De overheid heeft drie kerntaken:
- wetgeving
- rechtspraak
- bestuur
besturen is zorgen voor een goede gang van zaken in het land
aanleggen van wegen, bouwen van huizen, zorg voor goed onderwijs,
organiseren van gezondheidszorg, toekennen van bouwvergunningen,
verlenen van STUFI en beslissen over toelaten vreemdelingen.
De regels van de Awb vormen het algemeen bestuursrecht vanwege de
algemene werking van de Awb.
De wetten die regels geven voor een specifiek onderdeel van de bestuurstaak
van de overheid zijn de bijzondere bestuurswetten.
Nachtwerkersstaat = de overheid moet als een ‘nachtwaker’ over de veiligheid van de
burger waken en had vooral taken op het terrein van de openbare orde, de veiligheid en
defensie.
in de negentiende eeuw
Verzorgingsstaat = de overheid heeft de taak om de burger op verschillende terreinen
een bestaansminimum te bieden als hij daar zelf niet voor kan zorgen.
vanaf 1950
Participatiesamenleving = binnen de verzorgingsstaat een actieven opstelling van de
burgers wordt verwacht.
Sinds 2014
Een van de hoofdrolspelers in het bestuursrecht is het bestuursorgaan (Art. 1:1 Awb).
kenmerk: voeren een deel van de bestuurstaak uit.
Uitvoeringsorgaan = een bestuursorgaan in de sociale zekerheid.
Zelfstandige bestuursorgaan = door een wet in het leven geroepen voor de uitvoering
van een bestuurstaak (DUO, SVB, UWV).
De tweede hoofdrolspeler in het bestuursrecht is de belanghebbende.
volgens art. 1 Awb degene wiens belang rechtstreeks is betrokken bij een
besluit van een bestuursorgaan
rechten: de awb kent alleen aan belanghebbende bepaalde rechten toe.
Bestuursorganen kun je zien als bedrijven waar vooral besluiten worden genomen.
Kijken we naar de omschrijving in art. 1:3 Awb, dan is een besluit:
- een schriftelijke beslissing
inhoud van de rechten en plichten op papier
kan ook digitaal sinds kort art. 2:13 Awb
- afkomstig van een bestuursorgaan
alleen bestuursorganen zijn bevoegd om besluiten te nemen.
, 1. Besluiten: richten zich op grote groepen burgers (algemene strekking
hebben algemene werking).
2. Beschikking: besluiten gericht op een individueel persoon of een
concrete zaak.
- die een publiekrechtelijke rechtshandeling bevat.
onmogelijk voor de top van een bestuursorgaan om alle besluiten zelf te
nemen en zelf te onderteken. Mandaat is de bevoegdheid om in naam van het
bestuursorgaan besluiten te nemen (art. 10:1 Awb).
verantwoordelijkheid blijft bij bestuursorgaan.
Twee belangrijke beginselen in het bestuursrecht beschermen de positie van de burger
tegen de soms wel erg machtige bestuursorganen:
1. Legaliteitsbeginsel
de bevoegdheden van bestuursorganen moeten altijd hun basis vinden in de
wet.
2. Specialiteitsbeginsel
het bestuursorgaan mag alleen een bevoegdheid gebruiken voor het doel
waarvoor de wet deze bevoegdheid geeft.
Door beide beginselen zijn bestuursorganen, ook de uitvoeringsorganen van de sociale
zekerheid met handen en voeten aan de wet gebonden.
fundament van onze democratische rechtsstaat
Beschikking
- De inhoud van een beschikking in de sociale zekerheid bestaat vaak uit het
toekennen van een recht. Vaak worden dergelijke rechten toegekend onder
bepaalde voorwaarden.
- De meeste beschikkingen in de sociale zekerheid komen er alleen als de burger of
het bedrijf daarom vraagt.
Beschikkingen die het bestuursorgaan op eigen initiatief neemt noemen we
ambtshalve beschikkingen.
- We spreken van een vrije beschikking als het bestuursorgaan veel eigen
beslisruimte heeft.
Als de wet weinig beleidsruimte biedt, noemen we de beschikking gebonden.
- De wetten in de sociale zekerheid laten de uitvoeringsorganen over het algemeen
weinig beleidsruimte.
- Ook als een beschikking gebonden is, blijft er altijd wel ruimte voor eigen uitleg
van het bestuursorgaan.
Behandeling van de aanvraag
1. aanvraag
2. UWV is verplicht om deze in behandeling te nemen:
is het aanvraagformulier volledig ingevuld
ontbreekt er iets moet het UWV dit bij de aanvrager melden
uitvoeringsorgaan wil de aanvraag niet behandelen? UWV moet het
schriftelijk aan de aanvrager willen weten
3. binnen een redelijk termijn
, de awb noemt voor het geval er in een bijzondere wet geen beslistermijn staat
een beslistermijn van acht weken (Art. 4:13 Awb)
als het uitvoeringsorgaan er niet in slaagt om binnen de geldende
beslistermijn een besluit te nemen (art. 4:!4 lid 1 awb)
4. bekendmaking
geen bericht, goed bericht! Als de termijn wordt overschreden staat er een
dwangsom op (art. 4:17 e.v. Awb)
Opstellen van een beschikking
- een beschikking begint met informatie over het uitvoeringsorgaan dat de
beschikking heeft genomen, en over de belanghebbende tot wie de beschikking is
gericht.
