In deze samenvatting zijn alle hoorcolleges verwerkt die aan bod komen tijdens de minor sport aan de Hanzehoge school in Groningen. Doormiddel van deze samenvatting is het mogelijk om je tentamen te halen. Het tentamen wordt in combinatie getoetst met Sportpsychologie.
Leren
10% van wat we lezen
20% van wat we horen
30% van wat we zien
70% van waar we over discussiëren met anderen
80% van wat we persoonlijk ervaren
95% van wat we uitleggen aan anderen
Blessure
Het is niet de overbelasting die zorgt voor een blessure, maar juist het gebrek aan voldoende herstel na de belasting die leidt tot
het ontstaan van de beschadiging of het trauma!
FITT
Frequentie
Intensiteit (weerstand en herhalingen)
Tijd (tussen de sessies)
Type training (snelheid bewegen)
Aanpassingswetten (trainingswetten)
Wet van de optimale belasting, meer dan het lichaam gewend is
Wet van de specificiteit
Wet van de verminderde meeropbrengst
Wet van de omkeerbaarheid
Wet van het individualisme
Wet van de supercompensatie
Supercompensatie tijden:
Coördinatie training 3" - 4 uur
Techniek training 12 uur
ATP/CP 36-48 uur
Duur training 48 uur
Sprint 48-72 uur
Ideale training te veel herstel te weinig herstel
, Energiesystemen
ATP-CP-systeem (anaerobe systeem)
Naast de opslag van ATP (adenosinetrifosfaat) bevatten de cellen CP
(creatinefosfaat) met een hoger energie-inhoud dat energie opslaat.
CP kan één Pi afstaan waarmee ADP tot ATP kan worden terug
gevormd. Energie die vrijkomt bij de afbraak van CP wordt niet direct
gebruikt voor cellulaire arbeidsprocessen. Energie wordt gebruikt om
nieuw ATP te vormen en daarmee, in rust, een relatief constante
voorraad te behouden. Het vrijkomen van energie uit CP wordt
bevorderd door het enzym CK (creatinekinase), dat op CP inwerkt om
één fosfaat (Pi) af te splitsen van creatine. De vrijgekomen energie
kan worden gebruikt om één Pi aan een ADP-molecuul te koppelen,
wat ATP vormt. Energie komt vrij uit ATP door het afsplitsen van een fosfaatgroep. Met dit systeem kunnen cellen ATP-depletie
voorkomen door het afbreken van CP, waarmee energie wordt geleverd om uit ADP en Pi opnieuw ATP te vormen.
Bij het straten van een intensie inspanning levert de kleine hoeveelheid ATP in de betreffende spiercellen direct energie door
splitsing in ADP en Pi. de stijging van ADP-concentratie verhoogd de activiteit van CK, waardoor CP wordt afgebroken om ATP
terug te vormen. Als de inspanning voortduurt en ATP gevormd wordt uit de andere energie systemen (glycolytische en
oxidatieve systeem) wordt CK geremd. Het proces van splitsen van CP om ATP te kunnen vormen is snel en kan plaatsvinden
in de aanwezigheid van zuurstof maar het proces heeft geen zuurstof nodig.
Bij de eerste paar seconden (3-15 sec.) van een intensieve spieractiviteit (sprinten) wordt ATP op een relatief constant niveau
gehouden. Maar het CP niveau daalt gestaagd omdat het wordt gebruikt om de afgenomen ATP voorraad weer aan te vullen.
Bij uitputting is ATP en CP niveau te laag en zijn ze niet in staat om energie te leveren en afhankelijk van andere processen om
ATP te vormen.
