Samenvatting KCV
Hoofdstuk 2
2A – De Griekse beeldhouwkunst
Beelden Alom
De Grieken beschouwden het vak van beeldhouwer als een technè, een vakmanschap. Alles wat op
kunstzinnige of kundige wijze werd gemaakt of gedaan, was in hun ogen een uiting van technè. De
Grieken maakten geen onderscheid tussen kunstenaar en vakman, ze hadden één term technè.
Functies van de Griekse beeldhouwkunst:
- In elke stad was veel vraag naar beelden. De tempels en openbare gebouwen waren verfraaid met
sculptuur en op het terrein eromheen stonden overal beelden als dank of eerbetoon aan de
godheid, bijv. in Olympia.
- Ook op graven stonden veel beelden. Op graven stonden stèles waarop de dode in zijn ideale
schoonheid was weergegeven.
- Steden eerden belangrijke burgers met standbeelden, die stonden op de agora, het grote plein in
het centrum.
- Beeldhouwers hakten officiële besluiten in stenen, die werden dan op de agora geplaatst.
- Bij belangrijke wapenfeiten gaf de stad door middel van beelden of reliëfs uiting aan haar gevoel
van trots. Deze gaven niet de betreffende overwinning weer, maar bekende mythologische
gevechten.
De Archaïsche periode
De beelden en reliëfs van de Grieken worden op grond van hun stilistische kenmerken in
verschillende perioden ingedeeld. De vroegste periode is de Archaïsche periode. De Grieken
begonnen met het maken van grote, monumentale sculpturen = het vervaardigen van grote
vrijstaande beelden van marmer. De technieken die ze gebruikten, hadden ze geleerd van de
Egyptenaren.
De beelden van de Grieken en Egyptenaren leken erg op elkaar, maar een groot verschil was dat de
beelden van de Egyptenaren altijd een ruggensteun hadden of tegen de muur stonden, terwijl de
Grieken die steun weglieten.
De Griekse mannenbeelden uit deze periode worden kouros (mv kouroi) genoemd. De
vrouwenbeelden korè (mv korai). bij tempels als wijgeschenk of bij graven.
de Griekse beelden hebben een verandering ondergaan van primitieve stijfheid, naar natuurlijke
perfectie. De beeldhouwers experimenteerden met houdingen en bewegingen.
kenmerken van de kouros zijn:
- frontale houding, symmetrisch
- bolle, amandelvormige ogen
- slakkenhuiskrullen en haarstrengen die over de schouders vallen
- de archaïsche glimlach
, De kritios-jongen, uit het einde van de archaïsche periode, laat zien dat er vorderingen zijn gemaakt.
de jongen staat niet meer recht op beide benen, maar leunt op één been. Het hoofd is een beetje
gedraaid en lichaamsdelen lopen vloeiender in elkaar over. Het lange haar is opgerold.
Nadat de Acropolis was verwoest door de perzen, hebben de Atheners de stad opnieuw opgebouwd.
Daarvoor gebruikten ze beschadigde beelden om het plateau van de Acropolis te egaliseren en te
vergroten. perzenpuin.
De klassieke periode
In de klassieke periode vergroten beeldhouwers hun kennis van de anatomie van het menselijk
lichaam. De houding van de beelden wordt steeds natuurlijker en de beeldhouwers streven ernaar
het lichaam als een samenhangend geheel weer te geven. De eerste dertig jaar werd de strenge stijl
genoemd.
kenmerken van de strenge stijl:
- ogen liggen diep in de kassen en de oogleden zijn dik
- zware, stoere kin
- haar gedestilleerd
- serene blik
Wat later tonen de beeldhouwers ook interesse in de emoties gezichtsuitdrukkingen en houding.
De Grieken gingen vanaf het einde van de zesde eeuw monumentale beelden van brons maken, de
Romeinen maakten hier marmeren kopieën van. De marmeren beelden hadden een stut om het
beeld te verstevigen, bij brons was dit niet nodig.
indirecte methode brons gieten:
1. Beeld maken van kneedbaar materiaal
2. Hiervan wordt van klei een afdruk gemaakt (= hol)
3. De binnenkant van de mal wordt bekleed met was
4. De mal wordt daarna geplaatst over een grof gevormd kleibouwsel
5. Bij verhitting loopt de was eruit en in de vrijgekomen holte wordt brons gegoten
6. Na het gieten blijft materiaal van het grove kleibouwsel achter in het beeld.
Directe manier brons gieten:
1. Tot in de details uitgewerkte kleisculptuur wordt na droging bedekt met een waslaag.
2. Hieromheen wordt een mantel van gips en gravel gezet.
3. Bij verhitting loopt de was weg en in de ontstane holte wordt brons gegoten.
Bij de beelden van Riace is de lichaamshouding natuurlijk, doordat het gewicht vooral op het
standbeen rust, terwijl het speelbeen enigszins naar voren staat. De rug vertoont een kromming, de
S-curve. De houding wordt ook wel contraposto genoemd. De beeldhouwer van dit werk heette
Polyclitus. Een belangrijk kenmerk van de beelden uit de klassieke periode is dat ze rust en ernst
overgoten. De beelden uit deze periode geven de menselijke figuur ideaal weer, dit verschijnsel
noemen we idealisme.
Eerst werden vrouwen altijd met kleding aan afgebeeld. In de Archaïsche periode hebben de korai
een peplos of chiton aan, die in het begin strak om het lichaam zat. Plooien worden door incisie
aangegeven, later werden ze uitgehakt. Bij de Natte stijl waren de lichaamsvormen duidelijk door de
kleding heen te zien. Praxiteles maakte een cultusbeeld van een naakte Aphrodite.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ninasmeets1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.