Abnormale psychologie = wetenschappelijke studie van abnormaal gedrag met het doel om
te beschrijven, voorspellen, verklaren en veranderen van abnormale patronen van
functioneren
de 4 D’s
- Deviance = afwijkend van normaal
- Distress
- Dysfunction = niet meer goed functioneren
- Danger = gevaar voor zichzelf of omgeving
Beïnvloed door cultuur en context
Behandeling of therapie = procedure met het doel tot het veranderen van abnormaal gedrag
in meer normaal gedrag
Verschillen tussen beroepen
- Psychopathologie = omvat alle psychische stoornissen inclusief verklaring en
behandeling
- Psychiatrie = richt zich ook op deze stoornissen, vooral op de wat ernstige
stoornissen waarbij medicijnen nodig zijn.
- Klinische psychologie = richt zich ook op stoornissen maar niet medicatie
- Psycholoog = algemene term van iemand die psychologie heeft gestudeerd
- Klinisch psycholoog = na GZ-opleiding. Wetenschappelijk onderzoek en leren over
management en beleid
- Psychotherapeut = als je postdoctorale opleiding hebben gevolgd. Meestal
bezighouden met persoonlijkheidsstoornissen
Geschiedenis
- Prehistorische benaderingen en behandelingen
o Benaderden abnormaal gedrag als het gevolg van kwade geesten
o Trepanation = operatievorm waarbij met een stenen instrument een cirkel uit
de schedel werd weggesneden. En ook exorcismes
- Griekse en romeinse benaderingen
o Filosofen en artsen Hippocrates doceerde dat ziektes een natuurlijk
oorsprong hadden
o Humors: geel gal, zwart gal, bloed en slijm disbalans veroorzaakt
manie/melancholie
o Behandeling: rustig leven, dieet van groenten, lichaamsbeweging, seksuele
onthouding
- Europa in de middeleeuwen: terugkeer van bezetenheid
o Katholieke kerk verwerpt wetenschappelijke vormen van onderzoek en
controleert alle educatie
, o Mentale stoornissen hadden demonische oorzaken, massa hysterie
o Behandeling: uitdrijving, martelingen en geleidelijk aan ook hospitalisatie
- De renaissance en ontwikkeling verpleegtehuizen
o Terugkeer wetenschappelijke methoden
o Weyer eerste arts gespecialiseerd in mentale gezondheid
o Verzorging in bedevaartsoorden en gezinnen
o Verpleegtehuizen ontstonden midden 16e eeuw asielen
e
- 19 eeuw: hervormingen en morele behandelingen
o Pinel en Tuke: pleiten voor morele behandelingen
o State hospitals
o Morele behandelingen grotendeels stopgezet: te volle verpleeghuizen, te kort
aan geld, weer vooroordelen
- Vanaf 1950
o Psychotropische medicaties: medicijnen die het brein beïnvloeden en veel
symptomen van mentaal disfunctioneren beïnvloeden
o Hierdoor ontstond deïnstitutionalisatie = het vrijlaten van 100.000 patiënten
van publieke mentale ziekenhuizen
- Begin 20e eeuw: 2 perspectieven
o Somatogeen perspectief: abnormaal functioneren heeft fysieke oorzaken
Fysieke factoren zijn de oorzaak van mentaal disfunctioneren
Nieuwe biologische ontdekkingen waarbij mentaal functioneren werd
gelinkt aan dingen zoals syfilis en algemene paralyse
o Psychogeen perspectief: abnormaal functioneren heeft psychische oorzaken
Toename in populariteit door werk met hypnose
Mesmer en Freud
- Afgelopen decennia en hedendaagse trends
o Negatieve publieke attitudes bestaan nog steeds maar grote veranderingen:
meer theorieën, behandelingsvormen, onderzoek, informatie
Door medicatie veel minder opnames in klinieken tegenwoordig.
Hoe worden mensen met serieuze psychische problemen verzorgd?
- Voor 1950
o Private psychotherapie
- Vandaag de dag
o Poliklinische behandeling voornamelijk
o Preventieprogramma’s nemen toe
o Programma’s ontwikkeld die zich richten op specifiek psychisch probleem
Multiculturele psychologie = proberen te begrijpen hoe factoren zoals cultuur, etniciteit,
gender en andere factoren invloed hebben op gedragingen en gedachtes en hoe mensen
met verschillende achtergronden psychologisch verschillen
Telemental health = gebruik van digitale technologieën om mental health service te bieden
zonder dat de therapeut fysiek aanwezig is
Theoretische perspectieven
, - Psychoanalytisch
- Biologisch
- Cognitief-gedrag
- Humanistisch-existentieel
- Socio-cultureel
- Ontwikkelings-psychopathologisch
- Geen enkel perspectief heeft de overhand
Onderzoek = systematische zoeken naar feiten met behulp van observaties en studies
Alternatieve onderzoeksdesigns
- Gematchte designs (bijvoorbeeld mensen met of zonder bepaalde aandoening,
verder helemaal gematcht)
- Natuurlijke experimenten (natuurrampen)
- Analoge experiemten (proberen echte leven na te bootsen, Stanford prisoner exp)
- Single-subject experimenten
- Longitudinale studies
- Epidemiologische studies (geven info over de incidentie of prevalentie van specifieke
stoornis)
o Incidentie = nieuwe gevallen in specifieke periode
o Prevalentie = totaal aantal gevallen in specifieke periode
Hoorcollege 2
Modellen worden gebruikt door wetenschappers en clinici om abnormaliteit te behandelen:
- Verklaren fenomenen en basisassumpties
- Leidraad voor behandelmethoden en principes
- Er bestaan meerdere modellen voor abnormaliteit
Biologische model
- Biologische basis en medisch perspectief
- Gaat ervanuit dat stoornissen het gevolg zijn van disfunctioneren delen van
organisme
- Bij psychische stoornissen wijst dit model in de richting van problemen en
hersenanatomie en chemie
- Er zijn verbanden tussen psychische problemen en hersenstructuren (anatomie)
- Hersenchemie:
o Abnormale activiteit van bepaalde neurotransmitters is gelinkt aan mentale
stoornissen (serotonine en depressie)
o Ziekte van Huntington: stoornis gekenmerkt door onvrijwillige
lichaamsbewegingen, gewelddadige emotionele uitbarsting, geheugenverlies
o Depressie: lage activiteit serotonine en norepinephrine
, - Abnormale activiteit in het endocriene systeen (hormonen) is ook gerelateerd aan
mentale stoornissen
- Abnormaliteiten in hersenanatomie of chemie zijn soms het gevolg van genetische
overerving.
o Belangrijke rol bij stemmingsstoornissen (genen), bijvoorbeeld schizofrenie
o Meerdere genen betrokken die kunnen interacteren om acties te veroorzaken
- Genen die bijdragen aan metale stoornissen kunnen gezien worden als problemen in
genetische overerving mutaties
- Hersencircuits = netwerk van specifieke hersenstructuren die samenwerken door
elkaar te triggeren om een specifieke gedrags-, cognitieve of emotionele reactie te
geven. Slechte interconnectiviteit kan leiden tot abnormaal functioneren.
- Evolutionaire theorie suggereert: genetische overerving nu soms minder adaptief en
kan sommige mensen kwetsbaar maken voor psychopathologie (bv overgewicht,
angst)
Behandeling biologisch model
1. Psychofarmaca
a. Anxiolytica (kalmeringsmiddelen)
b. Anti-depressiva
c. Anti-bipolaire drugs = stabiliseren het humeur van bipolair
d. Anti-psychotische drugs = reduceren de verwarring en hallucinaties
2. Hersenstimulatie
a. ECT (electroconvulsive therapie) = beroerte getriggerd door een elektrische
stroom door elektrodes op het voorhoofd van de patiënt te laten gaan
b. TMS (transcranial magnetic stimulatie) = elektromagnetische spiraal boven
iemands hoofd wordt geplaatst om een stroom in bepaalde gebieden van
diens brein te sturen
c. VNS (vagus nerve stimulatie)
d. Deep brain stimulation = elektroden in specifieke gebieden van de hersenen
3. Psychochirurgie
a. Hersenchirurgie voor mentale stoornissen (vroeger lobotomie, nu enkel bij
ernstige epilepsie)
Voordelen biologisch model
- Veel aanzien
- Veel kostbare en nieuwe inzichten
- Behandelingen vaak effectief
Nadelen biologisch model
- Gelimiteerde kijk op abnormaal functioneren
- Vrij vaak sterke ongewenste neveneffecten zoals bijwerkingen, middelen-
afhankelijkheid
Psychodynamische model
- Gedrag wordt bepaald door onbewuste dynamische psychische krachten (Freud)
- Abnormale symptomen gevolg van conflicten tussen deze onbewuste psychische
krachten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pleunvanbrussel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.