In mijn samenvatting vind je alles wat je moet weten voor het tentamen. Alles is geordend en zo nodig zijn er afbeeldingen toegevoegd. Alle leerdoelen zijn vermeld en vervolgens uitgewerkt.
Les 1
Handboek voor leraren (Geerts & van Kralingen, 2020)
Hoofdstuk 12: pp. 395- 406, 411-413 en 424-425
De student kan verschillende beroepscontexten, bekwaamheidseisen en concerns van een docent
benoemen en herkennen in de praktijk.
Om het onderwijsleerproces te kunnen vormgeven moet je een bekwame leerkracht zijn met brede
professionele basis. Een goede leerkracht ben je niet alleen in de klas, maar ook daarbuiten. De 4
beroepscontexten docent:
- In de klas met de leerlingen;
- Met collega’s in het team van leerkrachten waar je deel van uitmaakt;
- De schoolomgeving (bijvoorbeeld de ouders van je leerlingen);
- Jijzelf in je eigen ontwikkeling als leerkracht.
De student kan de kenmerken van leiderschap (assertiviteit en pro activiteit) van een docent
uitleggen, afleiden, benoemen en herkennen in de praktijk.
Leiderschap vraagt om assertiviteit en een proactieve attitude.
Assertiviteit:
- Assertiviteit betekend letterlijk “weerbaarheid”. Iemand die assertief is, is in staat om op
een niet – agressieve manier voor zich zelf op te komen. Respect voor andermans mening
& laat iedereen in zijn waarde.
- Voorbeelden:
o Complimenten kunnen geven en ontvangen;
o “nee” durven zeggen;
o Kritiek durven geven.
Proactiviteit:
- Proactiviteit houd in dat je anticipeert, inflatierijk en daadkrachtig bent. Je wacht niet
passief af tot er iets gebeuren moet, maar bedenkt van te voren wat je wilt en wat er zou
kunnen gebeuren.
- Voorbeelden:
o Een taak van iemand overnemen;
o Actie ondernemen als iets niet goed gaat.
Assertiviteit en proactiviteit zijn van belang voor alle aspecten van je bekwaamheid.
,De student kan het belang van empathie en ‘echte ontmoeting’ voor het leren van
leerlingen/studenten uitleggen en aspecten hiervan benoemen en herkennen in de praktijk (zoals;
rituelen, tijd verdrijven en activiteiten).
Belang van empathie:
- Empathie is het vermogen je in te leven in de gevoelens en gedachten van een ander
mens.
- Bij een ‘echte ontmoeting’ is er sprake van oprecht en wederzijds respect en openheid.
- Met een aantal middelen kan je dit duidelijk maken bij je leerlingen:
o Rituelen zijn kleine gebaren waaruit blijkt dat je moeite doet om je leerlingen te
zien: je geeft er blijk van dat je hun aanwezigheid hebt opgemerkt door ze bij
binnenkomst en bij het verlaten van het klaslokaal bewust te begroeten. Door
vaste patronen ontstaat structuur en creëer je veiligheid voor de leerlingen.
o Tijd verdrijven houdt in dat je samen met één of een aantal leerlingen iets doet
zonder duidelijk doel. Dit kan bijvoorbeeld een klein kletspraatje zijn voorafgaand
aan de les terwijl de klas nog volstroomt. Zo creëer je een opstap naar verdere
interactie met de leerling.
o Activiteiten kunnen leiden tot een echte ontmoeting. Breng samen met je
leerlingen iets tot stand. Als jouw vak wordt afgesloten met een toets, kan deze
toets het gezamenlijke doel zijn.
De student kan de kenmerken, kerngedachte en werkwijze van verschillende reflectiemodellen
benoemen (Spiraalmodel van Korthagen, 360 graden feedback, incidentmethode).
Spiraalmodel voor reflectie (Lagerwerf & Korthagen, 2014)
, De stappen toegelicht:
- Stap 1 Handelen (ervaring):
o Je hebt iets gedaan, bijvoorbeeld een les gegeven, en dat kan een succes zijn
geweest of misschien een probleem hebben opgeleverd. In beide gevallen is het
de moeite waard om van die ervaring te leren.
- Stap 2 Terugblikken:
o Je blikt terug op deze ervaring. De basisvraag is: wat is er precies gebeurd? Neem
een breed blikveld en pas op voor tunnelvisie, waarbij je de situatie maar vanuit
één perspectief beziet. Goede leraren zien meerdere kanten aan een situatie en
kunnen vanuit meerdere perspectieven reflecteren. Beginnende leraren zijn
soms alleen gericht op hun eigen denken en handelen, terwijl veel van wat op
school gebeurt juist bepaald wordt door de gevoelens en behoeften van zowel
leraren als leerlingen. Ervaren leraren maken gebruik van empathie en leven zich
ook in de leerlingen in. Met de vragen tabel kun je je reflectie verbreden.
- Stap 3 Bewustwording van
essentiële aspecten:
o Dankzijtabel 12.1 bereik je ook stap 3, namelijk het bepalen van de essentie van
de situatie: wat was er belangrijk? Je ontdekt bijvoorbeeld een verschil tussen
wat je wilde en wat je deed, of een wrijving tussen wat jij wilde en waar je
leerlingen behoefte aan hadden. De vragen over gevoelens kunnen soms een
nieuw perspectief onthullen: je snapt opeens beter waar bepaalde gedragingen
van jezelf of van de leerlingen vandaan kwamen. Niet alles wat in de klas
gebeurt, is namelijk even logisch-rationeel; er blijkt ook nog zoiets te bestaan als
de logica van het gevoel. Als je reflecteert op een succesvolle les, krijg je in stap 3
vaak door wat de les tot een succes maakte en wat jij er zelf aan hebt
bijgedragen.
- Stap 4 Alternatieven ontwikkelen voor de aanpak en daaruit kiezen:
o Als je door hebt wat de les wel of niet tot een succes maakte, kun je gaan
nadenken wat je de volgende keer wilt gaan doen. De basis vraag is nu: wat
neem ik mij voor? Wees niet tevreden met de eerste beste inval. Misschien is die
voor verbetering vatbaar, of mogelijk is er nog een heel andere aanpak denkbaar.
- Stap 5 Uitproberen in een nieuwe situatie:
o Als je je aanpak helder hebt, kun je die gaan uitproberen. Omdat dit eigenlijk
weer stap 1 is van de nieuwe ronde heeft figuur 12.1 ‘het spiraal model voor
reflectie’. Ook op je nieuwe ervaring kun je immers steeds weer terugblikken, en
zo word je een steeds betere leraar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lamhundertmark. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
