Samenvatting
Samenvatting theorie gedichten
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- VWO / Gymnasium
rijm strofen rijmschema beeldspraak dichtvormen modern of traditioneel
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Literatuurtoets – theorieRijm
Rijm is klankovereenkomst in beklemtoonde lettergrepen. Als je tekst hardop voorleest,
moet rijm opvallen, zeker als je er alert op bent. Fietsen en lopen eindigen wel op dezelfde
klank, maar dat noemen we geen rijm: het zijn geen klanken met klemtoon. Je ervaart dit
niet als klankovereenkomst.
Indeling naar plaats in de regel:
Beginrijm
Er dreven vlekken op de melk
Ze bleven terugkomen na elke slok
Middenrijm
Toen ik alle melk had gedronken
voelde ik me wat verwelkt en slapjes
Eindrijm
Sint heeft lang lopen denken
wat hij jou zou schenken
Binnenrijm (in een versregel)
Ik hou van haar, het meisje met het ijsje
Indeling naar klank
Volrijm: klinkers en medeklinkers rijmen
slopen-lopen-verkopen
alle melk - wat verwelkt (Er rijmt genoeg om dit volrijm te noemen. Zeker als je de eerste e
van verwelkt goed als een stomme e uitspreekt)
Halfrijm: alleen de klinkers of alleen de medeklinkers rijmen
- Klinkerrijm (assonantie)
Over hete kolen hoor je niet te lopen
(De oo van hoor onderstreep ik niet, want dat is een andere o-klank, probeer maar
en luister goed)
- Medeklinkerrijm (consonantie)
Een rustige mist daalt over de stad
o Alliteratie: is medeklinkerrijm van beginletters
Keurige keukens koop je bij de Keukenkampioen
(twee k's onderstreep ik niet: niet aan het begin én geen klemtoon. De k van
kampioen is een twijfelgevalletje; ik ervaar rijm, dus ik onderstreep.)
Gelukkig lonkt de lente weer
(de l van gelukkig komt na een onbeklemtoonde lettergreep. Ik ervaar rijm,
dus ik onderstreep)
, Strofen
Ook wel strofes. Een strofe is een groepje versregels (wat in een liedje een couplet of refrein
heet). Veel voorkomende groeperingen en hun namen:
2 versregels: distichon
3 versregels: terzet of terzine
4 versregels: kwatrijn
6 versregels: sextet
8 versregels: octaaf
Een versregel is één of een aantal woorden op een regel. Hieronder een gedicht dat bestaat
uit 1 zin van 3 versregels:
Een gedicht
schrijft zichzelf
niet.
Rijmschema
Eindrijm bepaalt het rijmschema.
Slagrijm: aaaa
Gepaard rijm: aabb
Gekruist rijm: abab
Omarmend rijm: abba
Gebroken rijm: abcb (de c verwacht je niet)
Als een gedicht geen eindrijm heeft noemen we dat blanke verzen.
Beeldspraak
Je gebruikt beeldspraak om krachtiger te formuleren. Je vervangt de werkelijkheid door een
beeld dat die werkelijkheid oproept, en er meteen commentaar op geeft. Om een leraar die
de les iedere keer in een puinhoop laat ontaarden (werkelijkheid) kernachtig te omschrijven,
zou je kunnen zeggen: Dat washandje (beeld) wordt door niemand serieus genomen.
Beeldspraak die berust op overeenkomst
Vergelijking: Je noemt werkelijkheid (W) én beeld (B).
- Met voegwoord, meestal (zo)als
Het zonlicht (W) snijdt als een guillotine (B) de dag open.
Een boom (B) van een vent (W)
- Zonder voegwoord Het zonlicht (W) is de guillotine (B) die de dag opent. Je ogen (W),
koele kolen (B) in een zomergezicht.
Metafoor: Je noemt alleen het beeld.
De reis waar jullie vandaag aan beginnen.... (rector in slechte examentoespraak,
werkelijkheid= de rest van je leven)
Hij bulldozerde door het gebouw.
Mam, Het Washandje heeft gebeld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliavandruten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen