Dit is een samenvatting van het ontstaan, het leven en de ondergang van het Romeinse Rijk in 47 pagina's. Het gaat vooral om de politieke gang van zaken. Het begint bij de opkomst van de Etrusken waarna er meer verteld gaat worden over de Koningstijd. Hierna zal er meer ingegaan worden over de Stan...
Ostia antica: deze rivierhaven zou rond 620 v. Chr. gesticht zijn door de 4e koning van Rome
(Ancus Martius).
Portus Cladius & haven Trajanus: keizer Claudius liet Portus +/- 4 km ten noorden van Ostia
graven. Via een 24 km lange, directe weg, de Via Portuensis, was de haven verbonden met
Rome.
Noordelijk deel (Povlakte)
Bereikbaar vanuit Centraal-Europa via bergpassen en deels via zee;
Vruchtbaar laagland (slibafzetting Alpenrivier t.g.v. overstromingen voorjaar);
Ook gunstig klimaat voor landbouw:
o Neerslag verdeeld over hele jaar.
Westelijk deel ten zuiden Povlakte
Uitlopers Apennijnen verdelen westelijk deel in
afzonderlijke vlakten:
o Etrurië (1)
o Latium (zwart)
o Campanië ()11
Vruchtbare bodem door vulkanische stof
(pozzolana).
1 - 48
,100 – 500 v. Chr.
Italische volken:
Latijnen (Latini): in Midden-Italië in de vlakte tussen de Tiber, Anio, Apennijnen en
Tyrrheense Zee.
Umbriërs: in Apennijnen in Midden-Italië;
Sabijnen: (Midden-Italië);
Samnieten: Zuidelijk deel Apennijnen (tussen Latium, Campanië en Apulia).
Etrusken: in het huidige Toscane
Illyrische stammen: kustgebieden Adriatische Zee (m.n. voormalig Joegoslavië).
Oostelijk deel van de laars is
Minder vruchtbaar;
Laagvlakte Apulië benut als weidegrond
Mediterrane klimaat:
o Lange, droge zomers;
o Korte, natte winters.
Belemmering verkeersstromen tussen verschillende gebieden
Grote lengte Italië ten Zuiden van de Po (> 1000 km) en tamelijk moeilijk
toegankelijke Apennijnen;
Meeste rivieren (m.u.v. Po en Tiber) lenen zich niet voor transport;
Lange kusten bieden op slechts enkele plaatsen natuurlijke inhammen, geschikt voor
ankerplaatsen
Weinig natuurlijke grondstoffen in Italië. In de Oudheid alleen:
Steengroeven (o.a. Carrara-marmer);
Koper- en ijzermijnen in Etrurië en op Elba.
Rome gebouwd op 7 heuvels? NEEN!!!
Miljoenen jaren geleden vulkaanuitbarsting (pyroclastische stroom) ten Noordoosten
van het (latere) Rome.
‘Tiber’ e.a. beekjes/rivieren slijpen in deze vulkanische dalen uit.
Indeling Romeinse geschiedenis
Koningstijd 753 v. Chr.
Republiek 509 v. Chr.
Keizertijd: 27 v. Chr.
a. Principaat (princeps) a. Ca. 27 v. chr.
b. Dominaat (dominus et deus) b. Ca. 284 n. Chr.
De naam ‘ITALIA’ is terug te voeren
Op oud-Italisch woord ‘viteliu’.
Viteliu is aanvankelijk alleen het uiterste zuiden (Calabrië).
Van daaruit verbreidt de naam zich over het hele zuiden.
Als Rome het zuiden verovert, neemt het de naam Italia over
voor het hele schiereiland.
2 - 48
,Etrusken
Tusci of Etrusci (Romeins)
Tyrrhènoi en Tyrsenoi (Grieks)
Rasna (Etruskusch) of Rasenna in vergriekste vorm
De Etrusken hadden een realistische bouwstijl. De Etrusken zijn ook heel mysterieus.
De herkomst van de Etrusken is mysterieus, deze is nog steeds niet bekend.
De verhouding tussen man en vrouw is heel anders dan bij de Grieken, ook heel anders dan
bij de Romeinen. Zij spraken schande van de Etrusken tussen de verhouding. Dit is ook heel
mysterieus.
De taal is ook mysterieus.
Ze konden zich veroorloven om rijke producten te dragen. De vrouw kon haar naam doorgeven op de
zoon (Etruskische vrouwen hebben twee namen). Vrouwen mochten naar wedstrijden gaan en
tussen de mannen zitten. Ook organiseerden vrouwen de banketten om de familiedoden te
herdenken. Een vrouw heeft geen burgerrecht, maar heeft wel veel macht binnen de familie.
De Etruskische steden werden gebouwd op goed tufstenen heuvels.
Goed gegeten, feestmaal,
Als de kop van de lever erop stond, was dit een goed teken, zat die erop ging je kijken naar de regio’s,
ga je oorlog voeren of niet, word je beter of niet. Het oosten was gunstig, het westen ongunstig.
Moet ik overgaan tot oorlog?
Moet ik overgaan tot het stichten van een nieuwe stad?
Moet ik overgaan tot het bouwen van een nieuwe huis?
Waar leefden de Etrusken?
De noordelijke rivier is de Arno, en de Zuidelijke rivier is de Tiber. De tweede bescherming is de
Appenijnen. En ook nog de Tyrreense Zee. Let op! Rome ligt net buiten het landgebied van de
Etrusken. Ook worden er veel metalen in de grond gevonden: koper en tin (dit wordt samen brons).
Ook wordt er ijzer gevonden die belangrijk gaat worden voor de IJzertijd. Dit zorgt voor de
uitbreiding van de steden omdat er veel mensen
naar dit gebied toegaan.
Het gebied breidt zich uit naar de Povlakte. Even
later wordt het Latium en Campanië toegevoegd
(het Zuiden) tot aan Cuma. Ze kunnen niet verder
om de Griekse stadstaten deze uitbreiding
blokkeren.
De steden hebben een vrij chaotisch
stratenpatroon omdat ze op tufstenen heuvels
zijn gebouwd. Wel in de Povlakte hebben ze het
hippodamisch patroon.
3 - 48
, Immigratie van een groep van buiten Italië
Oriëntalisten: Etrusken kwamen uit het nabije Oosten
Romeinse en Griekse historici beweren dat de Etrusken afkomstig zijn uit Lydië.
Herodotus (5e eeuw v. Chr.): hongersnood verdrijft deel Lydiërs (o.l.v. Tyrrhenus) naar Etrurië.
In de Etruskische tijdperk kom je vaak een labrys tegen: een dubbele bijl. Het tweede bewijs was de
leverbeschouwing. Dit werd toegepast in vele landen, maar ook bij de Etrusken.
De derde aanwijzing is gevonden als
Tweede bron:
Volgens Livius zouden de Rasna, of Rasenna zoals de:
Etrusken zichzelf noemden, vanaf het begin van de ijzertijd vanuit het noorden over de Alpen naar
Italië zijn gekomen. Het Volk de Raetiërs woonde in het centrale deel van de Italiaanse A;pen woonde
en zou volgens antieke auteurs een met het Etruskische verante taal spreken.Maar deze taal is géén
Etruskisch, en ook geen dialect daarvaan!
Pelasgische theorie van Hellanicus van Lesbos (5e eeuw v. Chr.)
Volk der Pelasgen leefde ooit vóór de
Autochtonisten
Dionysius van Hallicarnassus e.a. antieke auteurs én met name archeologen nemen aan dat Etrusken
autochtonen zijn:
De Etrusken (Romeinen noemen hen Tusci of Etrusci) hebben altijd in Italië geleefd.
De etruscoloog Massimo Pallotino beweert hetzelfde -> er is geen duidelijke culturele breuk te
vinden in de gebruiken en gevonden voorwerpen in Midden-Italië vanaf de bronstijd.
Etruskische stad
Niet erg groot (gemiddeld oppervlak is niet meer dan een honderdtal ha.).
Inwoneraantal: 20.000 – 30.000 en kleinere steden van enkele duizenden inwoners.
Stenen omwallingen.
Aanvankelijk onregelmatig stratenplan. Povlakte en Campanië: strakkere planning met cardo
en decumanus. Nogmaals: niet elke stad heeft rechthoekige opbouw.
Riutle stichting stad (sulcus primigenius).
Hoe macht Etrurië te verklaren? 6e eeuw v. Chr. = Gouden eeuw van Etrurië
Vruchtbare grond -> export wijn, olie en vruchten.
o Vlakten en bebouwbare hellingen;
o Matige vochtigheid (ook in zomer);
o Kalk- en zandsteen in het noorden en vulkanische tuf in het zuiden.
Visrijke meren
Veel wouden (wild en hout).
Veel delfstoffen: veel koper en ijzer en wat tin, lood en zilver.
Handelscontacten (o.a. met Grieken en Feniciërs).
535 v. Chr.: bondgenootschap gesloten tussen de Etrusken en de Cathagers. Hierdoor kun je de
lastige Grieken uit het Zuiden weren
474 v. Chr.: de Etrusken worden verslagen door Griekse stadstaten, dit is één van de redenen dat de
Etrusken uit elkaar gaan vallen.
4 - 48
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinjanssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
