Beknopte samenvatting psychologie
Psychologie de hoofdzaak h1 Wat is psychologie
Psychologisch probleem
psychologisch probleem: gedrag dat verklaard moet worden.
Wat is gedrag?
Gedrag: wat mensen doen en láten. (even interessant)
Niet alles noemen we gedrag. 2 beperkingen:
1. het moet gaan om wat iemand doet of laat.
2. Gedrag moet waarneembaar zijn.
Gedragsterminanten: de oorzaak van een bepaald gedrag: een verklaring
geven wil niet zeggen dat die verklaring juist is. Enige manier om erachter
te komen of de verklaren deugt, is toetsen.
Het werkterrein
Menselijk gedrag: meervoudig gedetermineerd: zijn verschillende
oorzaken voor hetzelfde gedrag aan te wijzen, bovendien van persoon tot
persoon en van situatie tot situatie blijkt (iets) te verschillen. De
maatschappij vraagt de psycholoog een bijdrage in zaken als:
- terugdringen criminaliteit
- onderwijsmethoden verbeteren
- hulpverlening bij stoornissen
- verbetering van de samenwerking in organisaties
- verschaffen van inzicht in behoeften en gedrag van consumenten
- selecteren van personen voor allerlei opleidingen en functies.
de hersenen
zijn bij allerlei gedragingen of lichamelijke activiteiten betrokken;
- Ze vervullen mentale functies (denken, leren, onthouden)
- en hun activiteit bepaalt gevoelens van lichamelijke (vermoeidheid,
pijn) en psychische aard (liefde, vrees, angst).
De belangrijkste 3 onderdelen van de hersenen: (blz. 23 figuur 1.2)
- hersenschors (bekende grijze cellen. 2 delen; hemisferen)
o zetel van hogere functies zoals denken, leren, waarnemen,
spreken
- limbische systeem
o besturen instinctieve gedragingen en spelen rol bij emoties,
inwendige lichamelijke functies zoals bloeddruk, hartslag en
spijsvertering
- kleine hersenen (of cerebellum)
o motorische activiteiten zoals coördinatie van ogen en
lichaamsdelen
hersenen opgedeeld in de linker- en rechter hersenhelft
Linkerhelft: Gedeelte van verbale Rechterhelft:
gedrag: spreken , zien en begrijpen Gedeelte van non-verbale gedrag;
, van letters en cijfers, rekenen, Ruimtelijk hanteren en zich
lezen, schrijven, bewustzijn en oriënteren, herkennen van het
beleving van het lichaam, menselijk gelaat, horen van muziek
intelligentie, motivatie en dromen
Een overzicht
Filosofische benadering van de mens
Wundt 1879 Ontstaan psychologie:
Eerste psychologisch lab, bewustzijnspsychologie,
introspectie
Freud 1892 Psychoanalyse:
Onbewuste, droominterpretatie
Wertheimer 1910 Gestaltpsychologie:
Waarneming, inzicht
Watson 1914 Behaviorisme:
Controleerbare verklaringen,
conditioneringsprincipes
Maslow 1950 Humanistische psychologie
Psychologie van de derde dag, zelfactualisatie
Heider 1958 Cognitieve psychologie:
Mentale processen, informatieverwerking
Wundt Richt het eerste psychologisch lab op. Hij trachtte
psychologische problemen te verklaren door onderzoek met
behulp van experimenten. introspectie. De introspectieve
waarnemingen moest zijn eigen gewaarwording,
denkprocessen, motieven en gevoelens analyseren
Freud Psychoanalyse, gedragingen worden ingegeven door allerlei
seksuele en agressieve impulsen. Veel speelt zich in het
onbewuste van de mens af. Probeert dit uiteen te rafelen en
op die manier achter de oorzaken van
(persoonlijkheid)stoornissen te komen
Wertheim Gestaltpsychologie, hield zich vooral bezig met waarneming.
er en Waarneming is gericht op gestalten: is de manier waarop een
Koffka geheel is opgebouwd uit verschillende elementen. Speelt een
rol bij waarnemen, onthouden en denken.
Watson Behaviorisme: houdt zich bezig met het waarneembare
gedrag en beperkt zich tot controleerbare verklaringen.
Watson zet zich af tegen alles wat subjectief en
oncontroleerbaar is. Belangrijke thema’s zijn het voorspellen
en veranderen van gedrag. Leren is de basis van menselijk
gedrag
Maslow gaat uit van de behoeften die de mens van nature heeft en
de bevrediging daarvan. Humanistische psychologie, zet zich
af tegen de tot dan toe heersende scholen, met name het
behaviorisme en de psychoanalyse. Ieder mens is een uniek
wezen met een eigen vrije wil, en de wens zichzelf optimaal
te ontplooien.
Heider cognitieve psychologie, houdt zich bezig met hogere mentale
, processen ,zoals geheugen , waarnemen, leren en denken.
Nadruk ligt op de manier waarop mensen informatie
verwerken.
H2 waarnemen
Waarnemen is alledaags gedrag:
- het is niet hetzelfde als registeren
- is een actief proces mensen construeren de werkelijkheid
- constructieproces is erop gericht de wereld om ons heen zo
overzichtelijk te doen lijken zo stabiel en eenvoudig mogelijk
- onze waarneming wordt vertekend en voorgeprogrammeerd door
eerdere ervaringen, verwachtingen, normen en andere zaken die we
van kindsbeen af hebben geleerd.
- Onze waarneming is subjectief en betekenisvol
- We veronderstellen dat iemand anders hetzelfde proeft of ziet
- Ons waarnemingsvermogen is beperkt kunnen alleen datgene
direct waarnemen waarvoor wij zintuigen hebben.
Zintuigen en hun prikkels:
1. Licht: ogen
2. Geluid: oren
3. Geur: neus
4. Smaak: mond/tong/smaakpapillen
5. Gevoel: o.a huid(vuilen van pijn en druk, temperatuurwaarneming,
tastwaarneming, kinetische waarneming en evenwichtswaarneming)
Zintuigen vangen stimuli (prikkels) op en zenden signalen via neuronen
(zenuwcellen) naar de hersenen. Dit berust op elektrochemische
processen.
Niet alle prikkels worden verwerkt; we maken een strenge selectie.
Waarnemingspsychologie heeft veel raakvlakken met de fysiologie, de
studie van lichamelijke processen.
Wat kunnen wij waarnemen?
Grootste deel vd. werkelijkheid kunnen wij niet rechtstreeks waarnemen
voor sommige verschijnselen hebben wij geen zintuig. Ook wat betreft
bereik en gevoeligheid is onze waarneming beperkt bv. Voor geluiden en
zicht.
Waarnemingseffecten bepaalde fouten en vertekeningen die bij
waarneming optreden (lichamelijk/aangeleerd)
Aangeboren waarnemingseffect:
- drogwaarneming: waarnemingen die er niet zijn. Oorzaak kan
oververmoeidheid zijn. ; Ook sensorische deprivatie leidt tot
drogwaarnemingen: er zijn te weinig prikkels (licht, geluid) in de