Samenvatting
Samenvatting voeding blok 2.1
- Vak
- Voeding
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Samenvatting van 12 pagina's voor het vak Voeding aan de Hanze
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 12 pagina's
Voorbeeld 3 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: daandevleeschouwer • 7 jaar geleden
Door: bibianemulder • 8 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
VoedingAandoeningen van de mond
Dat kan zijn: gevoelig mondslijmvlies, kauwproblemen en slikproblemen. Bij het dieet moet je
aandacht hebben voor de voedingstoestand. Ook wordt de consistentie aangepast waar je rekening
mee moet houden. Bij mensen met aandoeningen van de mond werk je samen met een logopedist
en met een mondhygiëniste.
Aandoeningen van de slokdarm
Gastro-oesofageale reflux
Bij gastro-oesofageale reflux stroomt maagsap terug de slokdarm in. Risicoprofiel: verstandelijk
stoornis, matig alcoholgebruik, hiatus hernia en verlaagde druk van de onderste slokdarmsphincter.
Complicaties: stricturen, Barret-oesophaugs, adenocarcinoom van de slokdram en gastro-intestinale
bloedingen.
Klachten
Typische symptomen zijn zuurbranden en regurgitatie (terugstroming). Zuurbranden komt voor na
maaltijden en kan verergerd worden door buigen, platliggen en tillen. Atypische symptomen zijn
dysfagie (slikstoornis), odynofagie (pijn bij het slikken), pijn retrosternaal (achter het borstbeen),
opgeblazen gevoel, toegenomen ructus (boeren), heesheid, laryngitis (pseuodokroep of valse kroep),
chronische hoest, astma, hypersecretie van speeksel (hypersalivatie), oesophagitis en globus gevoel
(brok in de keel).
Behandeling
De behandeling bestaat uit: medicamenteus, leefstijladviezen, dieet en antirefluxchirurgie. De doelen
bij het dieet zijn het verminderen van de klachten, bij een te hoog gewicht/adipositas: streven naar
gewichtsreductie tot een BMI van 20 – 25, bij obstipatie: verbeteren van defecatiepatroon
(consistentie, frequentie) en het voorkomen van complicaties. De kenmerken van het dieet zijn
Richtlijnen Goede Voeding, gezonde hoeveelheid en goede kwaliteit voedsel/drinken (hoeveelheid
vet), regelmatig voedingspatroon (drie hoofd- en tussenmaaltijden), stoppen of verminderen van
alcohol, individueel bepalen welke voedingsmiddelen klachten veroorzaken (bijvoorbeeld chocolade,
uien, sinaasappelsap, koffie, frisdranken) naar Richtlijnen Goede Voeding, bij te hoog gewicht:
energiebeperkt dieet en bij obstipatie: voldoende voedingsvezels en vocht. Andere adviezen zijn:
lichaamshouding, rustig eten, voldoende lichaamsbeweging en geen knellende of strakke kleding
dragen. Als deze adviezen niet helpen kan er nog chirurgisch worden ingegrepen.
Vertering
De functie van het spijsverteringskanaal is voedsel innemen, het voedsel verteren, nutriënten
absorberen en afval uitscheiden.
Vertering → Afbraak van voedingsstoffen tot absorbeerbare moleculen.
Verteerbaarheid → Maat voor afbraak van voedingsstoffen (mate van vertering dus).
Bij de vertering spelen verschillende factoren een rol. Dat zijn: deeltjesgrootte van het voedsel,
verblijftijd in de dunne darm, enzymproductie, verdunning spijsbrij door secretie, zuurgraad van het
milieu en vermengingsgraad van de spijsbrij met de verteringsenzymen.
,Licht verteerbaar dieet vroeger → Een standaard dieet die onder andere saai en smaakloos was.
Licht verteerbaar dieet nu → De verteerbaarheid wordt aangepast aan individuele omstandigheden.
Daarbij moet rekening worden gehouden met het verloop van het ziektebeeld, diëtistische doelen
van de behandeling, situatieomstandigheden, individuele voorkeuren en producten die niet
verdragen worden.
Licht/zwaar verteerbaar → Duur van voedsel in maag/darmkanaal
Goed/slecht verteerbaar → Heeft te maken of er veel of weinig resten overblijven
Aandoeningen van de maag
Maagklachten kunnen veroorzaakt worden door stress, te veel en te vet eten, koude voeding en
bacteriën. Maagklachten bestaan uit vaak uit slechte eetlust, opgeblazen gevoel, pijn in de
bovenbuik, misselijkheid en braken, boeren en oprispen, zuurbranden en pijn achter het borstbeen.
Maagmedicatie zijn antacida, H2-antagonisten, protonprompremmers, NSAID’s en antibiotica. Dit is
een grote kostenpost in het geneesmiddelen-budget! Bij de aandoeningen wordt vooral gekeken
naar een volwaardige voeding en naar voedingsmiddelen die klachten geven. Melk stimuleert de
zuurproductie. Bij maagaandoeningen kan de patiënt een normaal gebruik aanhouden maar dan
tegelijk met de maaltijd en niet tussen de maaltijden door. Er is niet echt een maagdieet.
