In deze samenvatting worden de belangrijkste filosofen van de rechtstheorieën besproken en enkele arresten die belangrijk zijn voor het vak. Omdat het het begin van het jaar is, is deze samenvatting gratis :) Ik maak meer samenvattingen, dus kijk vooral bij mijn andere samenvattingen als deze same...
Samenvatting Grondslagen van Recht
Rechtsgeleerdheid UU 2020-2021
WEEK 2
De fictieve casus van de grotverkenners
Truepenny (rechtspositivist)
• Gevoel moeten we uitschakelen. Als er een pardon moet komen voor de schuldigen, zal
de koning of iemand anders dat moeten doen.
• Strikte toepassing van de wet
• Gebonden aan de regels
• Een uitspraak hoeft niet rechtvaardig te zijn
• Clementie is voor het bestuur
Foster (natuurrechtdenker)
• Het recht is er om rechtvaardig te zijn. Als wij de schuldigen vooroordelen, staat dit
oordeel haaks op ons verstand. Als dat gebeurt, kunnen we het recht net zo goed in zijn
geheel afschaffen. Rechtvaardigheid is het dan namelijk niet.
• Onrechtmatig recht is geen recht waardig
• Ons recht is ontworpen voor onze maatschappij. De moord is gepleegd buiten onze
maatschappij om; het is nooit ontworpen om daarin te functioneren. Daarom sprak men
daar van hun eigen recht.
• Het is in letterlijke zin geen noodweer, maar het valt wel onder de geest van noodweer.
Het doel staat tegenover de letter van de wet.
• Noodzakelijk verband tussen recht en rechtvaardigheid.
Keen (rechtspositivist)
• Rechters hebben niets met rechtvaardigheid te maken.
• Er is geen overeenstemmende moraal: goed en kwaad zijn subjectief.
• Uit persoonlijke opvatting zouden ze vrij moeten, maar juridisch gezien niet. Om
rechtszekerheid te waarborgen moeten ze veroordeeld worden.
• De scheiding der machten, het primaat van de wetgever en de rechterlijke objectiviteit
moeten allemaal gewaarborgd worden.
Handy (rechtsrealist)
• Wat is verstandig, en hoe kunnen we dat bereiken?
• Er bestaat een verband tussen recht en beleid
• Maatschappelijke context wordt meegerekend
• Flexibiliteit en pragmatisme
Tatting (niet één rechtstheorie)
• Weet geen keuze te maken en trekt zijn handen van de zaak
1
, WEEK 3
H.L.A. Hart (beschrijvend rechtspositivisme) & The Concept of Law
• Primaire regels zijn regels die:
- Vrij gebruik van geweld beperken
- Eigendom beschermen
- Bepalen dat afspraken worden nagekomen
- Sancties opleggen
• Wanneer samenlevingen complexer worden, ontstaan er verschillende groepen met
verschillende opvattingen: de overeenstemmende moraal verdwijnt.
Met slechts primaire regels ontstaat er dan:
- Onzekerheid (wat zijn de morele en sociale regels?)
- Een statisch karakter (de groepsmoraal verandert traag mee met nieuwe
omstandigheden)
- Gebrekkige handhaving en geschilbestrijding (er zal immers veel voor eigen
rechter gespeeld worden)
• De oplossing is het gebruik van secundaire regels, ofwel regels over regels.
Dit zijn:
- Herkenningsregels (het recht staat los van de moraal, waar is deze wel terug te
vinden?)
- Veranderingsregels (hoe en volgens welke procedure worden regels gemaakt en
veranderd?)
- Rechtspraakregels (er is een rechter, er zijn officials, enz.)
• Het recht is dus niet iets wat een noodzakelijk verband heeft met de moraal, maar het is
iets wat de bevoegde autoriteiten hebben uitgevaardigd.
• “Solid gains at a certain cost”
Natuurrecht
• Cicero: wat rechtvaardig is, is universeel. Het zit niet in onze cultuur, maar in onze natuur.
De mens beschikt over een moreel besef.
• Onrechtvaardig recht is geen recht.
Gustav Radbruch (normatief rechtspositivisme)
• Ik ben aanhanger van het natuurrecht, maar ik luister niet slechts naar regels die ik
rechtvaardig vind.
• Vroege Radbruch: rechtzekerheid is een elementaire waarde; de rechter moet daar goed
naar luisteren.
• Late Radbruch, na de oorlog: in de regel geldt onrechtvaardig recht altijd, behalve
wanneer de kloof tussen recht en rechtvaardigheid ondraaglijk groot is. Als het niet de
intentie van het recht is om rechtvaardigheid na te streven, dan is het de term recht niet
eens waard.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ramonvandenhoven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
