Hoofdstuk 2 geschiedenis van de ziekenhuiszorg en voorzieningen
Hippocrates van Kos (460-377 voor Christus) is een school die stelde de zorgvrager centraal en stelde
strenge eisen aan het morele en zedelijke karakter van artsen. Met Hippocrates en het Griekse
denken is de wetenschappelijke benadering van de geneeskunde ontstaan.
Gilde= beroepsgroep
In een pesthuis werden allerlei ziektes ondergebracht, waaronder lijders aan pest, lepra en andere
besmettelijke ziektes. Ook geestelijke ziektes kwamen er.
Gasthuizen waren instellingen waarin zieken en ouderen verpleegd en verzorgd werden.
Academische ziekenhuizen zijn ziekenhuizen onderdeel van een universiteit waar geneeskunde
onderwezen werd.
Verschillende ziekenhuizen (instelling voor medische specialistische zorg (IMSZ):
- Algemene ziekenhuizen/ perifere ziekenhuizen; heeft alle voorzieningen die nodig zijn voor
diagnostiek, onderzoek, behandeling en verpleging van zorgvragers. In een algemeen
ziekenhuis worden ook zorg- en behandelprofessionals opgeleid.
- Categorale ziekenhuizen; richt zich op een bepaald categorie zorgvragers.
- Universitair medisch centra; een ziekenhuis, centrum voor opleiding, onderzoek en
wetenschap
- Zelfstandig behandelcentra en privéklinieken (ZBC); deze organisaties zijn als het ware een
soort privéklinieken met een vergunning om behandeling en zorg te bieden.
In een aantal algemene ziekenhuizen wordt topklinische zorg geleverd. Hier is een
vergunning voor nodig vanuit de wet bijzondere medische verrichtingen (Wbmv). Bijv.
hartchirurgie, neurochirurgie, ivf of transplantaties.
Bij categorale ziekenhuizen wordt onderscheid gemaakt in de volgende groepen:
- Revalidatiecentra
- Astmacentra of longrevalidatiecentra
- Epilepsiecentra
- Dialysecentra
- Audiologische centra
- Radiotherapeutische centra
Een aantal afdelingen is de polikliniek, spoedeisende hulp, dagopvang of dagbehandeling en kliniek
of opname.
Als een klinische opname niet noodzakelijk is, worden zorgvragers behandeld op de
polikliniek. Elk specialisme heeft een eigen poli. De polikliniek is ook de plek waar zorgvragers
voor nacontrole terugkomen.
De afdeling in het ziekenhuis die speciaal voor kleinere ingrepen is ingericht, is de
dagbehandeling, ook wel kortverblijfafdeling of shortstayafdeling genoemd. Zorgvragers
worden in de ochtend opgenomen en gaan na de ingreep of behandeling nog dezelfde dag
naar huis.
De afdeling SEH richt men zich speciaal op de bewaking en stabilisatie van de zorgvrager die
met problemen van de vitale functies van het lichaam geconfronteerd wordt.
Klinische opnamen duren in het algemeen langer dan 1 dag. De zorgvrager wordt dan opgenomen op
een verpleegafdeling, waarbij een onderscheid te maken is naar complexiteit van de zorg.
,Basisspecialismen zijn:
Gynaecologie/obstetrie: verloskunde
Interne geneeskunde: alles wat buiten de andere genoemde afdelingen valt
Chirurgie: operatie
Urologie: onder urologie vallen zijn de nieren, urineleiders, blaas, urinebuis en de mannelijke
organen penis, het scrotum met onder andere de testes, en de prostaat.
Dermatologie: huid
Orthopedie: botten
KNO: keel neus oor
Geriatrie: dementie/psychische
Cardiologie: hart
Anesthesiologie: vooraf voor een operatie
Psychiatrie: psychische
Radiologie: bestraling etc.
Pediatrie: kindergeneeskunde
Een intensive care is een specialistische afdeling voor hoog complexe en zeer intensieve technische
zorg en behandeling. Sommige ziekenhuizen hebben een high care-unit voor intensieve
vervolgbehandeling en zorg. Verder is er meestal een coronary- careafdeling, waar zorgvragers
worden verpleegd met complexe cardiale problematiek. Vooral grotere ziekenhuizen hebben een
afdeling nierdialyse met dagverpleging voor regelmatig schoonspoelen van bloed bij zorgvragers met
nieren die niet werken. Tot slot vind je meerdere operatiekamers met recovery- ruimtes. Hier
verblijven zorgvragers totdat ze helemaal uit de anesthesie zijn gekomen. Worden ook wel
verkoeverkamers genoemd (zich herstellen)
Ondersteunende afdelingen in het ziekenhuis:
Ziekenhuisapotheek; zorgt voor bereiding en aflevering van medicatie aan zorgvragers in het
ziekenhuis
Anesthesie/ anesthesiologie; dit specialisme richt zich vooral op het geven van anesthesie
Radiodiagnostiek/ radiotherapie; de radiologie richt zich in de eerste plaats op diagnostiek
door gebruik te maken van stralen of golven. (echografie, NMR, MR of MRI- scan)
Laboratorium in het ziekenhuis:
Klinische-chemisch laboratorium; de klinische chemie analyseert lichaamsmateriaal zoals
bloed en ander lichaamsvocht ten behoeve van de diagnose en preventie ziekte. Het
vakgebied van de klinische chemie bestaat uit algemene klinische chemie, endocrinologie,
hematologie
Bacteriologisch of (medisch) microbiologische laboratorium; medische microbiologie is het
specialisme dat zich richt op de opsporing, diagnostiek en behandeling van ziekten die
worden veroorzaakt door micro-organismen (bacteriën, virussen, parasieten en
schimmels/gisten)
Pathologisch-anatomisch laboratorium (biopten); op het PA- laboratorium wordt onderzoek
gedaan van weefsels (histologie) en cellen (cytologie) die bij zorgvragers zijn verwijderd.
Voorbeelden van onderzoeken zijn cytologische puncties, sperma- analyses, uitstrijkjes,
obducties
, Functieafdelingen in het ziekenhuis:
De longfunctieafdeling (longtest)
De hartfunctieafdeling (ECG)
De functieafdeling vaatonderzoek
De functieafdeling interne geneeskunde (scopie- onderzoeken)
Hoofdstuk 3 proces van intake tot beëindiging van de zorg en behandeling
Soorten opnames
Geplande opname; ze weten van je komst
Acute opname; komt eerst op de SEH
- Triage; aan de hand van een aantal observatiecriteria wordt
bepaald hoe snel een zorgvrager moet worden gezien door
een arts of hoelang dat kan wachten
- Differentiaal diagnose; eerste diagnose
Acuteopnameafdeling (AOA); op deze afdeling vinden dan niet- geplande opnames plaats. Meestal
verblijft een zorgvrager op zn afdeling maximaal 48 uur, waarna een overplaatsing naar de juiste
afdeling plaatsvindt (soms kan een zorgvrager direct na de opname op de AOA met ontslag)
Een zorgpad is een goed hulpmiddel om elke betrokken hulpverlener duidelijk te maken welke
doelen worden nagestreefd, wat de bijbehorende interventies en verantwoordelijkheden zijn, welke
informatie aan de zorgvrager gegeven moet worden en wat er nodig is na ontslag uit het ziekenhuis.
Een zorgpad richt zich niet op een individuele zorgvrager, maar beschrijft de wenselijke processen
voor groepen zorgvragers.
Een adequaat zorgpad zorgt ervoor dat:
- De zorg efficiënt is georganiseerd
- Zorgvragers kunnen profiteren van kortere wacht- en doorlooptijden
- Onderzoeken goed op elkaar aansluiten
- De verschillende betrokkenen in het zorgproces goed met elkaar afstemmen
3 verschillende soorten anamnese die worden uitgevoerd:
Actuele anamnese; welke verschijnselen zijn er nu?
Biografisch anamnese; wat is er in het verleden gebeurt?
Hetero- anamnese; anamnese bij bijv. Ouders, contactpersonen enz.
Lichamelijke onderzoeken:
De arts gaat naar de zorgvrager kijken (inspectie)
Voelen of er afwijkingen zijn (palpatie)
Luisteren naar bepaalde organen en/of lichaamsdelen (auscultatie)
Het lichaam bekloppen (percussie)