Gastritis
Gastritis betekend letterlijk ontsteking van de maag, maar in feite wordt er een ontsteking van het
maagslijmvlies (de mucosa) mee aangeduid. Bij een gastritis is geen dieettherapie nodig. Het is wel
belangrijk om een gezonde en volwaardige voeding na te streven en te voorkomen dat er te veel uit
de voeding wordt geschrapt waardoor tekorten kunnen ontstaan. De prikkelende stoffen als alcohol,
nicotine, koffie en koolzuurhoudende dranken kunnen wel worden vermeden. Medicijnen die
maagbezwaren kunnen geven moet gestopt worden. Daarnaast worden maagzuurneutraliserende
stoffen voorgeschreven of medicijnen die de maagontlediging bevorderen. Wanneer een NSAID in
het spel is, dient het gebruik hiervan gestaakt te worden (als dat mogelijk is). Stressvermindering kan
overmatige maagproductie verminderen. Stoppen met roken vermindert irritatie van het
maagslijmvlies. Bij overmatig braken is, ter verkoming van dehydratie, het op peil houden van de
vochthuishouding van belang.
Peptisch ulcuslijden
Zie ook leerstof pathologie blok 2.1. Voeding speelt geen rol bij het ontstaan of de behandeling van
peptische ulcera. Bij ondervoeding wordt wel een dieetbehandeling voorgeschreven. Peptisch
ulcuslijden wordt behandel met medicijnen. Als mensen wel vragen stellen over voeding dan worden
er adviezen gegeven volgens Richtlijnen Goede Voeding.
Maagcarcinoom
Zie ook leerstof pathologie blok 2.1. De dieetbehandeling hangt af van de behandeling van het
carcinoom dus of de behandeling curatief (genezend) of palliatief (verzachtend) is. Ook hangt het af
van de complicaties, de symptomen en de voedingstoestand. Meestal is de voedingstoestand matig
of slecht als de diagnose wordt gesteld. Het streven is altijd om de voedingstoestand te handhaven of
te verbeteren en de vaak voorkomende, aan voeding gerelateerde symptomen te verminderen.
Maagledigingstoornissen
Oorzaken van vertraagde maaglediging (gastroparese) zijn: diabetes mellitus, geneesmiddelen,
, anticholinergica, morfinomimetica, anti-parkinsonmiddelen, hypothyreoïdie, status na vagotemie
(verschillende typen), chronische idiopathische pseudo-obstructie, postviraal, idiopatisch. Oorzaken
van een versnelde maaglediging (dumping) zijn: status na distale maagresectie, status na truncale
vagotomie, idiopatisch. Verschijnselen van beide:
Vertraagd Versneld
Snel optredende verzadiging Snel optredende verzadiging
Vol gevoel Vol gevoel
Opgeblazen gevoel Opgeblazen gevoel
Pijn in de bovenbuik Pijn in de bovenbuik
Misselijkheid Misselijkheid
Braken Braken
Retentiebraken Tekenen van hypoglykemie: bleekheid, transpireren
en bewustzijnverlies
Tekenen van verlaagd circulerend volume:
bloeddrukdaling, bleekheid en bewustzijnverlies
Tekenen van versnelde dunnedarmpassage:
borborygmi, krampen en postprandiale diarree
De dieetbehandeling bij symptomatische gastroparese is erop gericht de maaglediging niet extra
door voeding te vertragend, de aan voeding gerelateerde symptomen te beperken en de
voedingstoestand en inneming van voedingsstoffen te optimaliseren. Een voeding met een (zeer)
hoge osmolariteit werkt remmend op de lediging. Andere voedingsmiddelen, zoals
koolzuurhoudende en alcoholische dranken, koffie, specerijen en kruiden, hebben geen of minimaal
effect op de maaglediging, maar kunnen wel de symptomen beïnvloeden. De randvoorwaarde bij elk
dieetadvies bij maagledigingsstoornissen is een adequate inneming van energie en alle macro- en
micronutriënten (eventueel met behulp van drinkvoeding en/of preparaten). Bij diabetes mellitus zijn
de adviezen gericht op het optimaliseren van de bloedglucoseregulatie. Bij sommige patiënten
stimuleert matige lichaamsbeweging de maaglediging. Van de volgende dieetadviezen mag, veelal op
basis van niet-experimenteel onderzoek, resultaat worden verwacht op de maaglediging en de
symptomen: kleine en frequente maaltijden, (lichte) vetbeperking, aanpassing van de consistentie
van de voeding: vervanging van voedingsmiddelen met een vaste consistentie door zachte of
vloeibare voedingsmiddelen, voeding heel goed fijn kauwen of, indien nodig, malen of pureren,
beperken van de hoeveelheid voedingsvezel bij een royale vezelinneming, beperken van voeding met
een hoge osmolariteit bij overmatige gebruik hiervan en beperken van voedingsmiddelen die
symptomen als een opgeblazen gevoel, opboeren en zuurbranden verergeren.
Lactose-intolerantie
Lactase is een enzym die lactose afbreekt en deze enzym wordt in de darmwand gemaakt. Als er te
weinig lactase in de dam geproduceerd wordt, kan lactose niet of niet volledig worden verteerd. Dan
heb je een lactose-intolerantie. De hoeveelheid lactose je kan nemen verschilt per persoon. Klachten
zijn opgeblazen gevoel, krampen, diarree, pH feces is laag/ruikt zuur, flatulentie, schuimvorming,
opgezette buik, misselijkheid en braken. Lactose-intolerantie is meestal erfelijk. Je hebt dan een te
lage productie van lactase die levenslang blijft bestaan. Andere oorzaken zijn een darminfectie,
darmontsteking of een darmoperatie waarbij de darmwant is beschadigd. Bij deze oorzaken kan het
zijn dat de daardoor de aanmaak van lactase sterk wordt vermindert waardoor opname van lactose
tijdelijk verslechtert. De diagnose wordt meestal gesteld met een waterstofademtest. Er zijn ook nog
andere testen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Karentje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen