H1 Zuid-Amerika: continent van extremen
1.1 Ligging
Kennismaking – Zuid-Amerika
Tussen 12 graden N.B. en 60 graden Z.B.
Bestaat uit 13 landen
Latijns-Amerika : regio’s waar Spaans en Portugees gesproken word → niet hetzelfde als
Zuid-Amerika
De grens tussen Colombia en Panama vormt de begrenzing tussen Zuid- en Midden-Amerika
Heeft bijna geen eilanden (naast Galapagoseilanden en Juan Frenandezeilanden)
Zuid-Amerika in delen
Zuid-Amerika kan in gebieden worden ingedeeld door hoogtezones (uitgestrekt gebied dat eenzelfde
maximale hoogteligging heeft)
Het Andesgebergte
Gemiddeld boven de 4000 meter
Aconcagua (6962 m)
Veel werkende vulkanen
Tropisch laagland
Gebied met tropisch regenwoud dat tot 200 m hoog ligt
Rivieren: de Orinoco, de Amazone en de Paraná
Amazone Laagland
Orinoco Laagland
Paraguay-Paraná Laagland
Het Hoogland van Guyana
Het Hoogland van Brazilië Gescheiden door Amazone Laagland
Altiplano
Hoogvlakte: vlak of zacht golvend gebied op meer dan 500 m hoog
Hoogland: gebied dat (overwegend) een hoogteligging heeft van meer dan 500 m
Ligt in Andesgebergte
Ligt het Titicacameer
Het plateau van Patagonia
Langgerekte hoogvlakte
o Atacamatorg (-8085 m): diepzeetrog
Beeldvorming
Het stereotiepe beeld (algemeen beeld over een groep mensen, een gebied of een groep
verschijnselen of gebeurtenissen) van Zuid-Amerika word bepaald door verschillende
cultuurelementen (dans, sport, kleding, muziek etc.)
Politiek ‘het rode continent’ → links bestuur, of dictator aan de macht
Men vorm vanuit perceptie (de manier waarop iemand de werkelijkheid waarneemt en daaruit voor
zichzelf een beeld vormt) een mental map (een kaart in je hoofd die een uitdrukking is van
subjectieve beelden (percepties) van een gebied)
Een geografisch beeld:
, Ligging
Landschappelijke kenmerken (fysische milieu en ingerichte ruimte)
Bevolkingskenmerken
Interne en externe relaties
1.2 Ongekende natuur
Klimaat in de tropen
Het klimaat van Zuid-Amerika wordt bepaald door veel factoren: breedteligging, zeestromen
drukgebieden, windpatronen en ligging van gebergten
Een groot deel ligt in de tropische luchtstreek → door verplaatsing van ITZC (lage luchtdruk)
zijn er tropische klimaten met één of twee natte/droge perioden per jaar
Altijd warm opstijgende lucht lagedrukgebied aan aardoppervlak = intertropische
convergentiezone (ITCZ)
Opstijgende lucht koelt af condenseert vormt wolken met neerslag
ITCZ schuift met seizoensbeweging zon mee:
- Juli/augustus ITCZ op 10 graden N.B.
- Januari ITCZ op 20 Z.B.
Regengebieden schuiven dus ook met de zon mee tropische klimaten met 1 of 2 natte en
droge perioden per jaar
Invloed van passaten en oceanen
Op de Grote Oceaan en op de Atlantische Oceaan liggen bij de keerkringen 2 hogedrukgebieden →
noordoostpassaat en zuidoostpassaat ontmoeten elkaar bij ITCZ
Oostkant: aanlandige vochtige passaat →
zorgt aan loefzijde van kustgebergte in Brazilië voor stuwingsregens (lijzijde erg droog)
zuidelijker geen gebergte → vochtige zuidoostpassaat brengt tot de Andesgebergte veel
neerslag
Oostkant: invloed van Zuid-Equatoriale Stroom → splistst door uitstulping Brazilië in 2
Brazilië Stroom → bij Rio de Janairo afgebogen naar zuid-oosten → koude
Falkanstroom kan ver doordringen langs de kust
Restanten Zuid-Equatoriale Stroom → naar de evenaar
Westkant:
Weinig invloed van Grote Oceaan door Andesgebergte en aflandige passaatwinden
Relatief koude Peru- Humboldtstroom → 4 tot 5 graden kouder als aan oostkust
Koude lucht boven Grote Oceaan (weinig waterdamp) zorgt voor weinig neerslag
Koude lucht + windsysteem → Atacama Woestijn
Klimaat en weer in het zuiden
Zuidpunt → Cf → aanlandige westelijke winden + stuwingsneerslag loefzijde
Rond 40 Z.B. → BW / BS → lijzijde van gebergte
Onder 40 Z.B. → D. / E. → poolwinden van Antarctica
Koude winden → pamperos → kan doordingen tot Brazilië (→ mislukking oogst)
Koud, opwellend water
Aflandige zuidoostpassaten van Grote Oceaan → verplaatsen naar Indonesië → warm oppervlakte
water gaat naar westen → koud water welt op voor de kust van Zuid-Amerika → weinig waterdamp
→ nihil aan neerslag
Het koude, opwellende water heeft veel voedingsstoffen → veel vissen
, El Niño
Elke 3-8 jaar veroorzaakt een verandering van luchtdruk en zeestromen in de Grote Oceaan aan
afwijkend weertype
De hogedrukgebieden boven de oceaan bij Zuid-Amerika zwakken af → afname windkracht
(onderbreking normale windpatroon) → zuidoostpassaat is te zwak om warme oppervlaktewater aan
kust Zuid-Amerika af te blazen → koude water welt niet op → er gaat een westelijke wind waaien bij
de westkust van Zuid Amerika → extra aanvoer warm oppervlaktewater
heel veel regen
geen vissen
modderstromen en aardverschuivingen
droogte Brazilië, Peru, Bolivia
Bij Indonesië ontstaat er extreme droogte (door droge dalende lucht)
In de rest van de wereld: drogere gebieden worden natter, nattere gebieden worden droger
Tropische plantengroei
De spreiding van de natuurlijke zones komt in grote lijnen overeen met de spreiding van klimaten,
met uitzondering van het Andesgebergte
grootste deel van Zuid-Amerika bestaat uit tropisch regenwoud (=selva)
altijd boven de 18 graden
minimaal 2000 mm neerslag per jaar
Amazonië selvas → verspreid over 9 landen (grootste regenwoud ter wereld)
Tropische boden is onvruchtbaar door vele bacteriën werking → geen humusvorming
o Bij vulkanische gebieden en oever van rivieren is de grond wél vruchtbaar
Bijzondere plantensoort: mangrove (bos langs modderige tropische en subtropische
kusten, in zoutmoerassen en slibrijke rivierdelta’s. Ook wel vloedbos) → wortels
boven de grond om O2 op te nemen → voorkomt erosie en schade aan de kust
Van savanne tot woestijn
Tropische regenwoud → licht tropische bossen (korte droge tijd) → savanne (nog droger, landschap
in de tropen met lange grassen, afgewisseld met groepjes bomen en struiken → 3 typen)
1. Ilanos
Grassavanne met soms wat bomen
2. Cerrado
Boomsavanne
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anoniem234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.