- Daarna volgt de aanleiding voor de beschikking.
- Het bestuursorgaan moet in de beschikking de feiten noemen die voor het besluit
van belang zijn.
- Wetsartikelen waarop het besluit is gebaseerd.
- Afweging van wetsartikelen en feiten.
- Beslissing
- Handtekening van de functionaris
- Uitvoeringsorgaan moet de burger erop wijzen dat hij bezwaar kan maken tegen
de beschikking.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur
- Het eerste abbb dat we in de Awb tegengekomen, is het fairplaybeginsel (Art. 2:4
Awb)
bestuursorgaan moet de burger open en eerlijk behandelen
- Het beginsel van een zorgvuldige voorbereiding (art.3:2 Awb)
uitvoeringsorgaan probeert om alle feiten boven tafel te krijgen die voor het
beoordelen van de aanvraag van belang zijn.
- Het motiveringsbeginsel (Art. 3:46 en 3:47 Awb)
uitvoeringsorgaan moet duidelijk maken hoe het tot zijn beslissing is
gekomen
krijgt de aanvrager precies de uitkering of voorziening waar hij om heeft
gevraagd, dan maag het uitvoeringsorgaan de motivering kort houden (Art.
3:48 Awb)
- Het gelijkheidsbeginsel (art. 1 GW)
burgers worden in gelijke gevallen behandelt
- Het vertrouwensbeginsel
uitvoeringsorganen mag als eis worden gesteld dat ze bij burgers opgewekt
vertrouwen niet beschamen
- Het rechtzekerheidsbeginsel
een bestuursorgaan niet zomaar op zijn eerder genomen besluiten kan
terugkomen
- Het evenredigheidsbeginsel (Art. 3:4 lid 2 Awb)
redelijke verhouding zijn tussen de nadelige gevolgen van het besluit en het
doel van het besluit
, Nederlanders en vreemdelingen
- Hoe kom je aan de Nederlandse nationaliteit -> RWN
- De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) is belast met de uitvoering van de
Vreemdelingenwet 2000 en van de Rijkswet op het Nederlanderschap.
onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
- wie uit een Nederlandse moeder of vader geboren wordt, heeft automatisch vanaf
zijn geboorte de Nederlandse nationaliteit (Art. 3 RWN)
Geldt ook voor adoptie
- Ook sommige kinderen die uit twee niet-Nederlandse ouders geboren worden,
krijgen bij hun geboorte automatisch de Nederlandse nationaliteit (art. 3 lid 3
RWN). Het gaat om de derde generatie (kleinkinderen).
Nederlander worden
Voor een vreemdeling die in ons land woont en Nederlander wil worden, zijn er twee
procedures:
1. De optieprocedure (Art. 6 RWN)
gemakkelijkste en snelste manier om Nederlander te worden
bestemd voor vreemdelingen die al een lange band met Nederland hebben
mensen die de optieprocedure mogen volgen hebben recht op het
Nederlanderschap
het optierecht kan o.a. worden uitgeoefend door een vreemdeling die:
meerderjarig is, in ons land is geboren en hier voortdurend heeft
gewoond met geldige verblijfspapieren
in ons land is geboren, ten minste drie jaar geldige
verblijfspapieren hier heeft gewoond en vanaf de geboorte geen
nationaliteit heeft
meerderjarig is, vanaf zijn 4e jaar onafgebroken in ons land woont
met geldige verblijfspapieren
minstens vijftien jaar met geldige verblijfspapieren in ons land
woont en ten minste drie jaar met een Nederlander is getrouw
65 jaar of ouder is en minstens vijftien jaar met geldige
verblijfspapieren in ons land woont
als minderjarige na zijn 7e jaar door een Nederlandse man is
erkend, niet de Nederlandse nationaliteit heeft gekregen omdat er
geen DNA-bewijs van het biologisch vaderschap is geleverd, en
door zijn erkenner minstens drie jaar is verzorgd en opgevoed.
een vreemdeling die tot een van de hiervoor genoemde groepen behoort,
moet daarnaast voor het optierecht voldoen aan de volgende voorwaarden
vreemdeling heeft de laatste vier jaar geen strafrechtelijke veroordeling
gekregen vanwege het plegen van een misdrijf
vreemdeling heeft geen huwelijk met meer dan één vrouw
vreemdeling legt een verklaring van verbondenheid met ons land af
tijdens de plechtigheid waarbij de Nederlandse nationaliteit wordt
verleend
Voordelen van Nederlander worden door het optierecht zijn:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper denisevanschaik53. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,19. Je zit daarna nergens aan vast.