Medische aansprakelijkheid – week 5 – hoorcollege
Programma
- Causaliteit
- Condicio sine qua non-verband
- Meervoudige causaliteit
- Eigen schuld
- Bewijs condicio sine qua non-verband kennisclip!
- Toerekening naar redelijkheid (zie boek!)
Causaliteit
Voor vergoeding van schade is ook vereist dat er een causaal verband bestaat tussen normschending
hulpverlener en schade van de patiënt
- Medische causaliteit
- Juridische causaliteit
o Verschil?
Belangrijk onderscheid!
Oordelen in het kader van het tuchtrecht, zijn niet 1 op 1 te gebruiken zijn, de tuchtrechter stelt het
causaal verband niet vast.
Medische causaliteit automobilist rijdt veel te hard met nat weer, vliegt uit de bocht, zo hard dat hij
de stoep op vloog, hij raakte de lantaarnpaal, de lantaarnpaal knakte, de lantaarnpaal raakte een
etalageruit, er liep net iemand langs en die werd geraakt door een stuk glas, dat stuk glas veroorzaakte
een slagaderlijke bloeding en die persoon kwam daardoor te overlijden. Wie kan hiervoor worden
aangesproken ter verhaal van schade? In dit geval het overlijden van deze persoon? En alles wat hij in
die zin aan zijn nabestaande ontneemt? En dat is het te harde rijden van die automobilist. Want hij
heeft een norm overtreden. Naar die automobilist kun je toe ter verhaal van schade, als hij niet te hard
had gereden, was hij niet geslipt en was die persoon niet overleden (juridische causaliteit).
Anders voorbeeld: stond op een congress, ging uitleggen wat causaal verband was, ging over patient
met kanker, maar raadsheer zei van dat zie je verkeerd, want patiënt is overleden aan kanker. Ja dat is
duidelijk, maar ter verhaal van schade, zijn we opzoek naar de juridische causaliteit. Medische
oorzaak = kanker. Maar als die dokter anders had gehandeld, was die mevrouw dan niet overleden?
Voor verhaal van schade kijk je naar de juridische causaliteit! Wie kunnen we aanspreken voor de
schade van de patiënt?
- Juridische causaliteit
o Condicio sine qua non-verband
Vestigingsfase
Art. 6:74 BW, art. 6:162 BW, kwalitatieve aansprakelijkheden
o Toerekening naar redelijkheid
Omvangsfase
Art. 6:98 BW
Juridische causaliteit wordt primair vastgesteld aan de hand van het csqn-verband. Dus csqn
toepassen, dan haal je het foute handelen weg, en dan vraag je je af: was die schade dan uitgebleven?
Ja dan csqn-verband.
Bij medische zaken moet je opletten: dat vaak het weghalen van het onjuiste handelen niet voldoende
is. Een patient zal vaker behandeld moeten worden en als je dan die behandeling helemaal weghaalt,
dan treedt er natuurlijk ook schade in (zieker persoon wordt zieker), dus je zult daarvoor in de plaats
het juiste handelen moeten zetten (dat is dan dus wel afwijkend van verkeersongelukken, want te hard
1
, rijden kan je dan wel vervangen door zacht of normale snelheid, maar je kan dat hele auto rijden
weghalen, een hele geneeskundige behandeling dus niet).
Juist handelen kan natuurlijk wel bestaan uit een conservatief beleid, dan ontbreekt het behandelen
wel, maar dat conservatief beleid is dan de juiste behandeling.
Als je het csqn-verband hebt vastgesteld, dan komt de toerekening naar redelijkheid en dan vraag je je
af of alle schade die de patiënt heeft geleden nog in redelijkheid kan worden toegerekend aan de
hulpverlener? Dus ook al staat alles in een csqn-verband, dient deze vraag gesteld te worden. Ergens
zal een grens worden getrokken mbt de toerekening naar redelijkheid. Zal liggen aan de soort
schending en de strekking dus van de norm. Zie/lees Boek!
Condicio sine qua non-verband
- Alleen die schade komt voor vergoeding in aanmerking die is veroorzaakt door de
tekortkoming (art. 6:74 BW) of door de onrechtmatige daad (art. 6:162 BW)
o Redelijke mate van waarschijnlijkheid is voldoende! (Percentage zekerheid zal tussen
de 80 en 90% liggen).
- Gevolgen schending informatieplicht
o Derven levensvreugde
o Achterwege laten van maatregelen
o Instemming behandeling die patiënt niet had gewild
Uiteenlopend en complex
- Gevolgen schending dossierplicht
o Toepassen verkeerde behandeling (door bijv. een verschrijving)
o Problemen afsluiten verzekering
o Bewijsproblemen (in kader procedure) (voor hulpverlener, hij heeft namelijk een
verzwaarde stelplicht, hij zal gemotiveerd moeten aangeven hoe het zit en daar heeft
hij het dossier voor nodig, hij zal het dossier moeten overleggen en een nauwkeurige
lezing geven. Is dit dossier niet volledig, dan kan hulpverlener niet aan zijn
verzwaarde stelplicht hebben voldaan, of hij gaat uit van wat de patiënt zegt omdat er
geen tegenbewijs is dmv lezen dossier).
- Gevolgen schending geheimhoudingsplicht
o Schade persoonlijke levenssfeer (hulpverlener vertelt iets, waardoor politie zich gaat
bezig houden met persoon in kwestie of gemeente allerlei bemoeitrajecten gaat
opzetten).
o Psychisch letsel
Denk bijvoorbeeld aan informatieverstrekking aan Veilig Thuis of Raad voor
de Kinderbescherming
- Gevolgen schending plicht patiënt conform de norm te behandelen
o Gezondheidsschade
Fysiek en psychisch
Uiteenlopend en complex
De kern, het meest belangrijke, dus de plicht patiënt conform de norm te behandelen. Dit kan allerlei
vormen aannemen, van amputatie van het verkeerde been tot ptss door traumatisch verlopen bevalling
doordat hulpverlener niet tijdig ingrijpt.
Dit was de enkelvoudige causaliteit. Het is dus zaak om dit soort schadeposten te linken aan de
schending van een plicht van de hulpverlener, want alleen dan is er een csqn-verband en alleen dan is
er de plicht voor de hulpverlener om de schade te vergoeden. De patiënt zal steeds moeten stellen en
bewijzen dat sprake is van een causaal verband en dat enkelvoudige causaal verband is niet altijd even
makkelijk vast te stellen. Het is dan dus zaak om het causaal verband op een andere manier rond te
2