de luchtwegen, het
verteringsstelsel, het uitscheidingsstelsel en het voorplantingsstelsel bemoeilijken het
binnendringen van ziekteverwekkers en schadelijke stoffen.
Chemische afweer: zoutzuur in maagsap die de bacteriën doodt, zweet en olie van
de huid die voor een pH van 3-5 zorgen, waardoor veel bacteriën niet op de huid
kunnen groeien.
Wanneer toch ziekteverwekkers of schadelijke stoffen in het intern milieu binnendringen,
wordt het immuunsysteem geactiveerd. Belangrijke organen van het immuunsysteem zijn:
Het beenmerg
De thymus
De milt
De lymfeknopen
Binnen het immuunsysteem worden twee typen afweermechanismen onderscheiden:
Aspecifieke afweer: De aspecifieke afweer is gericht tegen vele verschillende typen
ziekteverwekkers en dient als een snelle afweer tegen infecties.
Specifieke afweer: De specifieke afweer is werkzaam tegen één type
ziekteverwekker.
Bij afweer spelen verschillende typen witte bloedcellen een rol. Witte bloedcellen (net als
rode bloedcellen en bloedplaatjes) ontstaan uit stamcellen in het rode beenmerg. Het rode
beenmerg bevindt zich vooral in de wervels, in platte beenderen en in de uiteinden van
pijpbeenderen. Bij de verdere ontwikkeling van de stamcellen zijn twee lijnen te
onderscheiden:
Uit bepaalde stamcellen ontwikkelen zich bloedplaatjes, rode bloedcellen en
fagocyten (witte bloedcellen).
Uit andere stamcellen ontwikkelen zich lymfocyten (witte bloedcellen).
Aspecifieke afweer
Fagocyten spelen een centrale rol in het aspecifieke afweersysteem.
Fagocytose: insluiting en vertering van ziekteverwekkers door fagocyten
(granulocyten en monocyten).
Fagocyten ontstaan uit stamcellen in het rode beenmerg en komen daarna in
het bloed terecht.
Monocyten verplaatsen zich naar de weefsels en veranderen van vorm:
macrofagen.
Een infectie gaat vaak gepaard met koorts (verhoogde lichaamstemperatuur gaat de
ontwikkeling van ziekteverwekkers tegen en versnelt de afweerreacties van het lichaam).
Deze reactie wordt door macrofagen veroorzaakt die in reactie op een ziekteverwekker
cytokinen afgeven die de normwaarde voor de lichaamstemperatuur verhogen. Cytokinen
behoren tot de groep van mediatoren (dit zijn eiwitten met een regulerende functie). Door de
hoge lichaamstemperatuur bij koorts wordt de ontwikkeling van ziekteverwekkers
tegengegaan en worden de afweerreacties in het lichaam versneld . De afweer van het
lichaam kan ook tijdelijk worden versterkt door het gebruik van medicijnen zoals antibiotica
(bacterie dodende medicijnen tegen bacteriële infecties).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saharrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen