Kern van parlementair stelsel; 18+ mag stemmen op hoogste besluitvormende orgaan; tweede
kamer.
Twee principes:
Koning is onschendbaar en ministers verantwoordelijk. : Ministeriele verantwoordelijkheid.
Ministers moeten verantwoording afleggen over handelingen en uitingen van leden
koningshuis. En over functioneren van het ambtenarenapparaat dat namens regering beleid
voorbereidt en uitvoert. Worden gecontroleerd door parlement.
staatssecretaris of het kabinet als geheel moeten aftreden als zij niet langer het vertrouwen
genieten van een van de Kamers; vertrouwensregel.
Hoofdstuk 2.2 Rechtsstaat
De Nederlandse staat houdt zich aan regels uit het recht, dit betekend dat Nederland een
rechtsstaat is. Kenmerken:
Overheid mag niet handelen naar willekeur, maar moet gebaseerd zijn op bevoegdheden die
zijn vastgelegd in wetten.
Trias politica, wetgevende macht, de uitvoerende en de rechtsprekende macht. Regering
betrokken bij uitvoerende macht en wetgevende macht
Het bestaan van vrije en geheime verkiezingen
Het bestaan van grondwetten zoals recht op vrijheid van meningsuiting, gelijke behandeling,
recht van vereniging en vergadering en vrijheid van godsdienst. Garanderen de burger een
staatsvrije sfeer.
Het bestaan van vrije en onafhankelijke media (persvrijheid).
Hoofdstuk 2.3 Een gedecentraliseerde eenheidsstaat
Decentralisatie heeft te maken met op lager niveau dingen zelf regelen/ bepalen. Gemeentes mogen
afwijkende regels opstellen. Terwijl een eenheidstaat wijst op samenhang en coördinatie die
centraal, van bovenaf, worden opgelast.
Anatomie: de bevoegdheden dat een gemeente op eigen initiatief regels vaststellen. Algemene
plaatselijke verordeningen (APV) verschillen. Gemeenten hebben op bepaalde taken anatomie=
Veiligheid. Provincie = Ov.
Medebewind: Provincies en gemeenten stellen regels op die zijn opgedragen door hogere
regelingen. Wet ruimtelijke ordening (WRO) verplicht. Inhoud van de regels is vrij, maar moeten wel
rekening houden met regels van hogere orde.
Overheid kan alle besluiten vernietigingen wanneer deze in strijd zijn met de wet of algemeen
belang.
Besuurlijke indeling van Nederland in Rijk, provincies en gemeenten is territoriale indeling. Dit houdt
in dat ze vrij zijn om op verschillende terreinen initiatieven op hun eigen grondgebied uit te voeren.
Ook wel algemeen bestuur genoemd. Er zijn bestuursorganen met beperkt, in wetten vastgelegd
takenpakket, zoals waterschappen of politie
, Hoofdstuk 3 De politieke- bestuurlijke instituties.
Nederland heeft een dualistisch parlementair stelsel; Dat betekend dat de Staten-Generaal zich in
principe onafhankelijk opstellen ten opzichte van de regering en dat ministers geen lid zijn van de
Staten-Generaal.
3.1 De regering
Koning en de ministers vormen de regering in Nederland. Regering wordt ook wel kroon genoemd.
3.1.1 De koning en de kabinetsformatie
Onze monarchie eindigt op 30 november 1813. Op deze dag kwam Willem I aan in Scheveningen en
verklaarde hij bereid de soevereiniteit te aanvaarden als Koning der Nederlanden. De koning is de
functionaris die het koningschap en koninklijk gezag uitoefent, anno 2020 is dit Willem-Alexander.
De Functie van de koning is veranderd over de tijd. Aanvankelijk was de koning erg invloedrijk en
was er strijd tussen de koning en de ministers, deze waren ondergeschikt aan hem. Het werd als
autoritair benoemd. 1848 --> ministeriele verantwoordelijkheid en parlementaire stelsel ingevoerd.
--> strijd regering en parlement.
Zwaartepunt naar de ministers --> Nederland constitutionele monarchie. King heeft minder inspraak
en macht, toch is hij direct betrokken bij het regeringsbeleid: hij ontvangt notulen
ministerraadsvergaderingen en heeft wekelijks gesprek met minister-president. Wat uit deze
gesprekken komt wordt niet naar buiten gebracht, dit wordt ‘geheim van Paleis Noordeinde’ of het
‘Geheim van Huis ten Bosch’
In de Grondwet staat niks over de kabinetsformatie. Sinds 2012 is de procedure in haar reglement
van orde opgenomen. De kamer moet direct na de verkiezingen bijeenkomen en een
(in)formateur/verkenner aanwijst. Op basis van diens bevindingen benoemt Tweede Kamer
informateur(s) die de onderhandelingen voor de vorming van een kabinet leiden. De informateur is
meestal afkomstig van de grootste partij.
In besprekingen die de betrokken fractievoorzitters onder leiding van informateur voeren, komen
programmatische aspecten en verdeling van de portefeuilles aan de orde.
Portefeuilles = geheel van (min of meer) verwante beleidsterreinen en/of vraagstukken waarvoor
een bewindspersoon (minister of staatssecretaris) verantwoordelijk is. Specifieke onderwerpen
Beleidsterrein = dossiers van de minister of staatssecretaris.
Formateur= Wordt aangewezen door Tweede Kamer, rondt de vorming van het kabinet af door voor
de verschillende portefeuilles personen te zoeken.
De kamer kan de formateur(s) en informateur(s) na afloop van de opdracht tot kabinet (in)formatie
vragen voor een debat.
Na de formatie komt het nieuwe kabinet bij elkaar om het regeerakkoord op te stellen.
= afspraken tussen coalitiepartijen over het voeren regeringsbeleid. Benoem en beëdiging door de
koning en presentatie aan parlement. Regeringsverklaring = beoogde regeringsbeleid uiteen aan. De
volksvertegenwoordiging, die met de nieuwe Minister-President in debat gaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 6isookgoed. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.