Glycolytische systeem (glycolyse) (anaerobe system)
In het bloed circulerende suikers is 99% glucose. Bloedglucose komt uit de vertering van koolhydraten en uit afbraak van
glycogeen in de lever. Glycogeen wordt gemaakt uit glucose (=glycogenese). Glycogeen wordt opgeslagen in de spieren en
lever. Als er energie nodig is , wordt glycogeen afgebroken tot glucose-1-fosfaat. Door het proces van glycogenolyse, waarna
het glucose-1-fosfaat veder de glycolyse in gaat. Voordat glucose en glycogeen gebruikt kan worden om energie op te wekken,
moet het worden omgezet in glucose-6-fosfaat. Hoewel het doel van de glycolyse is om ATP vrij te maken, kost de omzetting
van één molecuul glucose naar glucose-6-fosfaat één molecuul ATP. Bij de afbraak van glycogeen wordt glucose-6-fosfaat
gevormd uit glucose-1-fosfaat zonder dit energie verliest. Glycolyse begint zodra het glucose-6-fosfaat is gevormd.
Dit energiesysteem produceert geen grote hoeveelheden ATP. Ondanks deze beperking maken de gecombineerde actie van
ATP-CP-systeem en het glycolytische systeem het voor de spieren mogelijk om kracht te genereren, zelfs als de zuurstof
voorraad beperkt is. Deze twee systemen domineren tijdens de eerste minuten van inspanning van hoge intensiteit.
Een andere beperking is dat het een ophoping van melkzuur in de spieren en lichaamsstoffen veroorzaakt. De glycolyse vormt
pyruvaat (pyruvaat druivenzuur).dit proces behoeft geen zuurstof, maar het gebruik van zuurstof bepaald het lot van het
pyruvaat. Als er geen zuurstof aanwezig is, wordt het pyruvaat direct omgezet naar melkzuur. Bij maximale sprintactiviteiten van
1-2 minuten zijn de eisen die aan de glycolyse worden gesteld hoog en de lactaatwaarden in de spieren kunnen oplopen. Deze
verzuring van spiervezel remt de verder afbraak van glycogeen omdat het de werking van glycolytische enzymen verstoort. Ook
verlaagt de verzuring de bindingcapaciteit van calcium van de spiervezel waardoor spiercontractie kan worden belemmerd.
Het snelheidsbeperkende enzym in de glycolyse is fosfofructokinase (FFK). Hogere concentraties ADP en Pi, stimuleren de
FFK-activiteit en versnellen de glycolyse. Hoge ATP-concentraties vertragen de glycolyse door inhibitie van FFK. Als er zuurstof
aanwezig is voedt de glycolyse de Krebs-cyclus, wat veel energie levert. De snelheid van energiegebruik van een spiervezel
tijdens inspanning kan tweehonderd keer zo groot worden als in rust. Het ATP-CP-systeem en de glycolyse samen kunnen dit
qua energielevering niet geheel bijhouden. Er zal een tekort ontstaan. Tijdens maximale inspanning van langer dan twee
minuten kunnen deze twee systemen ook niet alle benodigde energie leveren. Bij langduriger activiteit zijn we afhankelijk van
het derde energiesysteem.
Oxidatieve systeem (oxidatieve fosforylering) (aerobe systeem)
Het proces waarmee het lichaam brandstoffen afbreekt met behulp van zuurstof om energie te produceren wordt de
celademhaling genoemd. Omdat er zuurstof voor nodig is, is dit een aeroob proces. In tegenstelling met de anaerobe productie
van ATP die plaatsvindt in het cytoplasma van de cellen, vindt deze oxidatieve productie van ATP plaats in speciale organellen
in de cel: de mitochondria. In spieren liggen deze tussen en naast de myofibrillen en verspreid over het sarcoplasma. Spieren
hebben een gestage aanvoer van energie nodig om blijvend de benodigde kracht te kunnen leveren tijdens langdurige
activiteiten. In tegenstelling tot anaerobe energieproductie is het oxidatieve systeem langzaam bij het opstarten, maar het heeft
een veel grotere totale energieopbrengst. Aeroob metabolisme is de belangrijkste methode van energieproductie tijdens
activiteiten van lange duur. Dit stelt grote eisen aan de mogelijkheden van het lichaam om zuurstof aan de actieve spieren te
leveren. Oxidatieve energieproductie kan gebruikmaken van koolhydraten (beginnend met de glycolyse) of vetten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijkevelthuis21. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
