Week 1
Appelschase babymoord
Op 20 september 1999 wordt de baby van Pieter en Joyce T vermoord. De ouders hebben de
gewoonte om hun teckel samen s ’avonds uit te laten. Dit weten veel mensen die in de buurt
wonen ook. Ze gaan om 21:30 uur de hond uitlaten en komen 20 minuten later terug
(schattingen van getuigen) dus niet precies. Er is niet bekend of de deur afgesloten of open
was maar omdat ze in zo’n rustig dorp wonen was de noodzaak ook niet zo groot. Na enige
tijd wordt ontdekt dat Roos weg is ze lag in een ledikantje met een trappelzak aan, dus is ze
niet zelf verdwenen. Ze doorzochten het huis even en belden daarna de politie (vermoedelijk
hebben ze ook de buren op de hoogte gesteld). De politie heeft het tijdstip van de telefoon
als 21:58 en word later gecorrigeerd tot 21:56. Voordat de politie aankomt wordt Joyce
opgebeld door Angelique, Joyce geeft aan dat dit een ongebruikelijk tijdstip is om te bellen
voor Angelique. Angelique zegt een paar vage dingen over dat ze goed moet zoeken en
‘buiten, buiten’. Zo kregen de ouders dus Angelique op het oog die zo’n 15 km verderop
woont. Het lichaam van roos wordt om 23:15 in een sloot gevonden, ze is verdronken en lag
een paar huizen verderop. Terwijl Pieter en Joyce hun kinderen op bed doen rond 19:00 rijdt
Angelique e naar het graf van haar overleden zoontje. Daarna rijdt ze weer naar huis maar
verzorgt nog even de planten van een tante die een straat verderop woont. Ze heeft 2
telefoontjes gepleegd waarvan de politie de tijdstippen weet. Angelique heeft deze tijden
later verteld dan dat ze waren. Reden 1 > sterk alibi reden 2 > menselijk falen. De vader van
Angelique komt bij het bedrijf met de vrachtwagen aan op een tijdstip verankert door de
tachograaf en zegt dat hij Angelique zag zwaaien wat de politie twijfelachtig vindt. De reden
waarom Angelique haar vriendin belde was omdat ze een film zag waar ze nogal emotioneel
over was vertelde ze. Dit bleek gelogen want ze speelde met de kleren en beer van haar
overleden kind Damian. In een aantal vage telefoongesprekken zegt ze hele verdachte
dingen en lijkt het alsof ze wil dat haar familie pluisjes op de kleren van Damian moeten
doen zodat de politie kan testen of ze daarmee gespeelt heeft. De politie heeft de route
gereden hoe Angelique moet zijn gereden op een donderdagmiddag maar de moord was op
maandagavond. Hier wordt een hoop over gediscussieerd. Ook de rijkunsten van Angelique
zijn anders dan die van politieagenten. Conclusie het was allemaal krap aan. Ook weten ze
niet zeker of ze daderkennis heeft gehad, omdat Marc al som 8:30 zei dat Roos dood is
terwijl hij een halfuur later pas dat wist. Maar het kan ook algemene bekendschap zijn. De
oma of buren voldoen ook allemaal aan het kader van de dader.
Belangrijke woorden:
Dadergericht onderzoek: ze hebben alleen onderzoek gedaan naar Angelique.
Conformation bias: je blijft zoeken totdat jij denkt wat er gebeurd is wordt bewezen.
Münchhaysen by proxy: psychische aandoening je denkt dat je kind ernstig gewond is maar
overdrijft verschijnselen.
MWWS: Missing White Women Syndrom, de beschrijving van disproportionele
mediaberichten voor blanke vrouwelijke slachtoffers. Het begrip duikt op wanneer gesteld
wordt dat de vermissing van mooie blanke vrouwen aanzienlijk meer media-aandacht krijgen
,dan niet-blanke vrouwen of mannen. Ook dit leidt soms tot meer dan gemiddelde
inspanning op het opsporingsonderzoek.
Strafrechtelijke ruis: de aandacht is gericht op psychologische (ruis) factoren. Deze factoren
kunnen betrekking hebben op bv. het waarnemen en de herinnering van getuigen en/of de
beïnvloeding van een verdachte van verhoren.
Verdachtegeleid onderzoek: Sporen die een andere richting op wijzen, leggen de
rechercheurs terzijde. Dan krijg je een ‘verdachte-geleid onderzoek’. Alleen dat ene scenario
onderzoeken ze. Met zo’n manier van werken kom je ook niet voor verrassingen te staan
Eventuele Tentamenvragen:
Leg uit dat er in de zaak van de Appelchase babymoord sprake is van een verdachtegeleid
onderzoek?
Uit alles blijkt dat vanaf de eerste dag gerechercheerd is vanuit het ‘feit’ dat Angelique van
der E. de dader is. Er werd niet onderzocht of er ook andere verdachten waren.
Leg uit waarom in de Appelschade babymoord wel sprake was van wettig bewijs maar geen
overtuigend bewijs?
Er zijn veel bewijsmiddelen aangevoerd over de moord op Roos, deze zijn wettig. Maar er is
geen overtuigend bewijs dat onomstotelijk bewijst dat Angelique de dader is. er worden
zelfs bewijsmiddelen buiten beschouwing gelaten die de onschuld van Angelique aantonen.
Van Koppen zet vraagtekens bij de “daderkennis” uit de Apperschase babymoord leg uit
waarop deze twijfel is gebaseerd?
Ons geheugen is niet ingericht om precies de toestand van de wereld op een bepaald
moment te weten. We passen ons geheugen steeds aan. Het is ook een feit van algemene
bekendheid dat we ons geheugen updaten en bepaalde tijdstippen anders interpreteren.
Marc geeft aan dat hij niet meer heel zeker weet wanneer het gesprek heeft
plaatsgevonden.
Construeer het verhaal waaruit moet blijken dat Angelique de dader is en gebruik daarbij de
begrippen ‘central action’ en ‘setting’.
De central action is een goed te begrijpen handeling: de moeder van een overleden kind
steelt en kind dat kind overlijdt hierbij.
De setting in dit geval is dat een jaloerse en getraumatiseerde vrouw een kind heeft
gestolen.
Wat wordt verstaan onder (factoren van) strafrechtelijke ruis?
In een rechtszaak kunnen dingen misgaan. De ruisfactoren zijn: bewijzen, waarnemen,
herinneren, beïnvloeden en verhoren.
Wat is het nut van rechtspsychologie?
Rechtspsychologie houdt zich bezig met vragen zoals waarom bekent een verdachte een feit
dat hij/zij niet heeft gepleegd. De rechtspsychologen is een tak van de psychologie die zich
met name richt op de procesdeelnemers/betrokkenen in het recht. De aandacht is gericht op
psychologische ruisfactoren binnen het strafproces. Deze kunnen betrekking hebben op…
deze ruisfactoren kunnen de uitkomst van het strafproces sturen in een ongewenste richting
, en afbreuk doen aan de betrouwbaarheid van het rechterlijk oordeel. Rechtspsychologie kan
een bijdrage leveren aan het nemen van beslissingen binnen de strafprocedure die op een zo
stevig mogelijke wijze zijn verankerd in de bewijsmiddelen. Bewijsmiddelen zullen met
behulp van rechtspsychologische instrumenten steeds getoetst moeten worden op de wijze
waarop deze zijn verankerd/verbonden zijn in de werkelijkheid.
a). De officier van justitie schetste in de Appelschase babymoord een profiel van de dader. Angelique,
de hoofdverdachte, voldeed aan dit profiel. Daarmee stond volgens de officier van justitie (ook) haar
schuld vast.
Waarom is deze redenering in deze casus niet geldig? Motiveer je antwoord.
Omdat dit geen wettig en overtuigend bewijs is. Ook is Angelique op grond van art 6 lid 2 EVRM
onschuldig tot het tegendeel bewezen is. Voldoen aan de kenmerken van de dader betekend niet dat
je ook de dader bent.
b). “Stel dat Angelique in de Appelschase babymoord wel een bekennende verklaring had afgelegd,
waarvan zou komen vast te staan dat deze met behulp van de geleide herinnering (een verboden
verhoormethode) tot stand was gekomen”.
Op welke (juridische) gronden zou jij als raadsman dan een verweer voeren en welke conclusie zou jij
aan dat verweer verbinden?
De verklaring is op een onrechtmatige manier verkregen. De verklaring mag niet worden
meegenomen bij het bewijs. Er is dan sprake van een vormverzuim 359a Sv. De verklaring moet
worden uitgesloten van het bewijs. Het is een onbetrouwbare verklaring.
Week 2
Verdachte Vaders
Moeder doet aangifte tegen haar ex-man dat hij zijn dochter zou hebben misbruikt. Ook 2
oudere zoons verklaren eveneens door hun vader te zijn misbruikt. De aangiften komen pas
na de scheiding terwijl de kinderen tijdens het huwelijk terwijl ze jong waren worden
misbruikt. 4 maanden na de aangifte woont de vader al een aantal jaren gescheiden van zijn
vrouw en kinderen en word hij aangehouden. De verhoren van vader en kinderen zijn
geïnspecteerd ze concluderen dat de agenten de aangifte van moeder en de kinderen
onprofessioneel en als waarheid aan de vader voorhielden. De moeder heeft aan de raad
voor de kinderbescherming gevraagd om alleen verantwoordelijk te zijn voor de kinderen.
De kinderbescherming heeft met de kinderen gesproken en ze hebben toen niks over
misbruikt verteld. De aanleiding voor de aangifte is een incident met de 10-jarige dochter op
school die seksuele spelletjes speelt met een klasgenootje. Pas na 3 maanden dat de
kinderen vertelden misbruikt te zijn aangifte gedaan tegen de vader. Je kunt iemand fictieve
herinneringen bijbrengen. Nadat de jongste zoon aangifte heeft gedaan heeft hij zijn vader
een brief geschreven en wilde hij de aangifte terug intrekken. Ook zij deze zoon dat zijn
moeder hem dwong aangifte te doen. Experts hebben gekeken naar de verhoren van de
kinderen en zeggen dat de verhalen van moeder komen. De dochter is inwendig onderzocht
en er was geen bewijs van misbruik. De verhoorders stappen over naar een verboden
verhoortechniek (geleidenherinnering) er wordt met psychologische technieken
aangedrongen dat hij dit misbruik heeft verdrongen. De verhoorders hun dus was een
bekentenis en van waarheidsvinding was dus geen sprake. Want bij waarheidsvinding
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rechtenstudente01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.